Nhật Bản đang tìm cách đẩy mạnh xuất khẩu thiết bị quân sự sang các quốc gia Đông Nam Á trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Trung Quốc và Bắc Triều Tiên.
Theo hãng tin AP, giám đốc Cơ quan Hậu cần và Công nghệ của bộ Quốc Phòng Nhật, ông Hideaki Watanabe vừa cho biết là ngày, 15/06/2017, Tokyo sẽ chủ trì một cuộc họp với các quan chức quốc phòng từ các nước Đông Nam Á để thảo luận về việc chia sẻ các công nghệ và thiết bị quân sự. Ông Watanabe thông báo như trên vào ngày 12/06 nhân một cuộc triển lãm vũ khí quốc tế gần thủ đô Tokyo, với sự tham dự của hàng trăm quan chức quốc phòng và lãnh đạo ngành công nghiệp từ khắp nơi trên thế giới.
Cuộc họp ngày mai là nằm trong khuôn khổ chính sách của thủ tuớng Shinzo Abe thúc đẩy vai trò quân sự của Nhật trên trường quốc tế, đồng thời gia tăng xuất khẩu thiết bị quốc phòng của Nhật, đặc biệt là sang các nước Đông Nam Á, khu vực mà Trung Quốc cũng đang đẩy mạnh việc bán vũ khí.
Chiếu theo bản Hiến pháp hoà bình được ban hành sau Đệ nhị Thế chiến, cho tới nay Nhật Bản vẫn hạn chế tối đa việc xuất khẩu vũ khí, chủ yếu là giới hạn trong việc cùng nghiên cứu và phát triển vũ khí với Mỹ trong khuôn khổ hiệp ước quốc phòng song phương. Kể từ khi các quy định đó được nới lỏng, Nhật Bản nay đã có các thỏa thuận phát triển thiết bị quân sự chung với Anh Quốc, Úc và Pháp. Để thúc đẩy ngành công nghiệp quốc phòng của Nhật, Tokyo đã tăng ngân sách nghiên cứu lên hơn 10 tỷ yen (90 triệu đôla) năm nay.
Trong thời gian gần đây, Nhật Bản đã xúc tiến việc chuyển giao công nghệ thiết bị quốc phòng sang các nước Đông Nam Á để giúp các nước này nâng cao khả năng bảo vệ an ninh trên biển trước việc Trung Quốc gia tăng sự hiện diện ở Biển Đông. Tuy nhiên cho tới nay, Tokyo chỉ mới ký hợp đồng cho Philippines thuê ít nhất 5 phi cơ giám sát TC-90 để tuần tra trên biển. Hai chiếc đầu tiên đã được giao cho Manila tháng 3 vừa qua và 3 chiếc còn lại sẽ được giao vào tháng 3 năm tới. Các phi công của hải quân Philippines sẽ được huấn luyện tại Nhật để lái các chiếc TC-90 này.
Nhân chuyến viếng thăm Việt Nam đầu năm nay, thủ tướng Shinzo Abe cũng đã thông báo quyết định cung cấp cho Việt Nam thêm 6 tàu tuần tra mới để nâng cao năng lực của lực lượng thực thi pháp luật trên biển của Việt Nam.
Theo hãng tin AP, hiện giờ các nhà sản xuất của Nhật vẫn còn thận trọng về viễn cảnh xuất khẩu thiết bị quân sự. Chẳng hạn như Mitsubishi Heavy Industries, nhà sản xuất khu trục hạm Aegis và chiến đấu cơ phản lực, không dự trù sẽ tăng mạnh số bán ngay lập tức, vì các thương vụ bán thiết bị quốc phòng của Nhật hiện tập trung nhiều hơn vào các lĩnh vực phòng chống thiên tai và hòa bình quốc tế.
Đông Nam Á là một thị trường tuy nhỏ, nhưng có rất nhiều hứa hẹn đối với Nhật, vì cùng với đà tăng trưởng kinh tế, các nước khu vực này đang đồng loạt gia tăng chi tiêu quân sự, nhất là để đối phó với sự bành trướng của Trung Quốc. Cuộc triển lãm vũ khí gần Tokyo, do các bộ Quốc Phòng, Ngoại Giao và Công Nghiệp Nhật bảo trợ, sẽ là dịp để các nhà sản xuất Nhật « chào hàng » với các đối tác Đông Nam Á. Nhưng họ sẽ phải cạnh tranh gay gắt với Trung Quốc, nhất là vì Trung Quốc bán vũ khí giá rẻ hơn cho các nước Đông Nam Á.
