Christine Nguyen
Facebook đã dùng nhiều năm chuẩn bị để ngăn chặn mọi sự quấy nhiễu trang nhà trước cuộc bầu cử tổng thống vào tháng mười một này. Hiện trang mạng xã hội đang sẵn sàng cho trường hợp chàng Trump can thiệp vào một khi bầu cử kết thúc.
Các nhân viên của công ty ở Thung lũng Silicon này đang đặt ra các kế hoạch dự phòng và xem xét các tình huống hậu bầu cử bao gồm cả những nỗ lực của chàng Trump hoặc Chiến dịch tranh cử của chàng sử dụng diễn đàn để phi hợp pháp hóa kết quả, những người hiểu biết về các kế hoạch của Facebook cho biết.
Facebbook đang chuẩn bị các bước đối phó nếu chàng tuyên bố sai trái trên trang mạng rằng chàng đã thắng cử nhiệm kỳ bốn năm nữa, những người này nói với điều kiện nặc danh. Facebook cũng đang làm việc về cách thức phải hoạt động nếu chàng Trump cố gắng làm mất hiệu lực kết quả bầu cử bằng cách tuyên bố rằng Bưu điện đã làm mất các phiếu bầu cử bằng thư tín hoặc tuyên bố rằng các nhóm khác đã can thiệt vào bầu cử, những người này nói.
Mark Zuckerberg, giám đốc điều hành Facebook, và một số phụ tá đã bắt đầu tổ chức các cuộc họp hàng ngày về việc giảm thiểu cách có thể sử dụng diễn đàn để tranh chấp bầu cử, những người này nói.
Các cuộc họp đã thảo luận về một “công tắc tiêu diệt” để tắt các quảng cáo mang tính chính trị sau ngày bầu cử trong phần quảng cáo, mà Facebook không kiểm soát về tính trung thực, có thể được sử dụng để lan truyền các thông tin thất thiệt, những người này nói. Khâu chuẩn bị nhấn mạnh đến các mối quan ngại ngày càng tăng về tính toàn vẹn của cuộc bầu cử tháng mười một đã lan rộng trong các công ty truyền thông, có các trang mạng có thể bị sử dụng để khuếch đại những lời dối trá, các thuyết âm mưu và các thông điệp gây kích động. YouTube và Twitter cũng đã thảo luận các kế hoạch hành động nếu thời kỳ hậu bầu cử trở nên phức tạp, theo lời các nhà nghiên cứu về chính trị và thông tin sai lạc đã tư vấn cho các công ty.
Các công ty công nghệ đã dành ra vài năm làm việc vừa qua để tránh lặp lại cuộc bầu cử năm 2016, khi các gián điệp Nga sử dụng Facebook, Twitter và YouTube để kích động cử tri Mỹ với những thông điệp gây chia rẽ. Mặc dù kể từ ngày đó các công ty đã tăng cường kiểm soát sự can thiệp của nước ngoài, nhưng họ cũng đang tính đến sự gia tăng các hành vi can thiệp ngay từ trong nước, chẳng hạn từ nhóm chuyên về thuyết âm mưu cánh hữu QAnon và từ chính bản thân chàng Trump.
Trong nhiều tuần gần đây, chàng sử dụng truyền thông xã hội như cái loa đã đưa ra những bình luận bén ngót về cuộc bầu cử. Chàng đã đặt nghi vấn về tính hợp pháp của bầu cử bằng thư tín, cho rằng thư bầu cử của mọi người có thể sẽ không được tính và né tránh trả lời câu hỏi rằng liệu chàng có từ chức nếu thua không?
Alex Stamos, giám đốc cơ quan Quan sát Internet trường Đại học Stanford và là cựu giám đốc điều hành Facebook, nói rằng Facebook, Twitter, YouTube phải đối mặt với tình huống kỳ cục là họ “phải có khả năng xử lý một tổng thống giống như một diễn viên xấu xa,” kẻ có thể làm suy yếu tiến trình dân chủ.
“Chúng tôi chẳng có kinh nghiệm gì về điều này ở Mỹ cả,”Stamos nói thêm.
