Làng quê Trung bộ

Thái Hạo

Lâu lắm, chắc phải vài chục năm rồi tôi mới lại được nhìn thấy một con ngõ như thế này, ở một làng quê Trung bộ. 

Hai bên là những tre, mác và các loài cây dại đủ loại, từ quýt rừng, cang vôi đến các loài hoa cỏ li ti chen chúc. Giữa là con đường đất cát mịn màng có cái lối mòn trắng xám, uốn mềm theo bờ xanh phủ mát.

Những bụi tre gai, gỗ nhớt, cây mác và cả những bụi mây lạt, là cả một miền ký ức tuổi thơ, ngày xưa chúng tôi đã chơi đến quên ăn dưới những bóng mát này. Cát mịn và sạch tới nỗi có thể ngồi bệt hay nằm bò ra trên lối đi. Những bụi quýt rừng tua tủa gai nhọn thì gọi về những đêm sáng trăng, lũ chúng tôi được phân công cầm đèn ra ngõ bẻ gai, vào cùng cả nhà ngồi lể ốc trên chiếc chiếu trải giữa sân. Những chiếc gai thơm nồng nàn còn xanh vỏ, quện với mùi ốc làm thành một mùi tuổi thơ chưa tan. Bây giờ, những ai lể ốc bằng tăm nhọn chắc không cách gì hình dung ra được cái hương vị đặc biệt ấy.

Những con ngõ này là một thế giới riêng của chúng tôi. Ở đó có sự thân thuộc đầm ấm bên một mái nhà, có cả cái âm u hoang dại của một khu rừng nhỏ. Chúng tôi ở đây, cùng với lũ rắn mối, chích chòe, chim sẻ và những trái cây dại đủ màu sắc. Quả dưới chín vàng ươm lóng lánh, trái căng xanh bóng mượt, quýt rừng đen và so đũa tím. Chúng tôi chơi ở đây như chơi trong một khu rừng bên hông nhà. Chúng tôi chơi ở đây, quên một ngày bỗng lớn…

Những loài cây dại vô dụng này có lẽ đã ở đó cả trăm hay cả ngàn năm, cùng với biết bao thế hệ người Việt. Đây chắc là những sinh mệnh đã sống bền bỉ nhất bên cạnh con người trong những làng quê. Chúng ở đó, trong sự quên lãng lặng lẽ của biết bao biến thiên dâu bể. Cứ thế, âm thầm làm thành một nét quê mờ tỏ, vừa mong manh vừa bền chặt lạ lùng.

Nay không còn nữa. Những hàng rào bê tông thẳng tắp chạy trong làng cũ, không một bóng tre. Hiếm hoi gặp một ngôi nhà trồng cây làm dậu, nhưng cắt gọt vuông vắn. Không còn những loài cây dại mọc hoang ôm lấy con đường cát mịn. Không còn nữa tiếng chim ríu rít và thâm u một thoáng rừng bí mật, không còn nữa mùi lá, mùi gai hòa nhau nồng thơm trong gió thoảng mùa hè…