Để sửa đổi hoặc xóa bỏ một Tu chính án của Hiến pháp Hoa Kỳ, chẳng hạn như Tu chính án thứ 14, quy trình phải tuân theo các điều kiện rất khắt khe được quy định trong Điều V của Hiến pháp Hoa Kỳ. Đây là một quy trình rất khó khăn và hiếm khi thành công vì đòi hỏi sự đồng thuận rất lớn của Quốc hội và các bang. Cụ thể như sau:
1. Quy trình sửa đổi Hiến pháp
Có hai con đường để sửa đổi Hiến pháp Hoa Kỳ, nhưng cả hai con đường đều yêu cầu sự đồng thuận áp đảo.
A. Quốc hội đề xuất sửa đổiĐây là con đường phổ biến và đã được sử dụng để thông qua tất cả 27 Tu chính án trong lịch sử Mỹ:
- Bước 1: Quốc hội thông qua một đề xuất sửa đổi với sự đồng thuận của:
- 2/3 số phiếu tại cả Thượng viện và Hạ viện.
- Bước 2: Đề xuất được gửi đến các tiểu bang để phê chuẩn.
- 3/4 số bang (tức 38 trên 50 bang) phải phê chuẩn đề xuất này.
- Việc phê chuẩn có thể được thực hiện thông qua cơ quan lập pháp tiểu bang hoặc các hội nghị phê chuẩn đặc biệt (tùy theo lựa chọn của Quốc hội).
Nếu cả hai điều kiện trên được đáp ứng, Tu chính án sẽ được sửa đổi hoặc xóa bỏ.
B. Các tiểu bang triệu tập Hội nghị Hiến phápCon đường này chưa từng được sử dụng trong lịch sử Hoa Kỳ. Nó xảy ra khi:
- 2/3 số bang (tức 34 bang) nộp đơn yêu cầu Quốc hội triệu tập một Hội nghị Hiến pháp để đề xuất sửa đổi Hiến pháp.
- Các đề xuất sửa đổi từ hội nghị này sẽ phải được 3/4 số bang phê chuẩn giống như quy trình Quốc hội đề xuất.
2. Tính thực tế trong việc xóa bỏ Tu chính án 14Việc xóa bỏ hoặc sửa đổi Tu chính án thứ 14 là gần như không thể vì:
- Yêu cầu đồng thuận cao: Việc đạt được 2/3 số phiếu tại cả Thượng viện và Hạ viện, rồi thêm 3/4 số bang phê chuẩn, là vô cùng khó khăn trong hệ thống chính trị Mỹ hiện tại, nơi sự chia rẽ đảng phái rất sâu sắc.
- Tu chính án 14 có tính nền tảng: Tu chính án này bảo đảm quyền công dân, sự bình đẳng trước pháp luật và quy trình công bằng (due process). Đây là trụ cột của nền dân chủ Mỹ và đã được sử dụng để bảo vệ quyền lợi của nhiều nhóm người trong suốt lịch sử.
- Phản đối từ công chúng và tòa án: Việc xóa bỏ Tu chính án 14 sẽ vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ dư luận, các tổ chức dân quyền, và nhiều bang. Ngoài ra, Tòa án Tối cao có thể ngăn chặn các nỗ lực vi hiến.
3. Kết luậnĐể sửa đổi hoặc xóa bỏ Tu chính án 14 cần:
- 2/3 số phiếu tại Thượng viện và Hạ viện.
- 3/4 số bang phê chuẩn (38 trên 50 bang).
Quy trình này đảm bảo rằng Hiến pháp chỉ có thể thay đổi khi có sự đồng thuận rất lớn của toàn quốc. Trong thực tế chính trị hiện nay, việc xóa bỏ Tu chính án 14 là gần như bất khả thi, vì nó sẽ phá hủy các nguyên tắc cơ bản như bình đẳng trước pháp luật và quyền công dân – những giá trị cốt lõi của nước Mỹ.
