Dân Luận: Thực ra chuyện loại bỏ dân chủ và công lý ra khỏi sứ mệnh ngoại giao của Hoa Kỳ thời đại Trump không phải là điều bất ngờ, khi khẩu hiệu trong chiến dịch tranh cử của Trump là “Nước Mỹ đầu tiên”. Làm ăn buôn bán với các nước độc tài sẽ dễ dàng hơn, lợi nhuận còn cao hơn khi không đòi hai thứ trên. Việt Nam là một trong số những quốc gia đã đánh hơi thấy xu hướng này của Trump và hàng loạt các vụ bắt bớ bất đồng chính kiến đã diễn ra trong năm 2017 với mục tiêu dập tắt sự phản kháng đang dâng lên sau sự kiện Formosa ở trong nước.
Bộ trưởng Ngoại giao Rex Tillerson vừa ra lệnh tái xác định sứ mệnh ngoại giao của Hoa Kỳ để đưa ra một tuyên bố mới cho thế giới. Bản dự thảo báo cáo hiện đang được xem xét tương tự với bản tuyên bố về sứ mệnh cũ, ngoại trừ một điều: bất kỳ đề cập nào về sự cổ vũ, thúc đẩy dân chủ đều được xoá bỏ.
Ngoại Trưởng Rex Tillerson vào tháng Hai. (Ảnh: Brendan Smialowski/AFP/Getty Images)
Theo dự thảo mới này, mục đích của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ là: “Chúng tôi thúc đẩy an ninh, thịnh vượng và lợi ích của người Mỹ trên toàn cầu.”
Sứ mệnh là: “Chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ hướng tới chính sách đối ngoại, hành động và hỗ trợ toàn cầu nhằm hình thành một thế giới an toàn, thịnh vượng hơn”.
Và tham vọng của mình là: “Người Mỹ phát triển mạnh trong một thế giới tự do, kiên cường, thịnh vượng và kết nối với nhau trong hoà bình.”
Tuyên bố hiện tại của Bộ Ngoại giao, như được trình bày trong báo cáo tài chính năm 2016 của bộ là:
“Nhiệm vụ của Bộ là nhằm hình thành và duy trì một thế giới hòa bình, thịnh vượng, công lý, dân chủ và tạo điều kiện cho sự ổn định, tiến bộ vì lợi ích của nhân dân Mỹ và mọi người ở mọi nơi. Nhiệm vụ này được chia sẻ với USAID, để bảo đảm chúng ta có một hướng đi chung trong quan hệ đối tác khi chúng ta đầu tư vào an ninh và sự thịnh vượng chung, vốn sẽ giúp chúng ta chuẩn bị tốt hơn cho những thử thách của ngày mai.”
Các cựu quan chức của Bộ Ngoại giao từ cả hai đảng nói với Josh Rogin (tác giả bài viết này) rằng việc loại bỏ “công lý” và “dân chủ” ra khỏi danh sách các kết quả mong muốn của Bộ Ngoại giao không phải là việc ngẫu nhiên hay không quan trọng.
Elliott Abrams, người từng là phó cố vấn an ninh quốc gia về chiến lược dân chủ toàn cầu trong chính quyền George W. Bush, nói: “Sự khác biệt duy nhất là xóa bỏ công lý và dân chủ. “Chúng ta từng mong muốn một thế giới công bằng và dân chủ, nhưng bây giờ chúng ta không muốn nữa.”
Abrams, người đang được Tillerson cân nhắc làm phó Thứ trưởng bộ ngoại giao nhưng bị Tổng thống Trump bác bỏ cho biết, bản tuyên bố về sứ mệnh là quan trọng vì nó gửi tín hiệu về những ưu tiên và ý định của Mỹ đến các chính phủ nước ngoài và người dân trên toàn thế giới.
Ông nói, “Sự thay đổi này là một sai lầm nghiêm trọng nên được sửa chữa. Nếu không, thông điệp được gửi đi sẽ là lời an ủi tuyệt vời cho mọi nhà độc tài trên thế giới.”
Tom Malinowski, người từng là trợ lý thư ký của nhà nước về dân chủ, nhân quyền và lao động cho chính quyền Obama, cho biết bản tuyên ngôn sứ mệnh mới này sẽ đưa chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ vào mối liên kết chặt chẽ hơn với các đối thủ chính của Mỹ, bao gồm cả Nga.
Ông nói: “Đó là một thế giới quan tương tự như của Putin, người cũng nghĩ rằng các cường quốc quyền lực nên tập trung vào việc bảo vệ và làm giàu cho bản thân hơn là thúc đẩy dân chủ. ”
Malinowski cũng tiên đoán rằng sự thay đổi, một khi trở thành hiện thực, sẽ gây ra nhầm lẫn trong hàng ngũ các dịch vụ dân sự và ngoại giao của Bộ Ngoại giao vì hàng trăm quan chức Bộ Ngoại giao làm việc trong các chương trình được tài trợ bởi ngân sách mỗi ngày nhằm thúc đẩy dân chủ và công lý ở nước ngoài.
Những thay đổi trong tuyên bố về nhiệm vụ của Bộ Ngoại giao không phải là một việc không có chuẩn bị. Bộ trưởng Tillerson từng đưa ra nhiều tuyên bố và quyết định cho thấy ông có kế hoạch hạ thấp ưu tiên của dân chủ và nhân quyền trong chính sách đối ngoại của Mỹ.
Ngay trong bài phát biểu đầu tiên của mình với nhân viên Bộ Ngoại giao, ông Tillerson nói rằng việc thúc đẩy các giá trị của Mỹ “tạo ra những trở ngại” cho việc theo đuổi lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ. Vào tháng 3, ông đã phá vỡ truyền thống bằng cách từ chối không xuất hiện để công bố bản báo cáo nhân quyền hàng năm của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.
Nguồn: “State Department considers scrubbing democracy promotion from its mission” , Washingon Post
