SỰ SUY TÀN CỦA NỀN VĂN MINH DẦU HỎA

Nguyễn Văn Khuy

06-04-2024

Có sinh có diệt , nền văn minh văn dầu hỏa rồi sẽ ra đi. Rất nhiều nguyên nhân và các sự kiện hiển nhiên đã và đang sảy ra để có thể dự đoán được rằng một thời hoàng kim của nguồn năng lượng thiên nhiên này đang dần dần tàn lụi.

Dầu hỏa nguồn gốc từ dầu thô (crude oil) đã có mặt trên trái đất  được nhân loại dùng làm nguyên liệu cháy và thắp sáng từ nhiều nghìn năm trước. Tuy nhiên cho đến khi kỹ thuật khoan dầu ở các giếng sâu được phát minh bởi Edwin Drake vào năm 1859 và John Davison Rockefeller sáng lập Standard Oil Company nǎm 1870, cũng như Karl Friedrich Benz phát minh ra động cơ xe hơi chạy bằng xăng năm 1878 thì dầu hỏa là nguồn nhiên liệu quan trọng mới được nhân loại biết đến.  Dầu hỏa được bơm lên từ các giếng dầu được gọi là dầu thô. Là một hỗn hợp của Carbon và Hydrogen sinh ra bởi sự phân hóa của các thực vật như rong biển , cỏ biển ,thực vật phu du (planktons), động vật  chết bị chôn vùi dưới đáy đại dương cũng như trong lòng đất liền với  nhiệt độ  và áp suất cao hàng triệu năm.  Dầu thô có chứa 83-85% carbon, 10-14%  Hydrogen và khoảng 4% Nitrogen, Oxygen, Sulfur, Metal.

Các chuyên gia dầu hỏa cho rằng khi khai thác dầu thô đạt đến đỉnh điểm (peak oil) là dấu hiệu cho biết sự suy thoái đã bắt đầu. Ðây là thời điểm mà tốc độ sản xuất dầu thô toàn cầu đã lên tới mức tối đa và bằt đầu đi xuống mà không thể trở ngược lại  được  nữa.

Những  khảo cứu về dầu hỏa cũng dự đoán peak oil sẽ tới vào năm 2040 và có thể sớm hơn.Vào thời kỳ peak oil là lúc nhu cầu tiêu thụ dầu thô đạt đến lúc bão hòa và các giềng dầu  đang khô cạn dần sau hơn 200 năm khai thác. Hơn nữa bơm hút dưới độ sâu rất khó khăn và phẩm chất dầu thô ở dưới sâu thấp kém vì độ nhớt cao  và  chứa nhiều bẩn chất không đem lại lợi nhuận cho việc biến chế ra các sản phẩm hữu dụng. Hiện nay có 93 quốc gia trên thế giới sản xuất dầu thô, Việt Nam  xếp hạng thứ 37.

Giá cả dầu thô chao đảo  từ $2 đến  $180 dollars , có khi đã xuống tới giá âm do nhiều nguyên nhân như chiến tranh , nhu cầu sản xuất các sản phẩm mới, v,v. Trong10 năm qua giá dầu thô đã xuống dưới $100 dollars/ barrel.

Dầu thô được  xếp vào loại  nhiên liệu hóa thạch nên khi bị đốt cháy sẽ phóng thích ra khí carbon dioxide (CO2), còn gọi là khí nhà kiếng  xâm nhập vào vùng khí quyển tạo thành bức màn ngăn cản sức nóng phân tán vào không gian nên nhiệt độ trái đất nóng hơn gọi là hiện tượng hâm nóng toàn cầu, làm khí hậu trái đất thay đổi.  Hậu quả gây ra không tốt cho môi trường sống của nhân loại, làm xấu đi hệ sinh thái của thực vật và động vật, suồi cạn, băng tan, mực nước biển dâng cao làm biến mất đi các thành phố biển . 

Các quốc gia trên thế giới đều được những chuyên gia về dầu hỏa báo động cho biết đến năm 2068 thì không còn dầu thô nữa,  dựa theo thống kê  nếu mỗi ngày thế giới tiêu thụ 10 triệu barrels nên từ nhiều năm qua đã chuẩn bi thay thế nguồn nhiên liệu dầu hỏa bằng  những  nguồn nhiên liệu khác như  năng lượng sinh học , năng lượng điện, năng lượng  nguyên tử v,v.