Có thể Facebook đang rơi vào tình thế đặc biệt khó khăn vì Zuckerberg đã nói rằng mạng xã hội này ủng hộ tự do ngôn luận. Không giống như Twitter là diễn đàn đã gắn cờ cảnh báo nhiều tweets của chàng Trump vì sai sự thật và ca ngợi bạo lực, Facebook đã nói rằng những bài đăng của các nhà chính trị là đáng được đăng tải và công chúng có quyền đọc chúng. Bất cứ hành vi nào thực hiện trên các bài đăng tải của chàng Trump hay của chiến dịch tranh cử của chàng sau bầu cử có thể đẩy Facebook vào những cáo buộc kiểm duyệt và có thiên kiến chống lại phe bảo thủ.
Trong một cuộc phỏng vấn với The New York Times tháng này, Zuckerberg nói về cuộc bầu cử rằng mọi người nên “chuẩn bị trước một thực tế có thể xảy ra là mất nhiều ngày hoặc nhiều tuần cho điều này – và điều này không có gì sai trái hay bất hợp pháp cả.”
Phát ngôn viên Facebook từ chối bình luận về chiến lược hậu bầu cử của công ty. “Chúng tôi tiếp tục lên kế hoạch sắp xếp các kịch bản để đảm bảo khâu chuẩn bị cho cuộc bầu cử sắp tới,” ông nói.
Judd Deere, phát ngôn viên Nhà Trắng, nói, “Tổng thống Trump sẽ tiếp tục công việc để đảm bảo an ninh và toàn vẹn cho các cuộc bầu cử của chúng ta.”
Google, công ty sở hữu YouTube xác nhận rằng đã tổ chức các cuộc hội luận về chiến lược hậu bầu cử nhưng từ chối cho biết thêm chi tiết. Jessica Herrera-Flanigan, phó chủ tịch về chính sách công của Twitter, nói công ty đang phát triển chính sách để “làm tốt hơn trong việc xác định, hiểu rõ và giảm thiểu các mối đe dọa cho các cuộc đối thoại công cộng, cả trước và sau bầu cử.”
Facebook ban đầu đã tập trung vào việc chạy đua bầu cử – vào thời kỳ khi, trong năm 2016, hầu hết những hành vi can thiệp của Nga đều diễn ra trên trang mạng của mình. Công ty này đã vạch ra gần 80 kịch bản, trong đó nhiều kịch bản đã xem xét những điều không ổn có thể xảy ra trên diễn đàn của mình trước cuộc bầu cử, những người thạo tin về các cuộc thảo luận này cho biết.
Facebook đã kiểm tra xem họ có thể làm gì, chẳng hạn, nếu các tin tặc được một nhà nước hỗ trợ để rò rỉ thông tin trên mạng, hoặc nếu một nhà nước tấn công bằng chiến dịch tung tin sai lệch vào phút cuối để ngăn cản người Mỹ đi bầu cử, một nhân viên cho biết.
Để tăng cường nỗ lực, Facebook đã mời những người trong chính phủ, các tổ hợp nghiên cứu và tư vấn chiến lược và học viện cùng tham gia và tiến hành các cuộc diễn tập quanh những tình huống bầu cử giả định.
Một ý tưởng nảy sinh trong một cuộc diễn tập – Facebook dán nhãn các bài đăng của hãng thông tấn nhà nước do đó người đọc sẽ biết rằng nội dung họ đang đọc là của chính phủ tài trợ – đã có hiệu lực từ tháng sáu, Graham Brookie, giám đốc Trung tâm thí nghiệm Nghiên cứu Pháp y kỹ thuật số của Hội đồng Atlantic, người đã tham gia vào đợt diễn tập, nói.
“Chúng ta có thể thấy rằng các cuộc diễn tập đang ảnh hưởng lên các quyết sách của họ,” ông nói.
Nhưng Facebook lại kém dứt khoát hơn trong các vấn đề khác. Nếu một bài đăng cho rằng bầu cử bằng thư tín đã bị dẹp bỏ, hoặc kêu gọi mọi người gửi đi nhiều bản copy lá phiếu bầu bằng thư tín, thì công ty sẽ có thể không xóa những thông điệp này nếu chúng đăng dưới dạng một bài giả định hay một câu hỏi, một cố vấn của công ty nói. Theo các quy định của Facebook, họ chỉ có thể xóa những bài đăng liên quan đến bầu cử là các tuyên bố có thông tin sai và gây hiểu lầm rõ ràng.
