Trong bài đăng trên mạng xã hội X, hôm 19/11, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết :“Tôi đã đến thăm trung tâm chỉ huy và kiểm soát hợp nhất ở Palawan. Tôi cũng đã gặp một số quân nhân Mỹ được triển khai vào Lực lượng đặc nhiệm của Hoa Kỳ tại Ayungin (Tên gọi khác của Bãi Cỏ Mây trong tiếng Philippines). Thay mặt cho nhân dân Mỹ và liên minh đối tác giữa hai nước trong khu vực, tôi cảm ơn họ đã làm việc rất tích cực.”
Bộ trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ lần đầu thừa nhận sự tồn tại của lực lượng đặc nhiệm
Dường như đây là lần đầu tiên sự hiện diện của lực lượng đặc nhiệm của Hoa Kỳ ở khu vực này được đề cập tới. Hôm qua, Kanishka Gangopadhyay, phát ngôn viên của sứ quán Hoa Kỳ tại Manila, được Bloomberg trích dẫn, giải thích rằng “lực lượng đặc nhiệm Ayungin tăng cường sự phối hợp và khả năng tương tác giữa Hoa Kỳ và Philippines….ở Biển Đông”.
Theo trang Inquirer, quân đội Philippines hôm qua nêu rõ là lực lượng Hoa Kỳ cung cấp các hỗ trợ về kỹ thuật, “là nhiệm vụ quan trọng, hỗ trợ lập kế hoạch và thực hiện các chương trình, hoạt động nhằm bảo vệ lợi ích” của Manila tại biển Tây Philippines (tức Biển Đông).
Dù không có nhiều thông tin cụ thể về thành phần của lực lượng đặc nhiệm này, nhưng Hoa Kỳ và Philippines đã ký nhiều thỏa thuận hợp tác quốc phòng, trong đó có Thỏa thuận Edca 2014, cho phép lực lượng Hoa Kỳ tổ chức huấn luyện, bố trí vũ khí và các thiết bị tại một số căn cứ quân sự ở Philippines.
Gordian Knot, chuyên gia về an ninh quốc gia tại đại học Stanford, Hoa Kỳ, trả lời trang Inquirer, cho rằng việc Hoa Kỳ công khai thừa nhận sự tồn tại của lực lượng này trong bối cảnh hiện nay, có thể là vì muốn “gửi đi một tín hiệu là liên minh Hoa Kỳ – Philippines đang hoạt động tích cực”.
Còn theo chuyên gia Trần Tương Miểu (Chen Xiangmiao), thuộc Viện nghiên cứu quốc gia về Biển Đông của Trung Quốc, trả lời Hoàn Cầu Thời Báo (Global Times), động thái này có thể khuyến khích Philippines có hành động táo bạo hơn, làm gia tăng căng thẳng. Theo nhà nghiên cứu Trung Quốc, lý do khiến Hoa Kỳ công khai thông tin này, không chỉ để tăng cường quan hệ song phương, mà còn nhằm giảm tác động trước sự thay đổi chính quyền Hoa Kỳ sắp tới.
Tuy nhiên, theo ông Trần Tương Miểu, khả năng lực lượng Hoa Kỳ tham gia vào một cuộc đối đầu trực tiếp với Trung Quốc là không cao vì có thể vượt khỏi tầm kiểm soát và trở nên quá tốn kém đối với Hoa Kỳ.