Động thái của Donald Trump để thay thế cố Thẩm phán tối cao Ruth Bader Ginsburg trước cuộc bầu cử tổng thống là “lạm dụng quyền lực”, đối thủ tranh cử Joe Biden thuộc Đảng Dân chủ nói.
Ông Trump tuyên bố sẽ đề cử một phụ nữ vào tuần tới để thay thế nữ thẩm phán kỳ cựu theo khuynh hướng cấp tiến.
Ông Biden thúc giục các Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa trì hoãn cuộc bỏ phiếu thông qua.
Ginsburg, biểu tượng của tự do và là ngọn cờ đầu của nữ quyền, qua đời hôm thứ Sáu ở tuổi 87.
Đảng Dân chủ lo ngại Đảng Cộng hòa sẽ bỏ phiếu để phe bảo thủ tiếp tục giành đa số tại tòa án cao nhất trong nhiều thập niên.
Sự cân bằng ý thức hệ của tòa án chín thành viên mang tầm quan trọng đối với các phán quyết của tòa về các vấn đề quan trọng nhất trong luật pháp Hoa Kỳ.
Biden nói gì về quyết định của Trump?
Trong bài phát biểu tại Trung tâm Hiến pháp ở Philadelphia vào Chủ nhật, ông Biden nói rằng Tổng thống đã “cho thấy rõ đây là chuyện quyền lực, thuần túy và đơn giản là vậy”.
“Hiến pháp Hoa Kỳ cho phép người Mỹ có cơ hội được lắng nghe – và tiếng nói của họ cần được lắng nghe… họ nên làm rõ điều đó, họ sẽ không ủng hộ sự lạm quyền này,” ông nói.
Reuters
Joe Biden: “Đất nước của chúng ta phải đối mặt với sự lựa chọn – về việc liệu chúng ta có trở lại từ bờ vực hay không”
“Tôi kêu gọi những người theo đảng Cộng hòa ở Thượng viện – hãy làm theo lương tâm của mình, hãy để người dân lên tiếng, làm dịu đi ngọn lửa đang nhấn chìm đất nước chúng ta,” ông nói.
“Đừng bỏ phiếu xác nhận bất kỳ ai được đề cử trong cái hoàn cảnh mà Tổng thống Trump và Thượng nghị sĩ McConnell đã dựng nên. Đừng làm điều đó.”
Hai thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa, Lisa Murkowski và Susan Collins, đã ủng hộ việc trì hoãn việc bỏ phiếu cho đến sau cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11.
Nếu có thêm hai thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa nữa hưởng ứng, họ có thể ngăn chặn hoặc ít nhất là trì hoãn một cuộc bỏ phiếu xác nhận, vì đảng Cộng hòa chỉ có đa số sáu người trong Thượng viện.
Trong trường hợp cuộc bỏ phiếu hòa, hiến pháp Hoa Kỳ cho phép Phó Tổng thống Mike Pence bỏ phiếu quyết định.
Để tránh kết cục đó, ông McConnell đang tìm cách bảo đảm sự ủng hộ của các thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa. Ông đã giành được sự ủng hộ của Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Lamar Alexander, người vốn được coi là một lá phiếu có thể xoay chiều.
Hôm Chủ nhật, ông Alexander cho biết Hiến pháp Hoa Kỳ “trao cho các thượng nghị sĩ quyền” bỏ phiếu cho ứng viên được đề cử vào Tòa án Tối cao, ngay cả trong năm diễn ra bầu cử tổng thống.
Ông Biden nói rằng nếu ông thắng cử tổng thống, ứng cử viên của ông Trump nên bị loại. Ông cho biết sau đó sẽ tham vấn các thượng nghị sĩ của cả hai đảng trước khi đưa ra lựa chọn của mình.
Ông nói thêm rằng sẽ là sai lầm khi công bố danh sách các ứng cử viên tiềm năng của Tối cao Pháp viện ngay bây giờ, vì điều này có thể khiến một số thẩm phán bị tấn công chính trị.
Nhưng ông hé lộ sự lựa chọn đầu tiên của mình cho tòa án tối cao “sẽ làm nên lịch sử với tư cách là phụ nữ Mỹ gốc Phi đầu tiên của tòa án”.
Trump nói gì về người sẽ kế nhiệm Ginsburg?
Ông Trump đã tuyên bố sẽ đề cử người người kế nhiệm Ginsburg “không chút chậm trễ”.
“Tôi nghĩ người đó nên là phụ nữ vì tôi thực sự thích phụ nữ hơn nam giới”, ông nói tại một cuộc vận động tranh cử ở Fayetteville, Bắc Carolina, hôm thứ Bảy.
Reuters
Tổng thống Trump cho biết người kế nhiệm Ginsburg sẽ là một “người phụ nữ rất tài năng, rất xuất sắc”
Trước đó, ông Trump đã ngợi ca hai nữ thẩm phán phục vụ tại các tòa phúc thẩm liên bang là những lựa chọn tiềm năng. Cả hai thẩm phán – Amy Coney Barrett và Barbara Lagoa – đều là những người bảo thủ, những người sẽ đưa cán cân của Tòa án Tối cao nghiêng hẳn về phía ủng hộ đảng Cộng hòa.
