Tác giả: Andreas Landwehr
Việt Hùng dịch
20-10-2022
Kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược Ukraine, Vladimir Putin đã nhận được sự ủng hộ của Trung Quốc – đôi khi lớn tiếng hơn, đôi khi im lặng hơn. Tuy nhiên, nó đang ngày càng ít đi. Trung Quốc ngày càng khó chịu trước sự leo thang của chiến tranh. Nhưng các kế hoạch riêng của Trung Quốc cũng vấp phải sự chỉ trích, chẳng hạn ở Đức.
Sự hậu thuẫn của Trung Quốc đối với Nga sau khi xâm lược Ukraine đã rạn nứt. Giới lãnh đạo ở Bắc Kinh đang rơi vào tình thế khó xử: cả hai nước đều thống nhất với nhau qua sự thù nghịch chung của họ với Hoa Kỳ – nhưng xung đột càng kéo dài thì sự ủng hộ dành cho Moscow càng trở nên lặng lẽ. Những tiếng nói chỉ trích ngày càng lớn hơn. Giáo sư quan hệ quốc tế Shi Yinhong của Đại học Nhân dân Bắc Kinh nhận định: “Hành vi của Nga khi bắt đầu và tiến hành cuộc chiến chứng tỏ rằng họ có hành vi quân sự tàn nhẫn và các lực lượng vũ trang thông thường của họ yếu kém”.
Trong cuộc họp báo tại Đại hội Đảng Cộng sản, các chính trị gia ngoại giao hàng đầu đã không nói một lời nào về tình bạn thực sự “vô bờ bến” với Nga. Ban đầu, một nhà báo Nga cũng thường đặt câu hỏi thứ hai hoặc thứ ba về mối quan hệ đối tác với Moscow. Không phải lúc này.
Tại cuộc gặp với người đứng đầu nhà nước và lãnh đạo đảng Tập Cận Bình hồi tháng 10, Tổng thống Nga Vladimir Putin thừa nhận “những quan ngại và câu hỏi” từ phía Trung Quốc – biết rằng ông đang đòi hỏi rất nhiều từ Bắc Kinh. Với sự thất bại của các lực lượng Nga trên chiến trường, vị thế của Trung Quốc “nhanh chóng phát triển lên một giai đoạn mới”, Giáo sư Shi Yinhong tin tưởng như vậy. Việc sáp nhập các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng ở Ukraine sau cuộc trưng cầu dân ý giả mạo rõ ràng đã khiến sự ủng hộ ngày càng giảm đi.
Tình hình ngoại giao khó khăn
Khi Thủ tướng Đức Olaf Scholz dự kiến sẽ có chuyến thăm đầu tiên trên cương vị Thủ tướng tới Bắc Kinh vào ngày 4/11, cuộc chiến ở Ukraine sẽ đóng một vai trò quan trọng. Nhưng cũng chính sách đối ngoại thô bạo của Trung Quốc, vốn đang ngày càng vấp phải sự phản đối với “tinh thần chiến đấu” được tuyên truyền của họ. Cuộc gặp đầu tiên giữa Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock và đồng nghiệp Trung Quốc Vương Nghị hồi tháng 9 tại Đại hội đồng LHQ ở New York “không diễn ra tốt đẹp”, theo giới thạo tin, chỉ ra những điểm khác biệt.
Bộ ngoại giao Đức hiện đang nghiên cứu một chiến lược mới cho Trung Quốc. Sau những kinh nghiệm với Nga, Baerbock nhấn mạnh rằng, Đức không nên khiến mình phụ thuộc vào bất kỳ quốc gia nào “không chia sẻ các giá trị của chúng ta”. Những sai lầm như vậy không được xảy ra hai lần. Bà nói với báo “Süddeutsche Zeitung” (Báo Nam Đức) về việc đối phó với Trung Quốc, sự phụ thuộc kinh tế khiến Đức trở nên “bị chèn ép về mặt chính trị”. “Đó không phải là việc tách rời hoàn toàn, điều không thể xảy ra với một trong những quốc gia lớn nhất. Mà là mở ra các thị trường thay thế ở châu Á, đa dạng hóa và quản lý rủi ro”.
Trung Quốc bác bỏ cáo buộc gián điệp
Cơ quan tình báo Đức cũng đang cảnh báo Trung Quốc. Giám đốc cơ quan Liên bang Bảo vệ Hiến pháp, Thomas Haldenwang, gần đây đã nói với Ủy ban Kiểm soát Quốc hội rằng, về lâu dài, mối đe dọa lớn hơn nhiều đối với an ninh và lợi ích của Đức đến từ Trung Quốc: “Nga là cơn bão, Trung Quốc là khí hậu thay đổi”. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Vương Văn Bân phản bác tại Bắc Kinh: “Hãy ngừng phóng đại cái gọi là mối đe dọa gián điệp từ Trung Quốc và ngừng tung tin đồn bôi đen Trung Quốc”.
Vì vậy, không phải là một hành trình dễ dàng đối với Scholz. Ông sẽ là nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên gặp nguyên thủ quốc gia và lãnh đạo đảng Tập Cận Bình tại đại hội đảng sau khi ông dự kiến tái đắc cử. Thủ tướng cũng sẽ là người đứng đầu chính phủ đầu tiên của một thành viên G7 thăm Trung Quốc kể từ khi đại dịch Corona bùng nổ và bắt đầu chiến tranh ở Ukraine. Scholz sẽ phải tìm xem Tập Cận Bình thực sự đứng ở đâu.
Chuyên gia Richard McGregor thuộc Viện Lowy của Australia nói: “Chắc hẳn ông ấy nghĩ rằng chiến tranh sẽ sớm kết thúc. Bây giờ ông ấy phải hiệu chuẩn lại”. Trung Quốc rõ ràng không nhìn thấy chiến tranh sắp xảy ra, mặc dù Tập Cận Bình đã gặp Putin khi bắt đầu Thế vận hội Mùa đông ở Bắc Kinh, khi ông ấy đang triển khai quân đội. “Còn quá sớm để nói liệu người Trung Quốc có nghĩ rằng họ đã tính toán sai lầm hay không. Nhưng tôi nghĩ họ chắc chắn đang xoay trở và vặn vẹo”.
Xung đột ở Ukraine đã phát triển xấu đối với Putin. McGregor nói: “Từ quan điểm của Tập Cận Bình, mọi thứ chắc chắn không diễn ra tốt đẹp”, ông nói rằng Bắc Kinh “cực kỳ lo ngại”. Chuyên gia Lowy tin rằng: “Một nước Nga liên tục suy yếu sẽ không tốt cho Trung Quốc. “Trung Quốc không bận tâm nếu Nga là đối tác cấp dưới trong liên minh của họ. Nhưng họ cũng không muốn nước này quá yếu”.
Nguồn : Tiếng Dân
