- Tina Hà Giang
- BBC News Tiếng Việt
Cập nhật 20 tháng 10 2020, 13:01 +07
Sau những tranh cãi bất phân thắng bại về Donald Trump, kết luận thường có của giới chống Trump là đa số người Mỹ gốc Việt ủng hộ Trump thường hoặc không giỏi tiếng Anh, hoặc không nắm vững tin tức, hay chỉ ủng hộ Trump vì cho rằng ông là người duy nhất có thể ‘trị được Trung Quốc’.
Cử tri gốc Việt Trương Đỗ Minh Ánh dường như là một trường hợp ngoại lệ với những giả định trên.
Tiếp xúc với BBC News Tiếng Việt, bà Minh Ánh nói hồi còn vất vả để ổn định cuộc sống khi mới đến Mỹ tị nạn, bà không nghĩ mình sẽ có ngày quan tâm nhiều đến chính trị.
Thế mà giờ đây, không chỉ quan tâm, bà còn là một trong những nhân vật nòng cốt của nhóm ‘Vietnamese Americans for Trump as President Again’ (TAPA), một tổ chức có trụ sở tại Florida, quy tụ những cử tri gốc Việt muốn giúp ông Trump tái đắc cử.
Bà cũng còn là người trước kia ủng hộ quan điểm của đảng Dân chủ, chứ không nghiêng theo đảng Cộng hòa ngay như đa số những người Việt đến Mỹ tị nạn khác.
Trả lời câu hỏi điều gì đã khiến bà quan tâm đến chính trị, thích đảng Dân chủ, rồi lại chuyển hướng qua đảng Cộng hòa, bà Minh Ánh cười nói đó là một câu chuyện dài.
Câu chuyện ấy bắt đầu từ lúc bà theo người thân tìm đường vượt biên.
Bà ôn lại hành trình cách đây gần 40 năm:
”Minh Ánh người Nha Trang. Ba của Minh Ánh là du học sinh ở Pháp về nước mở trường dạy học tại đó. Mẹ là thầy thuốc Nam gia truyền chuyên trị bệnh phụ nữ. Vì lý lịch gia đình xấu, đất đai, nông trại bị tịch thâu, anh đi tù cải tạo, chị lớn không được học đại học, nên bà chị bất mãn bỏ đi vượt biển dẫn Minh Ánh theo: cả hai bị bắt và ở tù. Lúc đó Minh Ánh mới 14 tuổi. Được tự do sau hai năm, nhưng không được phép học lại, không có sổ tem phiếu… rất khốn khổ nên phải tiếp tục con đường vượt biển, và đi thoát năm 1983. Được tàu Mỹ vớt đưa vào trại tỵ nạn Panatnikhom Thái, sau đó ở trại chuyển tiếp Bataan Phi Luật Tân, và định cư tại Tampa, Florida hè năm 1984.”
Về chính kiến, bà thú thật là thoạt đầu lúc mới qua Mỹ, cũng không để ý lắm đến chính trị:
”Mải lo làm nuôi con nên Minh Ánh không quan tâm về chính trị: Tổng thống Cộng Hòa hay Dân Chủ thì mình cũng phải làm việc để nuôi thân và nuôi con, không thấy có gì khác biệt. Minh Ánh chỉ quan tâm tới việc nuôi con, giữ gìn văn hóa Việt Nam: cuối tuần tới chùa tình nguyện dạy tiếng Việt và dẫn các con trai theo để các con được học, nói, đọc, viết tiếng mẹ đẻ. Đồng thời giúp các con sinh hoạt hiểu biết chút đỉnh về đạo Phật và đạo thờ ông bà tổ tiên của người Việt Nam. Nếu có đề cập chút đỉnh về chính trị thì mình có đem con về Việt Nam thăm bà ngoại và dạy cho con biết về những ý thức hệ khác nhau, tại sao có người Việt tỵ nạn tại Hoa Kỳ và các con tuy sinh ra ở đây nhưng không nên quên nguồn gốc Việt Nam và quê mẹ của mình.”
