Trong số những người theo dõi cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ, có sự đồng tình rõ ràng và ngày càng tăng rằng đó là một mớ hỗn độn.
Trong khoảng 90 phút, các ứng viên la hét, cãi vã và phần lớn phớt lờ các chủ đề đang bàn, bất chấp những lời cầu xin từ người điều hành Chris Wallace.
Và có vẻ như Ủy ban về Tranh luận Tổng thống – tổ chức từ thiện phi đảng phái tài trợ cho các sự kiện – cũng đồng tình với điều này. Hôm thứ Tư, ủy ban này cho biết cuộc tranh luận đầu tiên đã “làm rõ” rằng cần phải thay đổi cấu trúc hai cuộc còn lại. Theo CBS News, một thay đổi có thể đang được xem xét là tắt micro của các ứng cử viên nếu họ cố gắng ngắt lời nhau.
Tổng thống Trump sau đó đã trả lời, trong một tweet, ngụ ý rằng ông sẽ không sẵn sàng chấp nhận những thay đổi về định dạng chương trình.
Chỉ còn hai tuần từ nay đến khi ông Trump và ông Biden trở lại võ đài, những cuộc tranh luận tiếp theo sẽ như thế nào?
Tắt micro của ứng cử viên?
Thông thường, các cuộc tranh luận tổng thống giúp cử tri có cơ hội nghe những gì các ứng cử viên nói trước khi bỏ phiếu. Tuy nhiên, trong sự kiện hôm thứ Ba, những người theo dõi mong muốn hai người đàn ông trên sân khấu im lặng.
Khi cuộc tranh luận diễn ra, mạng xã hội tràn ngập yêu cầu – từ các cử tri, chuyên gia và nhà báo – cho phép những người điều phố được trao quyền để tắt micro có chọn lọc và ngăn chặn ứng cử viên ‘nhảy vào mồm’ đối thủ khi chưa đến lượt. Theo tin tức của CBS, mặc dù cả hai người đều bị buộc tội vì cắt lời nhau, Tổng thống Trump là người vi phạm nghiêm trọng hơn, khoảng 73 lần.
Theo truyền thông Mỹ, sự thay đổi này hiện được cho là đứng đầu danh sách những thay đổi được đề xuất bởi ủy ban tranh luận.
Những lời kêu gọi tắt micro dường như là sản phẩm của thời đại Zoom do đại dịch virus corona mang lại. Khi làm việc tại nhà và sử dụng các ứng dụng trò chuyện video, chẳng hạn như Zoom, giờ đây chúng ta có thể tự tắt tiếng và giảm âm lượng đối với đồng nghiệp – một công cụ có thể giúp một người điều phối đang phải chật vật duy trì sự bình tĩnh.
Một người điều phối tốt hơn?
Nhiều người bày tỏ sự không hài lòng với người điều phối Chris Wallace sau màn trình diễn hôm thứ Ba.
Ngay từ đầu, người dẫn chương trình Fox News đã phải vật lộn để duy trì quyền kiểm soát các ứng cử viên, dùng đến những lời kêu gọi tuyệt vọng để ông Trump ngừng nói và để đối thủ của ông được kết thúc ý của mình. Tại một thời điểm, ông Chris Wallace đã hét lên, yêu cầu tổng thống “Hãy để ông ấy [Mr Biden] trả lời! “
Nhưng nhiều người bảo vệ ông, nói rằng đối phó với nhóm ứng cử viên này – cụ thể là ông Trump – là một mệnh lệnh khó khăn đối với bất kỳ ai.
“Tôi không đổ lỗi cho Chris Wallace chút nào. Ông ấy là một nhà báo xuất sắc, nổi tiếng,” sử gia về tổng thống Laura Ellyn Smith nói với BBC. “Ông ấy đã làm tốt với cuộc tranh luận Clinton-Trump vào năm 2016, ông ấy là một lựa chọn tốt để điều phối. Ông ấy được giao một nhiệm vụ gần như bất khả thi.”
Phát biểu với New York Times vào sáng hôm sau, ông Wallace cho biết ông rất buồn vì cách thức mà buổi tối tranh luận đã diễn ra.
“Tôi chưa bao giờ mơ rằng nó sẽ đi chệch hướng như vậy,” ông nói.