Trong nhiều tháng gần đây, Facebook đã chuyển sang lập kế hoạch hậu bầu cử nhiều hơn. Sự thay đổi đó đang tăng tốc trong tháng này khi chàng Trump nói nhiều hơn về vấn đề này, hai nhân viên Facebook cho biết.
Hôm 03/08, chàng đã đặt câu hỏi liệu cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ chọn ứng viên tranh cử Hạ viện ở Khu vực bầu cử số 12 bang New York có nên được tổ chức lại không vì sự chậm trễ trong việc kiểm phiếu bầu bằng thư tín.
“Chẳng ai biết điều gì đang xảy ra với các phiếu bầu và các phiếu bầu bị mất hay bị gian lận, tôi đoán vậy,” chàng nói.
Ngày hôm sau, chàng mở rộng cuộc tấn công, tuyên bố xuyên tạc rằng bầu cử bằng thư tín dẫn đến sự gian lận cử tri trên toàn quốc nhiều hơn. “Phiếu bầu bằng thư tín rất nguy hiểm cho quốc gia vì nhiều gian lận,” chàng nói. “Họ đi thu thập các phiếu bầu. Họ làm trò lừa đảo trong nhiều trường hợp.”
Các bình luận của chàng đã cảnh báo những nhân viên của Facebook đang làm việc để bảo vệ trang web trong cuộc bầu cử Mỹ. Trên các kênh trò chuyện nội bộ của nhóm, nhiều người e ngại rằng liệu chàng có thể tung ra nhiều cuộc tấn công hơn nữa chống lại việc bỏ phiếu bằng thư tín không, một nhân viên đọc các tin nhắn trong nhóm kể lại. Một số người nghi ngờ liệu chàng Trump có vi phạm các quy tắc của Facebook là không được tước đi quyền bầu cử của cử tri hay không.
Những nghi vấn này cuối cùng cũng gửi cho Zuckerberg cùng các giám đốc điều hành hàng đầu bao gồm Joel Kaplan, người đứng đầu về chính sách công toàn cầu, nhân viên này cho biết.
Trong một cuộc họp nhân viên cuối tuần đó, Zuckerberg đã nói với các nhân viên rằng, nếu các nhân vật chính trị hoặc những người bình luận cố gắng tuyên bố thắng cử sớm trong một cuộc bầu cử, Facebook sẽ có thể cân nhắc việc dán nhãn trên các bài đăng tải này để thông báo rằng các kết quả này chưa phải là sau cùng. Còn về chàng Trump, Zuckerberg nói rằng công ty đã “ở trong một lãnh thổ chưa từng có với một tổng thống phát ngôn về một số điều mà ông ta đang nói thì tôi thấy khá là rắc rối.” Cuộc họp này đã được đưa tin trước trên BuzzFeed News.
Kể từ đó, các giám đốc đã thảo luận về một “công tắc tiêu diệt” đối với các quảng cáo chính trị, theo hai nhân viên, sẽ có thể tắt bỏ các quảng cáo này sau ngày 03/11 nếu kết quả bầu cử không được công bố rõ ràng lập tức hoặc nếu chàng Trump tranh cãi về kết quả.
Các cuộc thảo luận vẫn diễn ra trôi chảy, và không rõ liệu Facebook sẽ thực hiện kế hoạch đề ra không, ba người thạo tin về cuộc thảo luận cho biết.Trong một cuộc điện đàm với các phóng viên trong tháng này, các giám đốc điều hành của Facebook nói rằng đã xóa bỏ khoảng hơn 110 nghìn mẩu tin từ tháng ba đến tháng bảy vi phạm các chính sách của công ty liên quan đến cuộc bầu cử. Họ cũng nói rằng có nhiều điều về cuộc bầu cử mà họ không biết.
“Trong môi trường thay đổi nhanh chóng này, chúng tôi luôn thuộc dạng “diễn tập tấn công” và làm việc với các đối tác để hiểu rõ những rủi ro tiếp theo là gì?” Guy Rosen, phó chủ tịch về tính toàn vẹn của Facebook, nói. “Những loại sự việc khác nhau có thể dẫn dến sai sót là gì?”
————————
Nguồn: Bài của Mike Isaac và Sheera Frenkel trên The New York Times, người dịch đặt tựa.Ảnh của tờ Market Watch.