Tuy nhiên, bà cho biết lúc đó bà có cảm tình với đảng Dân chủ vì nghĩ đây là một đảng biết lo cho dân, bảo vệ môi trường, và tôn trọng tự do cá nhân:
”Khi mới vừa đặt chân tới Mỹ mấy tháng đầu Minh Ánh đã có được phiếu thực phẩm, được thẻ chăm sóc sức khỏe miễn phí, được học bổng …nên mình rất cảm ơn nước Mỹ và nghĩ là nhờ vào thập niên 1960s Tổng thống Dân Chủ Lyndon B. Johnson ký sắc lệnh giúp cho dân thiểu số mà người tỵ nạn mới được hưởng những quyền lợi đó. Do đó mình rất thích đường lối của đảng và các thành viên đảng Dân Chủ.”
Sau những ngày đầu làm thâu ngân viên cho chợ Á Đông, rồi thi đậu vào làm bưu điện, bà Minh Ánh vừa đi làm vừa đi học để lấy bằng cử nhân về Tài Chính và Kinh Tế. Sau đó nữa làm Oracle Systems Administrator và lên chức General Manager II, coi hết hệ thống cơ sở dữ liệu của phi trường Tampa.
Nhưng đến khi các con vào đại học thì bà dọn về Texas làm Program Specialist/Project Manager coi hệ thống Enforcement Database thuộc bộ Môi Trường của tiểu bang Texas ‘vì muốn chọn mức lương thấp để các con được học bổng diện gia đình nghèo’, và hoàn tất chương trình hậu đại học về ngành Information Systems.
Có thể nói hành trình của bà là hành trình tiêu biểu của một người Việt tị nạn đã chịu thương chịu khó và nỗ lực phấn đấu để vươn lên trong xã hội Mỹ.
Được hỏi đến lúc nào và điều gì khiến bà không còn cảm tình với đảng Dân chủ ‘biết lo cho dân’, mà chuyển qua ủng hộ đảng Cộng Hòa, bà Minh Ánh kể:
”Tới năm 2015, khi TT Obama nắm quyền và Minh Ánh quyết định nghỉ làm, (sau khi chồng mất) nên không còn bảo hiểm sức khỏe và phải tự túc, Minh Ánh mới thấy là mình không đủ tiêu chuẩn nghèo để được hưởng các quyền lợi người thiểu số hay bảo hiểm sức khỏe Obamacare, và năm nào cũng phải đóng thuế ngược lại cho chính phủ. Bảo hiểm trong danh sách bắt buộc phải mua thì quá mắc, hoặc nếu chọn giá rẻ thì quá tệ: tới lúc có việc cần xử dụng mới thấy là deductible cao mà chẳng có lợi chi cả, phải xuất tiền túi ra trả quá nhiều: chẳng thà không mua bảo hiểm và để dành tiền tự trả cho bác sĩ, nhà thương vẫn còn lợi hơn. Nhưng khổ nỗi không mua bảo hiểm sức khỏe thì lại bị đóng tiền phạt lúc khai thuế mỗi năm!”
Việc không còn đủ điều kiện nghèo để được hưởng Obamacare, mà cũng không muốn bị bắt buộc phải mua bảo hiểm quá mắc, hay phải đóng tiền phạt cuối năm nếu không mua bảo hiểm sức khỏe, khiến bà Minh Ánh bắt đầu có cái nhìn khác về chính sách của đảng Dân chủ:
”Lúc đó Minh Ánh mới hỏi tại sao mình là công dân Mỹ, mình đi làm, mình đóng thuế, và ông Obama, người thuộc đảng Dân chủ, không lo cho người dân Mỹ, mà đi hô hào lo cho mấy illegal rồi này nọ, thì mới thấy là điều đó nó… đạo đức giả quá. Con mình không lo, mà đi lo cho con hàng xóm.”
Ngoài chính sách bảo hiểm sức khỏe là bước ngoặt đã khiến mình nghĩ đến đảng Cộng hòa, bà Minh Ánh cũng cho biết càng tìm hiểu bà càng thấy mình không đồng ý với việc không cấm phá thai của đảng Dân chủ:
”Tôi là người bảo thủ nên thấy việc họ chấp nhận cho phá thai là ác quá, tôi nghĩ là sao họ không có chính sách dạy con cái là nên ngừa thai thì tốt hơn, còn nếu sinh ra không nuôi được thì có biết bao nhiêu gia đình muốn xin con nuôi, mà đi giết thai nhi thì tàn nhẫn quá, và điều đó đi ngược lại niềm tin của tôi. Chẳng thà mình nói không được quyền phá thai, chỉ được phá trong những trường hợp này, trường hợp này, thì còn được. Còn nói người ta có quyền tự do muốn làm gì thì làm thì nhẫn tâm quá.”
