Christine Nguyen
Michelle Obama, cựu đệ nhất phu nhân, đã phát đi một diễn văn đầy xúc động về sự thấu cảm, các giá trị và sự cần thiết phải đi bầu cử bằng mọi giá vào tháng mười một này khi bà kết thúc đêm đầu tiên Đại hội Toàn quốc của đảng Dân chủ, tôn vinh ứng viên do đảng đề cử, Joseph R. Biden Jr., là một “người đàn ông cực kỳ tử tế” và thuyết phục người Mỹ nhìn cho rõ chàng Trump đang “nước ngập qua khỏi đầu.”
“Bất cứ khi nào chúng ta hướng về Nhà Trắng để tìm kiếm sự lãnh đạo, sự động viên hoặc bất cứ thái độ điềm tĩnh nào, điều chúng ta nhận được chỉ là các hỗn loạn, chia rẽ và hoàn toàn thiếu sự thấu cảm,” bà Obama nói trong một bài phát biểu chỉ trích sâu sắc chính quyền hiện tại.
“Hãy để tôi trung thực và rõ ràng như tôi có thể. Donald Trump không nên làm tổng thống trong đất nước chúng ta,” bà Obama, người thường chỉ trích tổng thống một cách kín đáo, nói. “Ông ấy đã có quá đủ thời gian để chứng minh là có thể đảm nhận công việc này nhưng rõ ràng là ông ấy đang để nước ngập qua khỏi đầu. Ông ấy không thể nắm bắt thời điểm này. Đơn giản là ông ấy không thể là người mà chúng ta cần.”
“Vậy đó,” bà nói.
Bà Obama, người phát biểu chính ở tối đầu tiên trong bốn tối của đại hội đảng Dân chủ được tổ chức trên mạng chưa từng có tiền lệ, đã đổ lỗi cho chiến thắng năm 2016 của chàng Trump là do sự thờ ơ của cử tri năm đó và cảnh báo rằng đảng Cộng hòa hiện đang tìm cách can thiệp vào cuộc bầu cử.
“Chúng ta phải bầu cho Joe Biden với số lượng phiếu bầu không thể làm ngơ. Bởi vì ngay bây giờ, những kẻ biết rằng không thể thắng cử trong cuộc bỏ phiếu công bằng và đứng đắn đang làm mọi cách có thể để ngăn chặn mọi người đi bầu,” bà nói. “Các chiến thuật này không mới. Nhưng đây không phải là lúc giữ lại lá phiếu của chúng ta để phản đối hay làm trò với các ứng viên không có cơ hội thắng cử. Chúng ta phải đi bầu cử như đã làm hồi năm 2008 và 2012. Chúng ta phải cùng lúc chứng tỏ cơn giận dữ và niềm hy vọng của mình.”
Bà kêu gọi mọi người đi bầu sớm, yêu cầu bỏ phiếu bầu qua thư càng nhanh càng tốt – có thể là tối nay, bà nói – và sẵn sàng “đứng xếp hàng mỗi tối nếu phải như thế” để bỏ phiếu vào ngày bầu cử.
Là một trong những nhân vật nổi tiếng nhất trong chính trường đảng Dân chủ, bà Obama nghe có vẻ như đang trò chuyện riêng và thẳng thắn với các cử tri mà bà đã biết – và những người đã biết bà – trong suốt tám năm làm đệ nhất phu nhân. Bà thừa nhận rằng không phải tất cả mọi người đều có thể cởi mở để nghe thông điệp của bà, đưa ra các vấn đề về chủng tộc, giới tính và mối quan hệ chính trị của bà. Nhưng dường như bà cũng đang cố gắng tiếp cận với một số nhân vật bằng cách lưu ý rằng bản thân bà không thích chuyện chính trị.
“Giờ đây, tôi hiểu rằng thông điệp của tôi sẽ không được một số người lắng nghe: chúng ta sống trong một đất nước đang có sự chia rẽ sâu sắc, và tôi là một phụ nữ da đen đang phát biểu trước đại hội đảng Dân chủ,” bà Obama nói. “Đến giờ số các bạn biết tôi đã đủ. Các bạn biết rằng tôi đã nói với các bạn chính xác tôi cảm nhận những gì. Các bạn biết là tôi ghét chính trị. Nhưng các bạn cũng biết rằng tôi quan tâm đến quốc gia này. Các bạn biết tôi quan tâm đến con cái chúng ta như thế nào.”
