Trong khi lo ngại năm 2025 nước Mỹ có chính quyền mới sẽ thách thức sự hỗ trợ của Mỹ trong vấn đề an ninh cho đồng minh khắp nơi trên thế giới. Châu Âu thì tại Ukraine cuộc chiến chống xâm lược Nga đang rơi vào tình trạng trì trệ do sự viện trợ liên tục bị gián đoạn tại quốc hội Mỹ. Tại châu Á thì chính quyền tiền nhiệm trước đây của Mỹ muốn rút quân khỏi Hàn Quốc, Nhật Bản và đòi chi tiền “bảo vệ”. Đây là câu hỏi đang được đặt ra từ việc Hoa Kỳ và Nhật Bản ký kết hơn 70 thỏa thuận hợp tác quốc phòng trong chuyến công du của thủ tướng Fumio Kishida đến Mỹ hôm 10/04/2024. Phát biểu của hai nhà lãnh đạo Biden và Kishida đưa quan hệ Mỹ – Nhật lên mức hợp tác chặt chẽ nhất kể từ khi trở thành đồng minh cách đây nhiều thập kỷ.
Tổng thống Biden cho biết quân đội của hai nước sẽ hợp tác theo cơ cấu chỉ huy chung và sẽ cùng Úc phát triển mạng lưới phòng thủ tên lửa mới. Hai nhà lãnh đạo cũng thông báo rằng các phi hành gia Nhật Bản sẽ tham gia các sứ mệnh lên Mặt trăng của NASA.
Phát biểu trước các nghị sĩ lưỡng viện Mỹ, Thủ tướng Nhật Bản cảnh báo sự sụp đổ của Ukraine có thể gây ra cuộc khủng hoảng mới ở Đông Á.
Trong chuyến thăm Washington ngày 11-4, Thủ tướng Kishida Fumio khẳng định vai trò “không thể thiếu” của Mỹ trong các vấn đề thế giới, đặc biệt là Ukraine. Ông cho biết Tokyo cũng đang tiến hành nâng cấp quân sự mang tính lịch sử để hỗ trợ đồng minh của mình.
Bài phát biểu diễn ra trong bối cảnh khoản viện trợ 60 tỉ USD cho Ukraine bế tắc trong nhiều tuần qua vì Chủ tịch Hạ viện Đảng Cộng hòa Mike Johnson cương quyết bác bỏ.
“Nếu không có sự hỗ trợ của Mỹ, bao lâu nữa hy vọng của Ukraine sẽ sụp đổ dưới sự tấn công dữ dội từ Matxcơva?
Nếu không có sự hiện diện của Mỹ, mất bao lâu nữa Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương sẽ phải đối mặt với những thực tế thậm chí còn khắc nghiệt hơn?”, Hãng tin Reuters dẫn lời nhà lãnh đạo Nhật Bản cảnh báo.
Theo ông Kishida, thế giới đang ở một “bước ngoặt lịch sử”, với tự do và dân chủ bị đe dọa, các nước mới nổi nắm giữ nhiều quyền lực kinh tế hơn và biến đổi khí hậu cũng như những bước tiến nhanh chóng về trí tuệ nhân tạo đang làm ảnh hưởng cuộc sống.
Dù vậy, Thủ tướng Nhật Bản cho rằng thách thức lớn nhất đối với thế giới là từ Trung Quốc.
“Lập trường đối ngoại và các hành động quân sự hiện nay của Trung Quốc đặt ra thách thức chiến lược lớn nhất và chưa từng có, không chỉ đối với hòa bình và an ninh của Nhật Bản mà còn đối với hòa bình và ổn định của cộng đồng quốc tế nói chung. Ukraine hôm nay có thể là Đông Á ngày mai”, ông nói.
Trước đó, ông Kishida và Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 10-4 đã công bố kế hoạch hợp tác quân sự và các dự án từ tên lửa đến đổ bộ lên Mặt trăng, củng cố liên minh nhằm chống lại Trung Quốc và Nga.
Trong tuần này, tờ Global Times của Trung Quốc đã đăng bài xã luận chỉ trích Nhật Bản và Mỹ đang dẫn đầu trong nỗ lực “kiềm chế” Trung Quốc.
“Đây là bước nâng cấp quan trọng nhất đối với liên minh của chúng tôi kể từ khi được thành lập”, ông Biden nói sau khoảng 2 giờ hội đàm tập trung vào khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
“Những nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực hoặc ép buộc là hoàn toàn không thể chấp nhận được, dù ở bất kỳ đâu”, Thủ tướng Kishida nói và cho biết Mỹ và Nhật Bản sẽ tiếp tục đáp trả những hành động như vậy.
“UKRAINE HÔM NAY CÓ THỂ LÀ ĐÔNG Á NGÀY MAI”!