Khi được gạn hỏi là quan điểm không cấm ngừa thai của đảng Dân chủ từ trước đến giờ vẫn thế, nhưng tại sao trước kia bà lại ủng hộ đảng này, bà Minh Ánh trả lời:
”Tại lúc đó Minh Ánh chưa tìm hiểu kỹ. Chỉ thấy họ lo cho dân, cho họ tiền trợ cấp, bảo trợ, rồi bảo vệ cây xanh, môi trường, thì mình thích. Nhưng tìm hiểu kỹ hơn thì Minh Ánh thấy mình hợp với quan điểm bảo thủ của đảng Cộng hòa hơn.” Về việc đảng Cộng hòa có chính sách giảm thuế cho người giàu, bà Minh Ánh lý giải: “Giảm thuế cho người giàu thì những chủ công ty họ sẽ dùng tiền đó để đầu tư, thì cũng làm lợi cho kinh tế Mỹ, điều đó nên làm chứ đâu có gì sai. Chủ trương giúp người nghèo kể cả người di dân bất hợp pháp mới là không hợp lý.”
”Cái mà Minh Ánh sợ nhứt là việc họ muốn đem chủ nghĩa xã hội vào trong nước Mỹ, không còn giữ truyền thống giá trị nhân bản của gia đình và con người: con cái chống đối cha mẹ (KellyAnn Conway là thí dụ), và làm cho thế hệ trẻ sẽ trở nên lệch lạc khi chỉ nghe một chiều, bị ru ngủ mà không thấy rõ vấn đề.”
”Ví dụ một chuyện nhỏ thôi: Nếu muốn miễn phí tất cả từ y tế tới học đường (chưa tính tới ngân sách bảo vệ môi trường và cho di dân trái phép) Ông Biden hay bà Harris đã cho một con số ước tính cho free healthcare chưa? Và ngân sách đó từ đâu ra? Đóng thuế người dân có lợi tức trên bốn trăm ngàn trở lên với mức 70% cũng chưa đủ. Những công ty lớn sẽ rời nước Mỹ, vậy làm sao đánh lấy thuế ai bây giờ? Tới lúc đó phải mượn nợ. Mượn ai? Nước Mỹ đang nợ Trung Cộng cả ngàn tỷ trái phiếu, càng mượn nhiều, càng trả lãi cao, trả không nổi thì để tới đời con cháu trả, hay là phải nhượng hải cảng, đất đai,trả bằng các tài nguyên cho Trung Cộng đây?”
Và đương nhiên bà Minh Ánh sẽ bỏ phiếu cho ông Trump vì ủng hộ chính sách của đảng Cộng hòa:
”Với chính sách xây dựng trên nền tảng của Hiến pháp và giá trị của gia đình cùng nền kinh tế vững mạnh, kỹ nghệ cao tăng trưởng, quân đội hùng hậu, sẽ làm cho thế hệ con cháu chúng ta sống có lý tưởng, trách nhiệm, và thoải mái hơn: vì mọi người dân đều có việc làm, có bảo hiểm từ công ty mình làm, có cuộc sống tiện nghi, bớt đi tệ nạn xã hội, và không còn sự kỳ thị chủng tộc, vì tất cả chúng ta đều là người Mỹ. Đừng để cái gốc Á, Phi, Âu…làm chúng ta khác biệt. Hoa Kỳ là đất nước của cơ hội cho những ai tài giỏi và chịu khó: hãy nhìn những người Mỹ gốc Việt thành công tại Hoa Kỳ từ doanh nghiệp, học vấn đến quân đội thì rõ.”
Quan điểm chống Trung Cộng cũng là một lý do khiến bà muốn dồn phiếu cho ông:
”Tôi cũng ủng hộ vì TT Trump làm giảm được ảnh hưởng của Trung Cộng (hay chấm dứt được đế quốc tư bản đỏ đó càng tốt!). Bởi vì nếu chủ nghĩa cộng sản tan biến thì Việt Nam hy vọng sẽ thay đổi có dân chủ, tự do thật thụ, và nhiều người trẻ tài đức sẽ lãnh đạo đem lại sự hùng mạnh cho đất nước.”
JIM WATSON/Getty Images
