Thuế quan chống lại các nhà tài phiệt Mỹ
nt-v, 08.03.2025
Tổng thống Trump đang nhanh chóng phá hủy trật tự kinh tế quốc tế. Để ngăn chặn ông ấy, EU có thể chỉ còn một lựa chọn cấp bách: tấn công vào điểm nhạy cảm nhất của những người ủng hộ Trump siêu giàu như CEO Facebook Zuckerberg, nhà sáng lập Amazon Bezos hay ông chủ Tesla Musk
Thông điệp được truyền tải tại lễ nhậm chức của Donald Trump: Giới siêu giàu của Mỹ trung thành với tân tổng thống. Hay như cựu cố vấn của Trump là Steve Bannon đã nói: Giờ đây họ là những “người cầu xin”, giống như người Nhật Bản trong Thế chiến II, đã đầu hàng vô điều kiện. Trump đã đưa các công ty công nghệ của Mỹ và những tỷ phú vào khuôn khổ, vì lợi ích kinh tế của họ hiện gắn liền chặt chẽ với các chính sách của Trump. Tuy nhiên trong cuộc chiến thuế quan toàn cầu, các nhà tài phiệt Hoa Kỳ có thể trở thành điểm yếu trong chính quyền của Trump.
Siêu cường Hoa Kỳ vượt trội hơn nhiều so với hầu hết các đối tác thương mại của mình. Do quy mô quá lớn, các biện pháp đối phó gây hại cho Hoa Kỳ cũng sẽ gây hại cho EU. Cuối cùng, người tiêu dùng phải trả giá cho các chi phí thuế quan cao. Do đó, nhà kinh tế học người Pháp Gabriel Zucman hiện đã suy nghĩ về cách Brussels và các đối tác thương mại khác của Hoa Kỳ có thể đáp trả cụ thể hơn. “Biện pháp đối phó hiệu quả nhất rất đơn giản: đánh thuế vào các nhà tài phiệt. Nếu Tesla muốn bán xe hơi ở Canada và Mexico, thì Tesla của Musk bị buộc phải trả thêm thuế ở những quốc gia đó.”
Ý tưởng này rất cụ thể: lần đầu tiên trong lịch sử, Brussels sẽ áp dụng các loại “thuế chính trị đặc biệt” đối với từng công ty và hành xử mang tính phân biệt với đối tác thương mại của mình. Điều này sẽ khó có thể xem là phù hợp với các quy tắc cạnh tranh của thị trường tự do ở châu Âu. Đây là một chiến lược tương tự như chiến lược mà EU đã theo đuổi trong nhiều năm qua nhằm trừng phạt các chế độ độc tài trên thế giới: khóa nguồn tiền cho những người hỗ trợ nhà cầm quyền. Các nhà tài phiệt của Putin đã nằm trong danh sách đen của Brussels trong nhiều năm là vì vậy.
*
NHẮM VÀO ELON MUSK
Các nhà tài phiệt của Trump cũng có thể sớm bị ảnh hưởng. Với chính phủ mới của Hoa Kỳ, mọi thứ đều không còn như trước nữa. Suy cho cùng, Trump không chỉ cân nhắc việc ngừng nhập khẩu xe hơi Đức vào Hoa Kỳ, mà trong chiến dịch tranh cử, ông đã nói: “Tôi muốn các công ty xe hơi Đức trở thành các công ty xe hơi Mỹ”.
Bản thân chính quyền Trump từ lâu đã công khai sử dụng quyền lực của mình để mở đường kinh tế cho các nhà tài phiệt Mỹ tạo ra quỹ đạo của Trump tại châu Âu. Phó Tổng thống Hoa Kỳ J.D. đã công khai mở đường cho Bezos, Musk và các công ty của họ ở Châu Âu với các đảm bảo an ninh của Washington. “Sức mạnh của nước Mỹ đi kèm với một số điều kiện nhất định”, Vance từng nói trong một cuộc phỏng vấn với một YouTuber người Mỹ: Nếu Brussels không chấm dứt việc quản lý nền tảng X của Elon Musk vì các thông điệp thù địch, Washington có thể đe dọa chấm dứt sự hỗ trợ của Hoa Kỳ dành cho NATO.
Việc làm suy yếu các nhà tài phiệt của Trump cũng mang lại một lợi ích khác: “Nó chuyển xung đột kinh tế từ cuộc chiến giữa các quốc gia thành cuộc chiến giữa người tiêu dùng và các nhà tài phiệt”, Zucman viết. Tất nhiên, điều này khó có thể được biện minh bằng chính sách cạnh tranh. Nhưng trong thời đại Trump, các vấn đề không còn theo quy tắc gì nữa mà chỉ là quyền lực của kẻ mạnh nhất. Với việc áp dụng thuế quan tùy tiện đối với Canada và Mexico, Trump đã cố tình vi phạm thỏa thuận mà chính ông đã ký với cả hai nước này trong nhiệm kỳ đầu tiên tại nhiệm. Và do đó, luật giao dịch dựa trên quy tắc đã thực sự bị chôn vùi.
*
TRUNG QUỐC PHẢN CÔNG
Trung Quốc cũng đang nhắm tới các tập đoàn Hoa Kỳ và chủ sở hữu của họ. Để trả đũa lệnh áp thuế của Trump, cơ quan cạnh tranh của Bắc Kinh đã mở cuộc điều tra Google vào đầu tháng 2 và đưa gã khổng lồ công nghệ này cùng với các tập đoàn Hoa Kỳ khác vào danh sách đen “các công ty không đáng tin cậy”. Mức phạt nặng và biện pháp hủy giấy phép lao động đối với nhân viên nước ngoài ở Trung Quốc cũng sẽ sớm được áp dụng.
EU cũng có thể làm điều tương tự với các công ty của Elon Musk, Mark Zuckerberg và Jeff Bezos. Biết đâu, họ có thể sớm trở lại Nhà Trắng để gặp Trump hơn là ông ấy muốn. Zucman viết: “Nếu Trump muốn một cuộc chiến tranh thương mại, người tiêu dùng ở Mexico, Canada, Châu Âu và những nơi khác nên liên kết với nhau để đảm bảo rằng Musk và những nhà tài phiệt khác phải chịu thiệt hại”.
*
Lưu Thủy Hương lược dịch từ: https://www.n-tv.de/wirtschaft/Elon-Musk-ist-Trumps-Achillesferse-im-Handelskrieg-article25610455.html
