Tạp chí mạng Diễn Đàn Thế Kỷ thay đổi người điều hành

Trần Doãn Nho/Người Việt

KENNEDALE, Texas (NV) – Bắt đầu từ tuần lễ 18 Tháng Mười Một, Diễn Đàn Thế Kỷ tại địa chỉ diendantheky.net, một trong những tạp chí mạng nổi tiếng của cộng đồng Việt Nam hải ngoại, thay đổi người điều hành.

Trong lá thư từ giã gửi đến độc giả đề ngày 11 Tháng Mười Một, nhà văn Phạm Phú Minh viết: “Chúng tôi là Phạm Phú Minh, chủ bút của Diễn Đàn Thế Kỷ từ khi tờ báo mạng này ra đời cách đây 12 năm, hôm nay xin có lời chào từ biệt quý vị. Lý do tôi thôi làm việc cho tờ báo mà tôi gắn bó nhiều năm rất đơn giản: tôi đã quá tuổi về hưu lâu rồi. Tôi thôi làm báo, nhưng tờ Diễn Đàn Thế Kỷ thì vẫn tiếp tục. Con người có thể ngưng làm việc khi đã già yếu, nhưng tờ báo, khi đã thành một định chế, thì vẫn sống mạnh khỏe với người điều hành mới.”

Người thay thế Phạm Phú Minh không ai khác hơn là Song Chi, một trong những cây bút đã góp tay thành lập nên tạp chí Diễn Đàn Thế Kỷ vào năm 2010.

Song Chi là nhà báo, nhà văn và cựu đạo diễn phim truyền hình. Chị tốt nghiệp cử nhân khoa Đạo Diễn Điện Ảnh trường Điện Ảnh Việt Nam tại Sài Gòn (bây giờ là trường Đại Học Sân Khấu-Điện Ảnh); đã có văn bằng Sau Đại Học (Post Graduate Diploma) do Viện Đạo Diễn Điện Ảnh và Truyền Hình Ấn Độ (Film Direction, Film and Television Institute of India, Pune) cấp.

Khi còn ở Việt Nam, chị làm việc tại báo Thanh Niên, là đạo diễn phim truyền hình, từng cộng tác với Hãng Phim Truyện Truyền Hình (Television Film Studios) và nhiều đài và công ty sản xuất chương trình truyền hình khác nhau.

Chị rời Việt Nam đến Na Uy tị nạn chính trị theo chương trình bảo trợ “Guest Writer” của tổ chức International Cities of Refuge Network (ICORN) từ năm 2009. Kể từ đó, chị tiếp tục cộng tác viết báo, viết tạp bút và truyện ngắn cho nhiều đài, báo, trang mạng tiếng Việt ở hải ngoại, thực hiện chương trình video “Việt Nam và Thế Giới Trong Thế Kỷ XXI” trên trang “Tự Lực Bookstore” (California). Chị hiện sống tại thành phố Leeds, Anh.

Trong lá thư đề ngày 18 Tháng Mười Một gửi đến những người cộng tác và độc giả, tân Chủ Bút Song Chi cho biết: “Sắp tới, Diễn Đàn Thế Kỷ sẽ có thay đổi đôi chút về hình thức nhưng về nội dung, vẫn theo đúng tinh thần, chủ trương của những người thành lập bao lâu nay: là một diễn đàn đa nguyên, đa chiều, tự do, nhân bản, độc lập không phụ thuộc vào bất cứ tổ chức, đảng phái chính trị hay vì bất cứ mục đích nào ngoài việc cố gắng đem những bài viết, sáng tác giá trị đến độc giả.”

***

Diễn Đàn Thế Kỷ là một tạp chí đa dạng, đăng tải bài vở thuộc hầu như tất cả mọi lãnh vực: chính trị, kinh tế, xã hội, lịch sử, văn hóa, văn học nghệ thuật, phiếm…

Về hình thức, Diễn Đàn Thế Kỷ, tạp chí mạng, hoàn toàn khác với đàn anh của nó là Thế Kỷ 21, tạp chí giấy. Nhưng về mặt nội dung, có thể nói đây là một “Thế Kỷ 21 nối dài” vì cả hai đều cùng do một người điều hành: nhà văn Phạm Phú Minh; cả hai đều có cùng một chủ trương: tiếng nói của người Việt yêu tự do dân chủ, và do đó, cả hai đều đăng tải bài vở hay được sự cộng tác của những cây bút có cùng một lập trường.

Nhà văn Phạm Phú Minh chính thức phụ trách “Thế Kỷ 21” từ đầu năm 1996 cho đến 2007: 11 năm và phụ trách “Diễn Đàn Thế Kỷ” từ 2010 đến đầu Tháng Mười Một, 2022: 12 năm. Như thế là ông đã đảm nhận công việc của một người chủ bút tổng cộng tất cả là 23 năm. Một thành tích hiếm có! Cũng cần phải nói cho rõ: điều hành hay làm chủ bút một tạp chí ở hải ngoại, báo giấy cũng như báo mạng, không có nghĩa chỉ là làm chủ bút, mà hầu như là bao sân từ A đến Z, một mình làm tất cả các vai trò.

