TỪ THỨC
Mis à jour : il y a 11 heures
Từ thức Hình ảnh lưu truyền nhiều nhất trên các mạng xã hội, sau cuộc gặp gỡ giữa lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong-Un và Tổng Thống Nam Hàn Moon Jae-In, không phải là cái bắt tay lịch sử, nhưng là tô mì lạnh. Đầu bếp của Kim đã nấu đặc sản Bắc Hàn, mì lạnh Bình Nhưỡng, Pyongyang Naengmyon, thết đãi phái đoàn Nam Hàn. Sau bữa tiệc ở Bàn Môn Điếm, khu phi quân sự giữa hai nước, người ta xếp hàng dài trước những tiệm ăn để được thưởng thức món mì lạnh tại Nam Hàn, hay những thành phố trên thế giới có tiệm ăn Hàn, nhưng thất vọng vì không còn một ghế trống. Các websites du lịch vội vàng thêm vài trang về mì lạnh. Với tôi, món mì lạnh Bình Nhưỡng gợi lại một kỷ niệm về chuyến đi Nam Hàn lần đầu, trước 75, trong phái đoàn báo chí VN Cộng Hòa được chính phủ Nam Hàn mời.
Tôi là người trẻ nhất trong đoàn. Những vị khác, lớn hơn 10, 20 hay 30 tuổi như Trần Nhã ( chủ bút Saigon Post ), Hà Thượng Nhân, Phan Nghị…đã qua đời hay thất lạc tin tức. Mỗi người có một cô hướng dẫn viên. Cô hướng dẫn viên của tôi, cũng họ Kim ( photo, chụp với cô tại Bàn Môn Điếm ), ngoài những cuộc thăm viếng trong chương trình, một hôm mời tới nhà ăn Pyongyang Naengmyon, vì bố mẹ cô là người gốc Bắc Hàn, cũng như gia đình tôi là Bắc Kỳ di cư .
MÌ LẠNH
Trời lạnh khủng khiếp, nhà không có lò sưởi, tôi chờ được ăn một tô mì thật nóng. Nhưng đó là một tô mì lạnh. Mì Bình Nhưỡng phải ăn thật lạnh. Nghe nói càng lạnh càng ngon. Nhà không có tủ lạnh, người ta xúc một chậu tuyết trong vườn, đặt tô mì ở giữa. Nước dùng nấu thịt , thả một gói mì sợi dài, càng dài càng tốt, vì mì dài tượng trưng cho sự trường thọ, trên để một miếng thịt bò hay thịt gà, với củ cải, kim chi, khoai lang thái sợi, hay vài khoanh trứng luộc. Phải là tay thiện nghệ mới hút hết sợi mì. Tôi ăn, không thấy mùi vị gì, hay mùi vị kỳ kỳ. Thèm một tô phở tái , chín, nạm, gầu với hành trần, rau thơm thật nóng, khói bay nghi ngút. Sau này, mỗi lần ghé Séoul hay Pusan ( Busan ), lại được đưa đi ăn mì Bình Nhưỡng. Mì lạnh đối với người gốc Bắc Hàn cũng như phở với người Việt. Vẫn không thấy ngon, mặc dù thiên hạ trầm trồ khen ngợi. Có thể vì không hợp ”goût” mình. Cũng có thể vì cuộc gặp gỡ lần đầu với mì lạnh không để lại một kỷ niệm ấm cúng. Giống như cuộc gặp gỡ lần đầu với một người tình, nó để lại một dư vị rất lâu. Khẩu vị là một cái gì rất chủ quan. Cô bé Kim rất dễ thương, hơn cả dễ thương, với một gã nhà báo trẻ, lúc đó còn tóc tai như người thường, nhưng căn nhà quá lạnh với một người đến từ miền nhiệt đới, nắng chang chang quanh năm.
Nhà không có lò suởi, vừa ăn vừa run. Nam Hàn là một nước nghèo, chậm tiến. Nhà cửa ngoại ô lụp xụp. Thành phố xấu nhất trên thế giới, theo tôi, là Manilla, Phi Luật Tân. Ngoại ô Seoul lúc đó không hơn gì Manilla, trừ những khu di tích cổ kính. Ở phi trường, thấy người ta xếp hàng đón một người lính từ VN về phép . Lương lính đóng ở ngoại quốc có thể nuôi cả một gia đình đông người, ở một xứ không có kỹ nghệ, đa số lêu bêu chẳng có nghề ngỗng gì.
CÁCH MẠNG CON NGƯỜI
Sau này, mỗi lần tới, hết hồn thấy Nam Hàn thoát xác mau lẹ. Từ một nước nghèo, chậm tiến, thua miền Nam VN về mọi phương diện, từ kinh tế tới văn hóa, họ trở thành một cường quốc, bỏ cái anh VN bệ rạc, xa lắc , xa lơ đằng sau. Bỏ cái anh Bắc Hàn còn xa hơn nữa.
Tôi có lần ghé qua ngôi nhà nơi Kim mời ăn mì lạnh, nhưng khu nhà cửa tồi tàn ngày xưa nay đã thành trụ sở một công ty điện tử, xuất cảng hàng hóa đi khắp thế giới. ” Trước sau nào thấy bóng người …”
Thời đó, Park Chung Hee, tổng thống Nam Hàn quyết tâm thay đổi Nam Hàn. Ông nói muốn cải tổ xã hội, phải cải thiện con người . Con người xấu, không thể xây dựng một xã hội tốt. Đó là giá phải trả, nếu muốn xây dựng lại xã hội. Phải thực hiện một cuộc ” cách mạng con người ”, để thực hiện cách mạng xã hội. Phải làm thế nào để người Hàn từ bỏ thói dối trá, lười biếng, nịnh hót, ích kỷ, vô trách nhiệm.. Chương trình hành động của ông Park đặt trọng tâm vào việc trồng nguời. Vào thăm các đại học, cũng thấy giáo chức đưa ra cùng một cách chẩn bệnh và nhất trí về giải pháp.
Bạn muốn biết bằng cách nào Nam Hàn thoát xác, hãy tìm đọc lại những bài diễn văn hay bài viết của Park và các trí thức Nam Hàn, khác hẳn những câu tuyên bố ngớ ngẩn của các đỉnh cao trí tuệ loài người.
Trong khi đó, VN và Bắc Hàn làm ngược lại: tàn phá tất cả những gì tốt đẹp nhất của con người, với giáo dục ngu dân, với mục tiêu biến dân thành một đàn cừu.
Được xếp vào hạng những nước nghèo nhất Phi và Á Châu những năm 60, Nam Hàn vùng dậy từ những năm 80, để ngày nay trở thành một trong những cường quốc kinh tế trên thế giới Phe ta chỉ còn hơn người Hàn ba chuyện: 1. phở, so với mì lạnh, 2. cái ngu dốt và 3. cái huênh hoang. Huênh hoang, khoác lác bởi vì ngu dốt.
Còn lại phở, nhưng phở cũng dở chứng hư thân mất nết. Với bánh phở ướp hóa chất, xương bò hầm với thuốc rửa nhà cầu, chủ vừa bán phở vừa chửi khách.
Một ngày nào đó, giữa tô mì lạnh khó nuốt và tô phở nóng dễ chết, cũng đành phải nhắm mắt ăn mì lạnh
Từ Thức, Paris, tháng 5/2018
