Hạ tầng viễn thông giá rẻ: Cái giá thực sự của an ninh quốc gia

Hạ viện tuần tới sẽ bỏ phiếu: toàn quốc gỡ toàn bộ và thay thế các thiết bị viễn thông Huawei và ZTE (vì nghi TQ do thám).

Hoàng Việt
Khi các thiết bị viễn thông giá rẻ từ các công ty Trung Quốc như Huawei và ZTE tràn ngập thị trường quốc tế, chúng không chỉ mang theo lời hứa về chi phí thấp và công nghệ tiên tiến mà còn tiềm ẩn những nguy cơ nghiêm trọng về an ninh quốc gia. Quyết định sắp tới của Hạ viện Hoa Kỳ, về việc bỏ phiếu nhằm gỡ bỏ và thay thế toàn bộ các thiết bị viễn thông của Huawei và ZTE, là một tín hiệu rõ ràng về mức độ nghiêm trọng của mối đe dọa này.

Viễn thông giá rẻ: Con dao hai lưỡi

Các thiết bị viễn thông từ Huawei và ZTE từng được ca ngợi là giải pháp kinh tế cho các quốc gia đang phát triển và thậm chí cả các khu vực nông thôn ở những nước phát triển như Hoa Kỳ. Với giá thành thấp và công nghệ tiên tiến, các thiết bị này giúp mở rộng mạng lưới internet và kết nối nhiều khu vực xa xôi với thế giới số.

Tuy nhiên, cái giá thực sự không nằm ở chi phí mua thiết bị, mà ở mức độ kiểm soát mà các công ty này có thể thực hiện đối với hạ tầng viễn thông. Báo cáo từ các cơ quan an ninh Hoa Kỳ và châu Âu đã chỉ ra rằng Huawei và ZTE có mối liên hệ mật thiết với chính quyền Trung Quốc. Điều này đặt ra nguy cơ rằng các thiết bị của họ có thể chứa các “cửa sau” (backdoors) – những lỗ hổng có thể bị lợi dụng để thu thập dữ liệu hoặc phá hoại hệ thống.

Nguy cơ từ “cửa sau” viễn thông

Hạ tầng viễn thông không chỉ đơn thuần là đường truyền kết nối điện thoại hay internet. Đây là huyết mạch của nền kinh tế số, ảnh hưởng trực tiếp đến các hệ thống tài chính, y tế, quân sự, và giao thông của một quốc gia. Nếu các thiết bị của Huawei và ZTE được sử dụng để do thám hoặc can thiệp, hậu quả có thể rất nghiêm trọng:

Những dữ liệu nhạy cảm từ chính phủ, doanh nghiệp, và người dân có thể bị thu thập mà không ai hay biết.
Trong trường hợp xung đột, các thiết bị này có thể bị sử dụng để làm gián đoạn hoặc phá hoại hệ thống viễn thông quốc gia.
Trung Quốc có thể sử dụng sự phụ thuộc vào thiết bị giá rẻ để gây áp lực chính trị hoặc kinh tế.

Bài học từ các quốc gia khác

Một số quốc gia, đặc biệt là tại châu Âu, đã nhận ra nguy cơ này. Năm 2020, Anh Quốc tuyên bố loại bỏ toàn bộ thiết bị Huawei ra khỏi mạng lưới 5G của họ, bất chấp việc phải chịu tổn thất tài chính lớn. Tương tự, Úc và Nhật Bản cũng đã áp dụng các biện pháp hạn chế việc sử dụng thiết bị từ Huawei và ZTE.

Trong khi đó, tại Mỹ, ít nhất tám công ty viễn thông đã bị báo cáo là sử dụng thiết bị của Huawei hoặc ZTE. Điều này cho thấy rằng dù đã có những cảnh báo từ trước, vẫn còn nhiều lỗ hổng cần được giải quyết.

Giải pháp thay thế và cái giá của sự độc lập

Việc loại bỏ hoàn toàn các thiết bị viễn thông giá rẻ từ Huawei và ZTE chắc chắn sẽ đi kèm với một cái giá cao. Các công ty viễn thông sẽ phải đầu tư mạnh mẽ để thay thế hạ tầng hiện có, trong khi các khu vực nông thôn có thể phải đối mặt với sự chậm trễ trong việc nâng cấp dịch vụ.

Tuy nhiên, sự độc lập về công nghệ viễn thông là điều không thể thương lượng. Hoa Kỳ và các quốc gia khác cần đầu tư vào các nhà cung cấp đáng tin cậy từ các nước đồng minh, đồng thời thúc đẩy nghiên cứu và phát triển công nghệ trong nước để giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung từ nước ngoài.

Cuộc bỏ phiếu của Hạ viện Hoa Kỳ là một bước đi cần thiết để bảo vệ an ninh quốc gia trước nguy cơ từ các thiết bị viễn thông giá rẻ. Tuy nhiên, đây cũng là lời cảnh báo rằng cái giá rẻ trước mắt không thể bù đắp cho những rủi ro lâu dài mà chúng mang lại. Đã đến lúc các quốc gia phải nhìn nhận lại chiến lược viễn thông của mình, ưu tiên an ninh và chủ quyền trên tất cả. Bởi lẽ, trong thế giới công nghệ hiện đại, an ninh quốc gia bắt đầu từ những đường dây viễn thông tưởng chừng như vô hình nhưng lại vô cùng quan trọng.