————-
Giải thưởng thơ của Văn Việt là điều tôi chưa bao giờ nghĩ tới.
Người làm Thơ như mở một cái van, hay như sự đổ vỡ những bình yên trong nội tâm mà mảnh vỡ là những lời không đoán định, tôi có thể nghĩ gì khi đến bản thân còn không thuộc nổi một bài thơ mà mình đã viết ra?
Tôi chưa bao giờ cấp cho Thơ một ý nghĩa to tát nào. Vì như một kẻ nhút nhát, tôi đã không tìm kiếm nó, là do Thơ tự đến. Tôi chỉ làm một người ghi chép, rối rít trên những ngón tay.
Những sự “chắp nhặt dông dài” ấy, may thay, đã nhiều phen cứu tôi khỏi cơn nguy khốn.
Cách tân ư? Tôi cũng không biết đến điều ấy. Những vần điệu du dương thủa trước không thể nào cất lên được nữa khi trái tim luôn đập những nhịp loạn cuồng. Thơ tự do không phải là một vấn đề kỹ thuật, đó là âm giai của thời thế, của lòng người ly tán hoang mang.
“Điệu ngâm” là một cái gì thật xa xỉ, ai có thể ngồi làm “phu chữ” mà nắn nót gieo vần khi ngoài kia những đoàn người loạng choạng bồng bế dắt nhau đi trong đêm tối hoang vu, khi những mảnh đất bỏ hoang và biển chết, rừng khô?
Khi mà biên giới của Thơ đã không còn, tôi đỏ mặt trước danh hiệu nhà thơ. Tôi đã viết chúng vào lúc mà mọi hình thức ngôn ngữ đều bất lực. Ngay chính trong thời khắc ấy, nó đã đến như một niềm an ủi. Chúng tôi gặp nhau như một cuộc sắp đặt của số phận không hẹn ước thề nguyền. Đến rồi đi, không ai nợ nhau một điều gì. Và tôi đã quên tất cả.
Xin đừng đề nghị tôi đọc những bài thơ của mình, vì chúng đã trở thành kẻ lang thang không nhà sau phút giây chào đời trong nguy nan sinh nở. Tôi có thể không bao giờ làm thơ nữa, cũng có thể viết hàng nghìn câu vào một ngày mai nào đó, không biết được.
Tôi không muốn dùng Thơ như những viên đạn để bắn vào cuộc đời, vì Thơ không phải thuốc súng. Thơ vô can và không cần phải mang vác một sứ mệnh nào. Khi những đau khổ đã chấm dứt thì Thơ cũng giã biệt con người. Không phải vì Thơ đã xoa dịu, nghệ thuật là vô dụng, nó hoàn toàn không biết gì về những sứ mạng cồng kềnh kia. Nếu có một tham vọng nào đó luồn lách trong những dòng Thơ, Thơ đã đánh mất chính mình.
Một khi phải làm Thơ, đó là dấu hiệu đáng thương hại của một con người. Nó nổ ra từ phía trong, đôi khi làm chúng ta đau đến rã rời. Tôi chỉ muốn sống như một bài thơ chứ không muốn sống để làm thơ.
Cứ mỗi khi tôi cúi xuống và hôn lên bông hoa bên thềm nhà, Thơ sẽ vắng mặt.
Nghệ thuật tỉ lệ nghịch với hạnh phúc của con người. Đừng ca ngợi nghệ thuật, vì đó là nước mắt. Làm thơ là một tai nạn của tâm hồn.
Phần thưởng cho Thơ chính là một lời chia buồn, chân thành và xúc động. Và ngay ở chỗ này, chúng ta đã gặp được nhau, Thơ rút lui để nhường lại chiếc ghế cho những hồn cô độc, để nhường chỗ cho những giao cảm vô ngôn. Nếu có sức mạnh nào đó của Thơ, thì đây chính là khuôn mặt của nó – mang chúng ta lại gần nhau. Rồi tan đi cùng với những gánh nặng của nghĩ suy trong cuộc hiện sinh này.
