Dạo này Facebook quả khá căng thẳng với cuộc tranh cãi về Mỹ và Trump. Một số bạn khá phiền não, một số bạn nản lòng; một số bạn khác vẫn kiên trì với lập trường của mình và tranh luận văn minh, ôn hòa, tôn trọng đối phương, bất kể ở phe nào. Đó là điều đáng vui trong không khí này. Tôi thật lòng cảm ơn họ.
Với một số bạn đang hoang mang, nhất là các bạn trẻ mới bắt đầu quan tâm tới chính trị, tôi xin có đôi lời chia sẻ như sau:
– Bạn có thể chọn đứng về phe nào cũng được, nhưng hãy luôn tôn trọng sự thật, đừng tạo tin giả và hết sức tránh lan truyền tin giả. Làm thế nào để tránh tin giả không khó, chỉ cần đọc chậm lại, share chậm lại và chớ vội vàng phán xét thì đã có thể phát hiện ra tới 90% tin giả.
– Bạn có thể chọn cánh hữu hay cánh tả cũng được, đó là hai mặt của một đồng xu và chẳng có cánh nào mặc nhiên là xấu. Nhưng cánh nào cũng cần phải dựa trên sự tôn trọng dành cho người khác. Mất đi phẩm chất đó, họ không còn gì tốt đẹp, bất kể lời lẽ của họ có bóng bẩy tới đâu. Những ai đang ở phe đối nghịch với bạn hôm nay, ngày mai có thể thay đổi và chia sẻ chung quan điểm với bạn. Và ngược lại, rất có thể ngày mai chính bạn sẽ thay đổi và chạy sang phe bên kia. Hãy luôn tôn trọng họ.
– Bạn áp dụng tiêu chuẩn nào để phản biện đối phương thì cũng hãy áp dụng đúng tiêu chuẩn đó cho tất cả mọi người còn lại, kể cả bạn. Nếu không, bạn sẽ rơi vào tiêu chuẩn kép. Nói cách khác, hãy đối xử với người khác như cách bạn muốn người khác đối xử với mình.
– Khi cố gắng theo đuổi những gì bạn cho là tốt đẹp, đừng sợ nếu bạn không thể “đạp đối thủ xuống đất đen”, không thể mạnh mẽ, không thể móc máy, không thể ăn nói như tát vào mặt người khác. Kẻ mạnh là kẻ nâng được người khác lên chứ không phải là kẻ đạp người khác xuống. Những điều tốt đẹp rất thường xuyên gắn với việc phải đứng bên cạnh và bênh vực kẻ yếu. Đối thủ của bạn rất thường xuyên là những kẻ mạnh, có tiền hơn, có quyền hơn, có địa vị hơn, ăn nói hào sảng hơn bạn nhiều lần. Tát nước vào mặt người khác rất dễ, cứa cổ người khác rất dễ, làm cho người khác bực tức cả ngày cũng rất dễ, nhưng gần như chẳng thuyết phục được ai. Nói sao cho người khác vui vẻ mà đồng ý mới khó, mặc dù dĩ nhiên bạn không nên (và không thể) làm cho mọi người vui.
– Đừng sợ (nhưng cũng đừng dễ dàng tha thứ cho bản thân) nếu bạn phạm phải lỗi ngụy biện này, chia sẻ phải tin giả kia. Bạn sẽ mắc rất nhiều sai lầm trên con đường học hỏi, ai cũng vậy. Điều làm cho bạn luôn luôn tiến bộ là thái độ cầu thị của bạn trước những lời chỉ trích (đôi khi rất nghiệt ngã) của người khác. Xuất phát điểm về kiến thức và vốn sống của bạn không quan trọng bằng việc bạn có chủ động đi tìm và sẵn sàng đón nhận những cái mới hay không. Những cái mới đó, rất có thể trái ngược hoàn toàn với niềm tin của bạn.
Tôi rất dè dặt nói ra những lời có thể bị coi là lên mặt dạy đời này. Thường người ta cũng chờ được hỏi mới nói chứ không mấy ai tự dưng viết ra thế này. Nhưng tôi biết có rất nhiều bạn đang thầm lặng theo dõi và mặc dù đang có nhiều thắc mắc nhưng không bao giờ mở lời ra hỏi (y như tôi trước đây). Xin coi đây là lời chia sẻ để tham khảo trong quá trình tìm hiểu chính trị của bạn.