BBC
Chính phủ Trung Quốc bị cáo buộc là đã “giam giữ ép buộc” vợ của người đoạt giải Nobel quá cố Lưu Hiểu Ba.
Nhà thơ Lưu Hà đã không liên lạc với ai kể từ một ngày trước khi chồng bà ra đi và “bị cách ly tại một địa điểm không rõ ràng bởi chính quyền Trung Quốc”, luật sư của bà tại Mỹ cho biết.
Bình luận của ông Jared Genser được trích dẫn trên một văn bản gửi tới Nhóm Công tác về Giam giữ Ép buộc và Không tự nguyện của Liên Hiệp Quốc.
Tháng trước, ông Lưu qua đời vì bệnh ung thư gan.
Liệu Lưu Hiểu Ba có ‘chết vô ích’?
Lưu Hiểu Ba: Chuyện tình vượt lên trên lao tù
Ông là người đoạt giải Nobel Hòa bình đầu tiên tử vong khi bị giam cầm kể từ sau nhà hòa bình người Đức, Carl von Ossietzsky, vào năm 1938 dưới thời Phát-xít Đức.
Trong một thông cáo gửi tới hãng tin AFP, ông Genser nói: “Tôi đề nghị chính quyền Trung Quốc ngay lập tức cung cấp chứng cứ rằng bà Lưu Hà vẫn còn sống và cho phép bà được liên hệ với gia đình, bạn bè, người cố vấn và cộng đồng quốc tế.”
Ông cho hay, không ai biết nơi ở hiện tại của bà Lưu Hà kể từ đám tang của ông Lưu ngày 15/7.
Hoa Kỳ, Liên minh Châu Âu, Ủy ban Cấp cao về Nhân quyền Liên Hiệp Quốc và tổ chức Ân xá Quốc tế kêu gọi Bắc Kinh trả tự do cho bà Lưu Hà, 56 tuổi, người đã bị giam giữ tại gia mà không có tội danh kể từ khi chồng bà đoạt giải Nobel năm 2010.
Chính quyền Trung Quốc khẳng định bà là một công dân tự do, và nỗi đau buồn trước sự ra đi của chồng đã cản trở việc bà liên lạc với bạn bè hay luật sư của mình.
Hội đồng giải thưởng Nobel nói rằng họ “quan ngại sâu sắc” trước lo ngại về bệnh tâm lý bà Lưu Hà có thể mắc phải. Bà được cho là đang bị trầm cảm sau nhiều năm bị giam giữ tại nhà và quản chế chặt chẽ.
Hội đồng Nobel tại Na Uy đã kêu gọi chính quyền Trung Quốc “rút lại tất cả những hạn chế đặt ra cho bà”, thêm rằng: “Nếu bà muốn rời Trung Quốc, không có gì có thể biện hộ cho việc ngăn cản bà thực hiện cơ hội đó.”
Lưu Hiểu Ba là ai?
•Từ một giáo sư đại học trở thành một nhà hoạt động nhân quyền không mệt mỏi, Lưu Hiểu Ba bị coi là tội phạm bởi chính quyền và chịu cuộc đời liên tiếp bị giam cầm.
•Ông được ghi công cứu người trong cuộc biểu tình tại Quảng trường Thiên An Môn vào tháng 6/1989. Cuộc biểu tình đã kết thúc trong đổ máu khi quân đội chính phủ tham gia đàn áp. Ông cùng các nhà hoạt động khác đã đàm phán một lối thoát an toàn cho hàng trăm người biểu tình.
•Bản án tù kéo dài 11 năm cho ông được đưa ra vào năm 2009 khi ông, cùng các học giả khác, xuất bản tuyên ngôn “Hiến chương 08”, kêu gọi chế độ dân chủ đa đảng.
•Ông Lưu bị buộc tội lật đổ chính quyền.
•Ông nhận giải Nobel Hòa bình năm 2010 bởi “những nỗ lực bền bỉ và phi bạo lực cho quyền con người cơ bản tại Trung Quốc” nhưng không được phép tới Na Uy để nhận giải.