– Cù Tuấn biên dịch phóng sự của New York Times.
Tóm tắt: Các cuộc tấn công chớp nhoáng là một phần của chiến dịch lớn hơn sử dụng máy bay không người lái và tên lửa nhằm làm suy yếu quân Nga và làm mất tinh thần của người dân Nga ở bán đảo Crưm.
Một buổi tối muộn trong tháng 10/2023, hai lính biệt kích Ukraine lẻn vào một con phố nhỏ ở Kyiv trên một chiếc SUV cũ kỹ. Trở về sau một cuộc tấn công nguy hiểm vào ban đêm nhằm vào các vị trí của Nga ở bán đảo Crưm, họ bí mật chui vào một căn hộ được trang bị nội thất sơ sài. Tại đây họ ngồi ở bàn làm việc, mệt mỏi và hơi nhếch nhác, kể lại điệp vụ mới nhất của họ theo phong cách thực tế.
“Rất khó khăn,” Askold, 38 tuổi, nói. “Đây là điệp vụ khó khăn nhất của chúng tôi,” Kukhar, 23 tuổi nói thêm. Là thành viên của một đơn vị trong lực lượng hoạt động đặc biệt của GUR, cơ quan tình báo quân sự Ukraine, những người lính này chỉ liên hệ với phóng viên bằng mật danh của họ.
Hai người lính này đã cùng hơn 30 người khác chạy đua hơn 100 dặm qua phía tây Biển Đen trên ván trượt phản lực để tấn công các cơ sở phòng thủ quan trọng của Nga trước khi trốn thoát. Đây là cuộc tấn công đổ bộ thứ hai của Ukraine trong sáu tuần qua.
Các cuộc đột kích trên là một phần trong một loạt các cuộc tấn công trừng phạt vào Crưm của lực lượng Ukraine kể từ giữa mùa hè. Chúng đã thành công trong việc vô hiệu hóa một số hệ thống phòng không của Nga và làm hư hại các ụ tàu sửa chữa của hải quân Nga tại Sevastopol. Nga sau đó đã di chuyển 10 tàu chiến từ Sevastopol trên bờ biển phía tây Crưm đến cảng Novorossiysk trên đất liền Nga, mặc dù các quan chức Mỹ cho biết vẫn chưa rõ liệu việc rút quân này có liên quan đến lo ngại an ninh hay chỉ là một sự luân chuyển tàu thường xuyên.
Nhưng không thể phủ nhận rằng các cuộc tấn công bên trong Crưm đang gia tăng, và có thể còn gia tăng hơn nữa với tên lửa tầm xa ATACMS mới vừa được Mỹ chuyển giao. Tình báo quân đội Anh cho biết trong một tuyên bố: “Một trận chiến tấn công có chiều sâu và năng động đang diễn ra”.
Việc Hạm đội Biển Đen rút lui một phần khỏi Sevastopol, căn cứ của lực lượng này trong hơn 200 năm, đã giúp Ukraine phá vỡ sự phong tỏa của Nga và duy trì một số hoạt động vận chuyển hàng hải ở Biển Đen. Và đây là một thành công đáng hoan nghênh đối với Ukraine khi nước này tìm cách mở rộng cuộc phản công của mình, không còn giới hạn ở việc phải dọ dẫm đi qua những bãi mìn của Nga.
Các nhà lãnh đạo quân sự Ukraine từ lâu đã tuyên bố ý định giành lại quyền kiểm soát Crưm, điều mà một số nhà phân tích quân sự cho là khó xảy ra. Đối với Tổng thống Nga, Vladimir V. Putin, người chỉ đạo việc chiếm giữ Crưm, đây không chỉ là căn cứ quan trọng cho các hoạt động của Nga ở miền nam Ukraine mà còn là viên ngọc quý của đế chế Nga mà ông đã thề sẽ giữ gìn.
Chiến dịch của Ukraina bắt đầu cách đây một năm với cuộc tấn công vào Cầu eo biển Kerch, một công trình xây dựng điển hình của Nga nối bán đảo Crưm với đất liền Nga. Nhưng nó đã trở nên căng thẳng hơn với cuộc phản công vào mùa hè năm nay, khi lực lượng Ukraine bắt đầu nhắm mục tiêu vào Crưm bằng các cuộc tấn công tên lửa vào sâu phía sau chiến tuyến.