Liên tục quay vào mối quan tâm của bà về giới trẻ Mỹ và chủ đề về sự thấu cảm, bà Obama cảnh báo rằng trẻ em đang vỡ mộng về những lý tưởng được tuyên xưng của quốc gia và “tự hỏi rằng liệu chúng ta có nói dối chúng suốt thời gian qua về việc chúng ta là ai và chúng ta thực sự hãnh diện điều gì.”
“Bọn trẻ thấy các nhà lãnh đạo của chúng ta dán nhãn kẻ thù của nhà nước lên công dân mình trong khi cổ vũ cho những kẻ thắp lên ngọn đuốc của chủ nghĩa da trắng thượng đẳng,” bà Obama nói. “Bọn trẻ sẽ kinh hoàng khi thấy những đứa trẻ bị giằng khỏi gia đình và ném vào trong lồng, và hơi cay cùng đạn cao su được sử dụng lên những người biểu tình ôn hòa chỉ để (cho tổng thống) chụp ảnh làm dáng.”
Bà cũng đã thể hiện giọng điệu lạc quan trong lần đầu xuất hiện này, thể hiện quan điểm tích cực về tương lai nước Mỹ mặc dù có sự đình đốn gần đây, ngay cả khi bà thừa nhận cuộc đấu tranh đang thoái trào nhẹ vì đại dịch và một thời kỳ phân cực chính trị chưa từng có trong nước.
“Chúng ta vẫn là những người có lòng trắc ẩn, kiên cường, tử tế và có vận mệnh gắn bó với nhau,” bà nói.
Lời hứa của nước Mỹ, bà nói, là khả năng làm việc và khắc phục của những người muốn mang lại nhiều điều hơn cho bản thân và cho con cái mình. “Có rất nhiều điều đẹp đẽ trong câu chuyện này. Cũng có rất nhiều điều đau buồn, và rất nhiều cuộc đấu tranh và bất công và việc phải thực hiện,” bà nói. “Và người chúng ta chọn làm tổng thống của chúng ta trong kỳ bầu cử này sẽ quyết định chúng ta có hay không vinh danh cuộc đấu tranh này.”
“Tôi biết Joe,” bà Obama nói. “Ông ấy biết phải làm gì để cứu vãn nền kinh tế, đánh bại đại dịch và lãnh đạo quốc gia của chúng ta. Và ông ấy lắng nghe. Ông ấy sẽ nói sự thật và tin tưởng vào khoa học. Ông ấy sẽ lên những kế hoạch thông minh và quản lý một đội ngũ giỏi. Và ông ấy sẽ quản trị như một người đã sống một cuộc đời mà phần còn lại của chúng ta có thể nhận ra.”
Nhấn mạnh vào các bi kịch cá nhân của Biden – mất người vợ đầu tiên cùng con gái, và sau đấy là con trai – bà Obama nói những bi kịch này đã thấm vào Biden với ý thức sâu sắc của sự thấu cảm và nhân ái.
“Joe biết phải đấu tranh như thế nào, đó là lý do tại sao ông đưa số phone cá nhân cho những đứa trẻ đang khắc phục tật nói lắp của bản thân chúng,” bà nói. “Cuộc sống là minh chứng đứng dậy sau khi ngã và ông ấy luôn đồng hành cùng sự can đảm và say mê để đón tất cả chúng ta, để giúp chúng ta hàn gắn và hướng dẫn chúng ta đi tới.”
Bà Obama, một luật sư, đã dành phần lớn thời gian trong những ngày gần đây để viết bài diễn văn tại nhà riêng ở Martha’s Vineyard, và đã kể với bạn bè rằng bà xem đó như một sự đóng góp chính cho cuộc đua bầu cử năm 2020.
Đây là bài diễn văn quan trọng trong đại hội lần IV của bà Obama. Bà được chọn là người dẫn dắt trong tối đầu tiên của đại hội đảng Dân chủ vì một lý do – bà nhiều lần được bình chọn là người phụ nữ được ngưỡng mộ nhất của quốc gia.
Mặc dù vậy, bà đã phản bác mạnh mẽ những lời đề nghị của các ủng hộ viên trong năm nay rằng bà nên sẵn sàng để được chọn làm phó tổng thống, bất chấp nỗ lực có tổ chức nhằm lôi kéo bà cũng như lời đảm bảo của Biden rằng sẽ “vồ lấy bà trong một nốt nhạc.”
——————————-
Nguồn: Bài của Stephanie Saul trên The New York Times, người dịch đặt tựa.
Ảnh của trang Vox trích xuất từ video Michelle Obama đọc diễn văn trong tối đầu tiên của đại hội đảng Dân chủ 17/08/2020.