Trong hai cuộc tranh luận tiếp theo, ông Wallace sẽ trao trách nhiệm cho người khác. Đầu tiên là Steve Scully, một biên tập viên chính trị của mạng truyền hình C-SPAN và sau đó là Kristen Welker, Phóng viên Nhà Trắng của NBC News.
Họ sẽ có cơ hội tốt hơn để giữ các ứng viên trong tầm kiểm soát? Đó là một ẩn số lớn. Là một cựu chiến binh bảo thủ nằm trong số những người được ông Trump yêu thích, được ca ngợi với tư cách là người điều phối trong cuộc bầu cử tổng thống vừa qua, ông Wallace được cho là có cơ hội tốt. Nhưng ngay cả ông ấy cũng tỏ ra không phù hợp với vụ va chạm hỗn loạn năm nay.
Một hình thức mới?
Sự thay đổi này là chắc chắn. Cuộc tranh luận tiếp theo, vào ngày 15/10 tại Miami, Florida, sẽ theo hình thức đối thoại với công chúng, nơi các ứng cử viên nhận câu hỏi từ cử tri thay vì từ nhà báo. Với hình thức này, không khí cuộc gặp nói chung là thân thiện hơn. Trong các cuộc bầu cử trước dịch virus corona trước đây, các ứng cử viên đã được ngồi gần cử tri, thay vì được bảo vệ sau bục trên sân khấu.
Bà Smith nói, phong cách đối thoại với công chúng có thể mang lại lợi ích cho những ứng cử viên cụ thể này, đồng thời nói thêm rằng nó có thể mang lại sự lịch sự. “Trong cuộc tranh luận đầu tiên, họ chỉ nhìn Chris Wallace, nếu không thì căn phòng khá tối,” bà nói.
Lần này, cả ông Biden và ông Trump sẽ không kiểm soát được người điều phối – họ sẽ phải trả lời trực tiếp với cử tri.
Bà Smith nói: “Nó có thể truyền cảm hứng hơn chút ít cho sự tự và có thể mang lại thêm chút ít niềm tự hào hơn cho một cuộc tranh luận.”
Hủy tranh luận?
Một số cử tri và chuyên gia theo dõi cuộc tranh luận đầu tiên cho rằng các sự kiện như thế không đáng để thực hiện. Khi cuộc tranh luận hôm thứ Ba đang diễn ra, Twitter đã đưa ra lời cầu xin hủy hoàn toàn các cuộc tranh luận còn lại.
“Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu đây là cuộc tranh luận tổng thống cuối cùng giữa tổng thống Hoa Kỳ và cựu phó tổng thống Hoa Kỳ”, người dẫn chương trình CNN Wolf Blitzer nói vài phút sau khi cuộc đối đầu kết thúc.
“Vì lợi ích của nền dân chủ, hãy hủy bỏ các cuộc tranh luận Trump-Biden” là tiêu đề của một chuyên mục trên Thời báo New York của Frank Bruni. Lời kêu gọi đã được Washington Post, Slate và tạp chí Atlantic đăng lại.
Nhưng vẫn có những người ủng hộ các cuộc tranh luận, bao gồm cả bà Smith.
“Tôi nghĩ rằng đó sẽ là một bước đi sai hướng [nếu hủy bỏ]. Làm thế sẽ là một sự thừa nhận thất bại,” bà nói. “Cuộc tranh luận trước đây là một cách hữu ích để chứng minh kỹ năng của ứng viên. Để thấy chính sách chi tiết hơn một chút.”
Bà nói thêm: “Tôi không nghĩ rằng bạn nên bỏ đối thoại trong nền dân chủ, ngay cả khi đó là những cuộc tranh luận lớn tiếng.”
Các cuộc tranh luận còn lại sẽ diễn ra theo lịch trình vào ngày 15/10 và ngày 22/10. Các quy định mới từ ủy ban tranh luận sẽ được công bố trong tuần này.
Phó Tổng thống Mike Pence và Thượng nghị sĩ California Kamala Harris – sẽ ‘so găng’ trong cuộc tranh luận vào ngày 7/10. Cuộc tranh luận này được dự đoán sẽ bớt ầm ĩ hơn.