Tên lửa tầm xa đã tấn công các cây cầu trên các tuyến đường bộ và đường sắt nối bán đảo này với phần còn lại của Ukraine, cũng như các vị trí phòng không, căn cứ quân sự và sở chỉ huy. Mục đích của các cuộc tấn công là nhằm làm gián đoạn hoạt động hậu cần của quân đội Nga và làm suy giảm khả năng hoạt động của lực lượng này, một chiến thuật mà chỉ huy hàng đầu của Ukraine, Tướng Valery Zaluzhny, đã sử dụng trong các cuộc phản công ở khu vực Kharkiv và Kherson.
Vào cuối tháng 6, cây cầu Chonhar trên một trong những con đường chính dẫn ra bán đảo đã bị hư hại. Vào ngày 17 tháng 7, cầu Kerch lại bị một phương tiện không người lái trên biển tấn công. Một tổ chức phi chính phủ địa phương, SOS Crưm, đã báo cáo các vụ nổ gần như hàng ngày trên bán đảo trong những tuần sau đó.
Các cuộc tấn công trên đã có tác động mạnh mẽ đến công chúng Nga. Các quan chức địa phương cho biết, từ mức cao nhất là 9 triệu vào năm 2019, số lượng khách du lịch Nga đến thăm Crưm đã giảm xuống còn 6 triệu vào năm ngoái và chỉ còn hơn 4 triệu trong năm nay.
Lyudmyla Denisova, cựu nghị sĩ Ukraine có thành viên gia đình sống ở Crưm, cho biết hàng nghìn người Nga định cư ở Crưm hoặc mua bất động sản ở đây sau khi sáp nhập vào năm 2014, đang bán tài sản của họ và giá nhà đất đã sụt giảm.
Bà nói: “Mỗi cuộc tấn công thành công của Ukraine đều làm phức tạp thêm cuộc sống ở Crưm.”
Cuộc tấn công tàn khốc nhất xảy ra vào giữa tháng 9, khi tên lửa tấn công một tàu ngầm và một tàu đổ bộ của Nga tại ụ tàu khô của cảng Sevastopol. Một tuần sau, quân Ukraine bắn tên lửa tầm xa Storm Shadow vào trụ sở chỉ huy của Hạm đội Biển Đen, cũng ở Sevastopol, khiến hàng chục sĩ quan bị thương.
Sevgil Musaieva, biên tập viên của nhật báo Ukrainska Pravda có trụ sở tại Kyiv, dẫn lời các quan chức tình báo Ukraine cho biết, nhiều người Crưm đã đưa ra đề nghị cung cấp thông tin cho tình báo Ukraine kể từ cuộc tấn công đó.
Cô nói, trước đây họ sợ chia sẻ thông tin và nói thêm rằng bây giờ, “có thể họ mong đợi điều gì đó sẽ sớm xảy ra và họ muốn giúp đỡ các lực lượng vũ trang Ukraine”.
Bên cạnh các cuộc tấn công tên lửa, GUR bắt đầu các hoạt động đặc công của mình. Vào cuối tháng 7, các đặc vụ Ukraine đã nắm quyền kiểm soát Tháp Boyko – một nhóm giàn khoan khí đốt ở phía tây Biển Đen mà Nga đã chiếm giữ vào năm 2014 nhưng đã bỏ hoang – và tháo dỡ một ăng-ten giám sát.
Vào ngày 24 tháng 8, lính biệt kích Ukraine đã thực hiện cuộc đột kích đầu tiên được biết đến vào Crưm kể từ năm 2016, tấn công một căn cứ của Nga ở Mũi Tarkhankut, điểm cực tây của bán đảo này. Căn cứ này chứa một ăng-ten và các hệ thống gây nhiễu liên lạc điện tử trên một khu vực rộng.
“Nhờ có ăng-ten này mà họ có thể nhìn thấy mọi thứ trên biển,” một chỉ huy của nhóm Bratstvo, người thực hiện cuộc đột kích, có biệt danh Borghese, cho biết. Ông nói thêm: “Nhiệm vụ là tiếp cận chúng ở cự ly rất gần và cho nổ tung chúng”.
Bratstvo, có nghĩa là “tình anh em” trong tiếng Ukraine, là một đảng chính trị do Dmytro Korchynsky, một cựu chiến binh từng tham gia các cuộc chiến ở Caucasus chống lại quân đội Nga vào những năm 1990, lãnh đạo. Korchynsky được cho là có quan hệ với các cơ quan tình báo Liên Xô và Ukraine cũ. Đảng này được mô tả như là một đảng theo chủ nghĩa dân tộc Cơ đốc giáo và cực đoan cánh hữu. Kể từ khi bắt đầu cuộc chiến toàn diện bắt đầu vào tháng 2 năm 2022, các tình nguyện viên của Bratstvo đã được hòa nhập với hàng ngũ của GUR và thực hiện các cuộc tấn công đầu tiên vào Nga vào năm ngoái và trên đất Crưm trong năm nay.