Trong một cuộc trò chuyện khá dài với nhà văn Phạm Phú Minh vào năm 2016, tôi nhận xét rằng: “Theo tôi, có thể nói tạp chí Thế Kỷ 21 là ‘hơi thở’ của miền Nam thời VNCH. Không chỉ là vì Thế Kỷ 21 có mặt của nhiều, rất nhiều những nhân vật đã từng góp phần xây dựng và duy trì chế độ miền Nam về mặt chính quyền cũng như về mặt văn hóa xã hội, mà còn vì cái cách thể hiện, tính chất văn hóa, sự thảo luận nghiêm túc, đứng đắn và lương thiện của nó. Nó cho thấy, những người thua cuộc chỉ ‘thua cuộc’ chứ không thua về chính nghĩa, không thua về văn hóa, về tính nhân bản, về sự tự do cũng như về mặt trí tuệ. Những bài viết trong Thế Kỷ 21 không có cái ngậm ngùi của những kẻ lưu vong, cũng không có cái hằn học của những kẻ thất cơ lỡ vận, hay đổ lỗi cho ‘ai đó,’ mà tràn đầy niềm tin ở một nước Việt Nam sẽ được phục hồi.”

Cũng như Thế Kỷ 21, Diễn Đàn Thế Kỷ, theo tôi, cũng vẫn là “hơi thở” của miền Nam thời VNCH. Chỉ có một điều khác: hơi thở Thế Kỷ 21 đi kèm với một hiện hữu vật chất là tập báo mang theo mùi giấy mực được gửi qua đường bưu điện, còn hơi thở của Diễn Đàn Thế Kỷ hoàn toàn chập chờn trong cõi ảo “online.”

Nhưng bù lại, bài vở Diễn Đàn Thế Kỷ nhiều hơn gấp bội, và được cập nhật đều đặn và tức thời, khác hẳn với Thế Kỷ 21 chỉ phát hành một tháng một số.

Trước đây, Diễn Đàn Thế Kỷ xuất hiện năm ngày/tuần nhưng do cơn đại dịch, phải thu tóm lại, chỉ xuất hiện vào ngày Thứ Sáu hằng tuần.

Đặc biệt, trong cả hai tạp chí, chuyên mục văn chương nghệ thuật được Chủ Bút Phạm Phú Minh chăm sóc và chăm lo cẩn thận. Ngoài việc cho đăng tải các công trình nghiên cứu cũng như sáng tác của những nhà nghiên cứu, nhà văn, nhà thơ, nghệ sĩ…, ông thường xuyên thực hiện những số chuyên đề, hoặc về tác giả hoặc về sự kiện văn học, cũng như các số tưởng niệm những văn nghệ sĩ miền Nam và hải ngoại đã rời bỏ “cõi tạm” ra đi.

Có thể nói, nhờ thế, Diễn Đàn Thế Kỷ là nơi lưu trữ một số lượng khá lớn tài liệu, bài vở và sáng tác của nhiều thế hệ nhà văn, nhà thơ Việt Nam trong cũng như ngoài nước, trước cũng như sau 1975. Tạp chí đã trở thành một diễn đàn để anh em bạn văn trên khắp thế giới gặp gỡ nhau, một ngôi nhà chung để mọi người chia xẻ tình cảm, tư tưởng và quan điểm cũng như các sáng tác của minh.

Trong suốt thời gian nhà văn Phạm Phú Minh điều hành, tôi là một trong những cộng tác viên thường xuyên với cả hai tạp chí. Không chỉ như như người cộng tác, mà như một ngưòi bạn. Bạn của Thế Kỷ 21 và Diễn Đàn Thế Kỷ và bạn, “bạn văn,” của Phạm Phú Minh. Vâng, bạn văn!

Ông lớn hơn tôi nhưng xem như cùng thế hệ. Ngoài việc đóng góp bài vở, chúng tôi còn hỗ trợ và chia sẻ nhau trên nhiều sinh hoạt văn học, văn hóa khác. Văn học nghệ thuật có lẽ là chất xúc tác và là chất keo nối kết những người bạn văn chúng tôi lại với nhau trên cuộc hành trình dài… xa xứ.

Sau hơn cả nửa thế kỷ viết văn, làm báo, làm truyền thông và tổ chức hàng chục sinh hoạt văn hóa, văn học đủ mọi loại, bây giờ, nhà văn Phạm Phú Minh quyết định dừng lại, với một lý do hết sức đơn giản: “Tôi đã quá tuổi về hưu lâu rồi.”

Ông chính thức về hưu. Nhưng Diễn Đàn Thế Kỷ đã là một “định chế,” theo cách nói của ông. Diễn Đàn Thế Kỷ không có tuổi.

Chúc nhà văn Phạm Phú Minh về hưu vui vẻ.

Chúc tân Chủ Bút Song Chi thành công.

Diễn Đàn Thế Kỷ vẫn sống mạnh, sống khỏe!

Theo báo Người Việt