 Năng lượng sinh học (biofuel) bắt đầu từ thời văn minh cổ đại khi dầu thực vật được dùng để thắp sáng . Tuy nhiên phải chờ đến thế kỷ thứ 19 mới thu hút được sự chú ý để thay thế cho nguồn năng lượng truyền thống. Cuộc cách mạng kỹ nghệ cho thấy đã làm bùng phát lên các kỹ nghệ sinh học, đặc biệt tại Âu châu và Mỹ châu khi nhu cầu cần thiết tìm kiếm thêm nguồn  năng lượng cháy mới. Năng lượng sinh học bao gồm các loại  năng lượng tái tạo từ   nguồn gốc hữu cơ thực vật và chất  thải bã nông nghiệp  như Biodiesel sản xuất  từ dầu thực vật và chất béo động vật, Bioethanol sản xuất qua sự lên men và chưng cất các loại hoa màu như bắp và mía.

Dầu thô là nguồn năng lượng không thể tái tạo (non renewable fuel) nên việc biến chế ra các nguồn năng lượng tái tạo rất cần thiết (renewable fuel) để thay thế dầu hỏa.Trong nhiều năm qua một số quốc gia đã thành công sản xuất ra được các nhiên liệu mới dùng các loại thực vật như cây cỏ , mía, bắp, rong biển v, v. 

Hoa Kỳ phát triển xăng sinh hoc từ thời tổng thống George W Bush trong kế hoạch sản xuất nguồn năng lượng mới. Hiện nay Hoa Kỳ đã pha xăng sinh học vào xăng có nguồn gốc dầu thô như E10, E15, E85 lần lượt 10% ,15% và 85% ethanol để   bán trên thị trường.

 Ba Tây sản xuất xăng sinh học từ  bắp và mía  để phần lớn cho các xe  dùng  trong phương tiện giao thông và nông trại vì giá cả rẻ hơn xăng từ dầu thô.  Mỗi năm Ba Tây mở  cửa biên giới  cho hàng triệu nhân công các từ  các quốc gia láng giềng vào giúp trồng bắp và mía để phát triển xăng sinh học. Hòa Lan, một quốc gia có tham vọng sản xuất xăng sinh học từ rong biển để cung cấp cho thị trường trên thế giới. Là một quốc gia có một phần tư đất đai nằm dưới mực nước biển nên  quốc gia này đã thành công sản xuất xăng sinh học từ rong biển, dùng cho các động cơ máy bay (Jet fuel).

 Các nguồn năng lượng như mặt trời ,gió cũng như nguyên tử đã và đang được phát triển để xử dụng nhiều hơn . Nguyên tử là nguồn nhiên liệu sạch ,cho năng lượng cao mặc dầu  ba tại nạn đã sảy  ra ở Chernobyl tại Nga  ,  Pittsburgh ,tiểu bang Pennsylvania tại Hoa Kỳ  và Hiroshima tại Nhật nhưng vẫn còn đang được  xử dụng .

 Năng lượng hydrogen cho xe hơi cũng được  dùng như một nặng lượng sạch với 15,000 xe đang lưu hành tại Hoa Kỳ  do hai hãng xe Nhật (Toyota 2015 Mirai) và Đại Hàn ( Hyundai Nexon 2018). Hydrogen có thể được sản xuất từ electrolyte of water hoặc từ natural gas.  Toyota Mirai có thể chąy được 302 miles mới hết một bình hydrogen và chỉ cần năm phút để charge đầy bình điện.  Xe chỉ cho ra hơi nước  chứ không có   chứa các chất độc hại nào khác nữa. Honda  cho biết sẽ bán xe CRV chạy bằng Hydrogen vào  năm 2024.

 Xe hơi điện được phát minh bởi nhà hóa học William Morrison tại Des Moines , tiểu bang  Iowa năm 1890 . Xe chở được 6 người với vận tốc 14 miles/ hour, thời gian đó đường phố chưa được tráng nhựa . Năm 1920 tại thành phố New York đã có một công ty  làm chủ 50 xe taxi điện để chở hành khách . Ford Motor Company khởi sự sản xuất xe điện năm 1903 tại Detroit, Model 4T , với giá $1750 một chiếc sau này phải chuyển qua sản xuất xe chạy xăng với giá rẻ hơn , $390.  Năm 1912 tại Hoa Kỳ có 40% xe  chạy bằng hơi nước, 38% chạy bằng điện và 22% chạy bằng xăng.