Trong cuộc đột kích bằng biệt kích lần đầu tiên, Borghese đã mua một loạt ván trượt phản lực để vận chuyển 20 người đến căn cứ của Nga ở Mũi Tarkhankut. Một người chỉ huy có biệt danh Muraha dẫn đầu nhóm, và họ khởi hành vào lúc hoàng hôn cùng với một chiếc thuyền tiếp tế đi kèm, hoàn toàn không dùng liên lạc điện tử vì hệ thống gây nhiễu của Nga, chỉ dựa vào la bàn cầm tay. Vì cảm thấy khó chịu khi phải tăng gấp đôi số người trên ván trượt phản lực, một nửa số người đã phải ngồi trên thuyền tiếp tế trong suốt chặng đường.
Với việc Hải quân Nga hầu như vắng bóng ở phía Tây Biển Đen, mối đe dọa lớn nhất đối với lực lượng biệt kích Ukraine là từ trên không. Nga có ưu thế về không quân trong khu vực và các tàu thông thường của Ukraine đã liên tục bị máy bay phản lực Nga tấn công. Nhưng kích thước nhỏ và kiểu dáng thấp của ván trượt phản lực đã giúp họ tránh được sự chú ý.
Họ tới bờ biển vào sáng sớm, đáp xuống một bãi biển đầy sỏi. Được trang bị bốn khẩu súng máy, năm người đàn ông leo lên một ngọn đồi và chiếm các vị trí nhìn ra căn cứ và ăng-ten.
Muraha cho biết, khi những người còn lại trong nhóm lên bờ, súng máy của Nga bảo vệ căn cứ đã nổ súng. Nhưng những người trên đồi đã sẵn sàng và kịp thời bố trí súng máy trấn áp.
Sử dụng súng phóng lựu vác vai, họ bắn nhiều quả lựu đạn phóng tên lửa vào ăng-ten và căn cứ trước khi rút lui. Một số người trong nhóm đã treo cờ Ukraine trên một tòa nhà, quay lại video cảnh đó trước khi rút chạy.
Nhóm biệt kích đã trốn thoát mà không có ai bị thương. Nhưng tàu tiếp tế đã bị bắn trúng và phải rút lui nên tất cả 20 lính biệt kích phải thực hiện chuyến trở về kéo dài sáu giờ trên ván trượt phản lực, được trang bị đặc biệt với các khoang để chở đạn dược và nhiên liệu bổ sung.
Borghese cho biết, việc nghe lén các liên lạc điện tử của Nga cho thấy người Nga đã bị thương vong trong cuộc tấn công, nhưng ông không biết liệu mục tiêu chính, ăng-ten, có bị bắn trúng hay không.
Nick Reynolds, một nhà nghiên cứu tại Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia ở London, mô tả cuộc đột kích vào Crưm là “thú vị về mặt chiến thuật” nhưng còn quá sớm. Ông nói: “Ukraine vẫn chưa ở vị thế có thể lợi dụng bất kỳ sự suy yếu nào của hệ thống phòng thủ Nga ở đó”.
Borghese cho biết thành tựu chính của chiến dịch là thay đổi nhận thức, chứng minh rằng quân Ukraine có thể tiếp cận bờ biển Crưm và cho công chúng Nga thấy rằng Crưm không còn là nơi an toàn.
Ông nói: “Nó nâng cao tinh thần người Ukraine chúng tôi và làm giảm tinh thần của người Nga tại Crưm. Họ không thể thư giãn tắm nắng trên những bãi biển này nữa.”
Nguồn : https://www.nytimes.com/2023/10/22/world/europe/ukraine-commandos-russia-crimea.html
Hình ảnh:
1: Các biệt kích Ukraine: Kukhar, trái, 23 tuổi và Askold, 38 tuổi, đã gặp nhau để kể lại cuộc đột kích vào Crưm, trong một văn phòng đơn sơ được dùng làm nơi trú ẩn an toàn của nhóm này ở Kyiv, thủ đô Ukraine.
2: Khói bốc lên từ tòa nhà trụ sở của hạm đội Biển Đen của Nga ở Sevastopol, Crưm, trong một bức ảnh vệ tinh chụp sau một cuộc tấn công vào tháng trước.
3: Borghese, chỉ huy của nhóm Bratstvo được giao nhiệm vụ thực hiện cuộc đột kích Crưm lần thứ hai.