Thái Hạo
(Thái Hạo là bút danh, quê Thanh Hóa, tốt nghiệp sư phạm tại Đại học Sư phạm Huế, ngành ngữ văn. Từng làm giáo viên và hiện đã nghỉ việc. Viết báo, phê bình văn học, làm thơ và làm vườn)
—————–
NHỮNG NGÓN TAY TRÊN SMARTPHONE
Những ngón tay trượt trên màn hình điện thoại thông minh nhẵn thín
Trượt dài
sấp ngửa
Những ngón tay lao đi trên xanh đỏ tím vàng
Trên áo dài
Trên thiếu nữ khỏa thân
Trên những thân hình biến dạng nằm dưới gầm xe tải
Những tiếng gào câm
đường chữ đen vỡ nét
Trên thù hận mắt quỷ sâu hoắm
Trên những cặp đôi làm tình
nhàu nát giấy dó
Những ngón tay đỏ chót sạch bóng
ơ hờ
lướt qua dưới khóc cười kêu thét
Những ngón tay thả trái tim đỏ chói
giãy giụa
Những ngón tay chọc vào giận dữ phẫn nộ
vỡ màn hình
Những ngón tay biến mất
chỉ còn thảo nguyên hun hút
chỉ còn cánh đồng hoa cúc vàng võ trong mắt nhớ
Ngón tay sững sờ
bàng hoàng dáng mẹ lưng còng cúi sấp trên đường nhựa nóng
hai đầu đòn gánh quẫy cong ráng chiều rách nát
Những ngón tay lao lên phía trước rồi ngập ngừng rơi vào quá khứ
Rơi vào những vết máu
Rơi vào tiếng cười khanh khách của người con gái điên dại trên phố
Rơi vào những nấm mồ xếp hàng thẳng tắp như những con bọ trong sớm mai
Đợi mặt trời
vỡ nắng
Những ngón tay đổ gục
khóc than
Những ngón tay miên man
ngực trần
Những ngón tay vằn đường vân ngang dọc lẫn với những vết xước
Nhận dạng
Tù ngục chung thân
Tử hình
Những ngón tay mê sảng
trên nền trắng hư vô
Khô khốc
Mỏi nhừ tháng năm
Gió thổi.
———————-
MỘNG DU
Trong cơn mưa trưa hè
tôi nằm giữa chiếc chòi tranh không có vách
Cố ngủ
Để mơ về những hạt bắp nảy mầm còn dang dở trong giấc mộng đêm qua
Những hạt bắp như những chiếc răng cửa
Vỡ đất
đâm thủng ánh mặt trời
đứng múa trong mưa trong gió rồi trổ cờ như lau trắng dưới chân cỏ dại
*
Những hạt bắp như những chiếc răng ngày xưa lung lay mà bố tôi giật văng ra khỏi chân răng tôi
Và ném lên mái nhà
Ném xuống gầm giường
Gọi chuột
Rúc rích
Những chiếc răng mọc lên từ thịt đỏ chót
Mọc lên từ hư không
Trắng
như nụ lài
*
Những chiếc răng về đâu
Mắt bố giờ đã mờ
Những chiếc răng lung lay như lũy tre gió thổi
Bên miệng vực
Những móng tay móng chân và tóc
cả một đoạn ruột thừa của tôi
Chúng đã đi đâu?
*
Tôi đi đâu
Đôi mắt lang thang
Hai tai này đi hoang
Cỏ tranh sắc như lưỡi lam
Cắt những vết máu li ti trên ống chân
Như những nhị hoa màu đỏ mọc trên thân thể tôi
*
Tôi đến từ một nơi nào xa lắm
Giữa những linh hồn quờ quạng
Tôi theo một lối nhỏ đi ra
Và tôi gặp mẹ tôi
Nước mắt đầm đìa
*
Tôi ở đây giữa những tiếng búa đóng đinh trên gỗ
và tiếng sống dao gõ vào thân tre già
Tôi nghe tiếng rao của người mua chó
Và tiếng chó sủa
Cả những tiếng rên hư hử trong chiếc lồng sắt
*
Tôi băng qua cánh đồng cỏ tranh nở bông trắng xóa
Lá cỏ sắc cắt vào hai chân và hai bàn tay tôi
Cánh đồng mênh mông
Nên máu rướm đỏ cả tứ chi
Tôi lội tắt để về thung lũng
Ở đó có dòng suối trong vắt chảy trên đá cuội
Có vạt sim tím trái chín béo núc
Có những con mang vểnh tai nghe gió
Cô gái chạy như bay trên cỏ bàn chầu
Váy trắng vướng vào mây trắng
Tôi vục hai bàn tay vào nước suối
Tôi muốn được nằm ở đây
Và ngủ trên đám cỏ
suốt mùa hè này
*
Tôi tỉnh dậy
Ngoài trời nắng chang
Mưa đã hết từ bao giờ
Hai con chó nhỏ vẫn nằm ngủ
Giật mình trong mơ.
Phương Nam, 2020