 Hiện nay  phần nhiều các công ty chế tạo  xe hơi trên thế giới đều sản xuất xe điện.Tiểu bang California đã sản xuất được khoảng 2.5 triệu xe điện vào năm 2023. Tiểu bang này ước mong sản xuất được đủ các loại xe không dùng xăng từ dầu thô nữa vào năm 2030 với mục đích làm giảm bớt nhiệt độ đã gia tăng trên trái đất. Hybrid car được xử dụng nhiều, hiện nay cũng làm giảm bớt nhu cầu dầu thô trên thế giới.  

 Không ai có thể phủ nhận được rằng nền văn minh dầu hỏa đã đem lại cho thế giới bộ mặt mới . Các quốc gia đã đến gần với nhau nhiều hơn do phương tiện giao thông nhanh chóng và tân tiền .Dầu thô có rất nhiều các hóa chất hữu cơ và  vô  cơ nên được dùng để sản xuất ra những sản phẩm  đủ loại trong  các kỹ nghệ thực dụng và hữu ích cho nhân loại. Sự tổng hợp các hydrocarbon có trong dầu thô đã cho ra nhiều loại plastic hữu dụng như nylon , polyester, polypropylene, polyethylene, Teflon v,v.  Các kỹ thuật extrusion , blow molding  và spinning techniques đã sản xuất đủ loại sản phẩm nhẹ nhàng và bền bỉ.

 Kỹ nghệ plastic cũng đã sản xuất ra đủ các loại sản phẩm cần thiết cho nhiều lãnh vực  như các loại vải nylon, polyethylene, polypropylene,  polyester để thay thế bông  vải đã giúp nhân loại có đầy đủ quần áo không phải thiếu thốn như thời xa xưa.   Plastic có tỉ trọng nhỏ hơn một, nhẹ hơn nước  và không thấm nước nên được dùng để chế tạo ra các tầu thuyền và rất nhiều sản phẩm hữu dụng hiện nay thay thế cho kim loại và thủy tinh.

 Tuy nhiên phế thải của các loại plastic đã tìm thấy khắp nơi trên đại dương  và biển cả do sự xả rác bừa bãi từ các tàu thuyền qua lại làm ảnh hưởng đến hệ sinh thái của thực vật và động vật biển. Nhiều loại cá  chết vì ăn nhầm phải plastic. Người ta đã tìm thấy một loài cá voi (whale) khổng lồ chết trôi vào bờ biển vì ăn nhầm phải vài trăm pound plastics . Plastic rất khó bị phân hủy phải cần 100 năm mới bị hủy hoại hoàn toàn .Tuy nhiên plastic sinh học (bio-plastic)  cũng đã thành công sản xuất ra từ thực vật như đậu  nành  (soy plastic). Loại plastic này đã được dùng trong kỹ nghệ sản xuất xe hơi .

Các nhà khảo cứu về khí hậu cho biết nếu Hoa Kỳ chỉ dùng các loại nhiên liệu không xuất xứ từ dầu thô cho các  loại xe vận chuyển hàng hóa thì không cần nhập cảng thêm 30 %-60% dầu hỏa đến từ các quốc gia khác và khí CO2 sẽ giảm được 20%. Nền văn minh nào rồi cũng có ngày tàn rụi cũng như những triều đại của các vua chúa có ngày phải cáo chung và nền văn minh dầu hỏa rồi cũng  không thoát khỏi luật có sinh có diệt vô thường của tạo hóa.

Dầu thô không phải là nguồn năng lượng  vô tận nên có ngày cạn kiệt mà còn là nguyên nhân gây ra hiện tượng hâm nóng toàn cầu, làm khí hậu trái đất thay đổi  với những thiên tai tàn phá khắp nơi trên trái đất mà không thể nào biết trước được. Thế  giới đang đi vào một nền văn minh khác , một nền văn minh xử dụng những nguồn nhiên liệu đa dạng , không độc hại cho môi trường sống của con  người  và  không làm mất đi các hệ sinh thái của động vật cũng như thực vật. Bầu khí quyển sẽ trở  lại trong sạch không bị ô nhiễm bởi các khí thải độc hại. Sức khoẻ con người cũng như các sinh vật khác sẽ được  cải thiện nhiều hơn và sống  trong bầu không khí trong lành mà mẹ thiên nhiên đã ban cho từ hồi khai thiên lập địa. Những quốc gia có nền kinh tế phụ thuộc vào dầu hỏa đang tìm kiếm và phát triển  các kỹ nghệ khác để thay thế một khi dầu thô không còn nữa.