Các đảng viên Dân chủ đã phản đối mạnh mẽ bất kỳ việc đề cử nào trước cuộc bầu cử vào tháng 11, viện dẫn việc đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện đã ngăn sự lựa chọn của Tổng thống Dân chủ Barack Obama cho Tối cao pháp viện vào năm 2016.
Vào thời điểm đó, Lãnh đạo đa số tại Thượng viện Mitch McConnell biện minh cho động thái này với lý do đây là năm bầu cử. Nhưng hôm thứ Sáu, chính Thượng nghị sĩ McConnell cho biết ông dự định sẽ triển khai tiến trình dựa trên bất kỳ đề cử nào mà ông Trump đưa ra và sẽ đưa ra bỏ phiếu tại Thượng viện trước ngày bầu cử.
Mỹ: Kavanaugh tuyên thệ làm thẩm phán tòa Tối cao
Thẩm phán Mỹ bác bỏ lệnh cấm WeChat
Việc bổ nhiệm các thẩm phán ở Mỹ là một vấn đề tính chính trị, trong đó tổng tống được quyền đề cử người. Thượng viện sau đó sẽ bỏ phiếu chấp thuận – hoặc là bác bỏ – đề cử đó.
Ginsburg, là người phụ nữ thứ hai trong lịch sử từng ngồi vào Tối cao Pháp viện, đã qua đời vì ung thư tuyến tụy di căn tại nhà riêng ở Washington DC, trong vòng tay người thân.
Ginsburg, đã có 27 năm phục vụ, là một trong bốn người theo khuynh hướng cấp tiến trong hội đồng thẩm phán gồm chín thành viên. Sự ra đi của bà có nghĩa là, nếu đảng Cộng hòa thông qua ứng viên mới, cán cân quyền lực sẽ nghiêng hẳn sang phe bảo thủ.
Trong di ngôn gửi lại cháu gái nhiều ngày trước khi qua đời, bà Ginsburg bày tỏ “mong muốn tha thiết” là không bị thay thế vị trí cho đến khi có một tổng thống mới nhậm chức.
Người Mỹ tôn vinh Ginsburg như thế nào?
Niềm tiếc thương, lòng tri ân và nỗi lo ngại đã lan tỏa khắp nước Mỹ, giữa lúc cả nước cùng nhìn lại sự nghiệp pháp lý đột phá của Ginsburg và đường hướng tương lai của Tối cao Pháp viện.
Các buổi lễ tưởng niệm với sự tham dự của hàng nghìn người trên toàn quốc vào cuối tuần đã cho thấy vị trí trang trọng của Ginsburg trong lòng họ.
Ủng hộ viên của người phụ nữ được một số người trìu mến gọi là “RBG khét tiếng” đã tập trung bên ngoài Tối cao Pháp viện ở Washington DC kể từ tối thứ Sáu. Người đến viếng tại tòa án đã để lại hoa và các thông điệp tưởng nhớ, qua đó tạo nên một nơi tưởng niệm ngoài kế hoạch.
Reuters
Những người đưa tang đã tập trung bên ngoài Tối cao Pháp viện kể từ đêm thứ Sáu
Tối cao Pháp viện thông báo các lá cờ trên quảng trường phía trước sẽ được treo rủ trong 30 ngày để vinh danh Ginsburg. Trong một tuyên bố hôm Chủ nhật, tòa án cho biết chiếc ghế của Ginsburg và băng ghế đối diện trực tiếp với nó cũng được bọc bằng len đen.
Tòa án cho biết điều này được thực hiện theo truyền thống kéo dài 147 năm khi có một thẩm phán đang tại vị qua đời.
Vai trò của Tối cao Pháp viện
Tòa án cấp cao nhất ở Hoa Kỳ thường là nơi có tiếng nói cuối cùng về các luật gây tranh cãi cao, tranh chấp giữa các bang và chính phủ liên bang, và là nơi kháng nghị cuối cùng để hoãn thi hành án tử hình.
Trong những năm gần đây, tòa án đã mở rộng cho phép hôn nhân đồng tính ở tất cả 50 bang, cho phép áp dụng lệnh cấm đi lại do Tổng thống Trump ban hành và trì hoãn kế hoạch cắt giảm lượng khí thải carbon của Mỹ trong khi kháng cáo đang được xem xét.
Tòa án cao nhất Hoa Kỳ cũng giải quyết các vấn đề như quyền sinh sản – một trong những lý do chính mà một số người bảo thủ chống phá thai muốn làm lệch cán cân so với người theo chủ nghĩa cấp tiến.
Các ứng cử viên hàng đầu là ai?
Barbara Lagoa: Một người Mỹ gốc Cuba của Tòa phúc thẩm Khu vực 11 có trụ sở tại Atlanta, bà là thẩm phán gốc Tây Ban Nha đầu tiên tại Tòa án tối cao Florida. Bà cũng là cựu công tố viên liên bang
Amy Coney Barrett: Thành viên của Tòa phúc thẩm Khu vực 7 có trụ sở tại Chicago, bà được những người bảo thủ theo tôn giáo ủng hộ và được biết đến với quan điểm chống phá thai. Bà là một học giả pháp lý tại Trường Luật Notre Dame ở Indiana
Kate Comerford Todd: Phó Cố vấn Nhà Trắng, được nhiều hỗ trợ bên trong Nhà Trắng. Từng là Phó chủ tịch cấp cao và Luật sư trưởng, Trung tâm Tranh tụng Phòng Thương mại Hoa Kỳ
