TIẾNG DÂN 03/03/2022
Vào lúc 5h – 6h30 chiều thứ Năm, ngày 3-3-2022, sẽ có cuộc hội thảo “Sau Thảm Họa Formosa, Xây Dựng Lại Những Cộng Đồng Ven Biển” (In the Wake of Formosa Plastics Rebuilding Coastal Communities) do phân khoa Environmental Injustice của trường Đại học Irvine (UCI) tại quận Cam, phối hợp với hội JFFV (Justice For Formosa Victims – Công lý cho Nạn nhân Formosa) tổ chức.
Được biết, “Việc đấu tranh đòi công lý cho môi trường biển và nạn nhân của thảm họa môi trường do công ty Formosa gây ra năm 2016 tại miền Trung Việt Nam là một cuộc đấu tranh lâu dài về mặt pháp lý, cũng như dư luận thế giới. Do đó, Hội Công Lý Cho Nạn Nhân Formosa JFFV ngoài việc tranh đấu trước tòa án, còn liên minh với các tổ chức tranh đấu cho môi trường và nhân quyền của các quốc gia từng là nạn nhân của công ty Formosa. Một trong những liên minh mà hội JFFV đang làm việc chặt chẽ là Phân khoa Environmental Injustice thuộc Department of Anthropology của Đại học UCI, do giáo sư Kim Fortun phụ trách, qua hai dự án:
1. Thư khố (Archives): Ghi chép, phổ biến và lưu trữ mọi sự kiện liên quan đến thảm họa môi trường do công ty Formosa gây ra, để giúp những nhà nghiên cứu cũng như đại chúng muốn tìm hiểu về thảm họa này từ nguồn tin trung thực đáng tin cậy. Thư khố nói trên của Đại học UCI hợp tác với nhiều đối tác khác, dù rằng JFFV cũng liên minh với những đối tác này trong nhiều công tác khác nhưng trong Thư khố của Đại học UCI, hội JFFV chuyên trách về thảm họa môi trường do Formosa gây ra ở Việt Nam.
2. Phim tài liệu Red Sea: Hội JFFV đứng ra thực hiện phim Red Sea, Vietnam’s Modern Disaster nói về thảm họa môi trường do công ty Formosa gây ra cho các tỉnh miền trung Việt Nam năm 2016 và những hệ quả của nó để cho thế giới hiểu, cảm thông và đứng về phía nạn nhân lên án những bất công do sự tham lam và vô trách nhiệm của các đại công ty đa quốc gia gây ra cho những người dân khó nghèo không tiếng nói. Đặc biệt là giới trẻ được học hỏi những kinh nghiệm của cuộc đấu tranh gay go này. Phim Red Sea được hội JFFV thực hiện với sự hợp tác của Đại học UCI”.
Trước đó, chiều ngày 2 tháng 3, chị Nancy Bùi (nhà báo Triều Giang), Hội phó Hội Công Lý Cho Nạn Nhân Formosa; anh Nguyễn Văn Khanh, cựu giám đốc đài RFA tiếng Việt và anh Hà Khánh Phi, phụ tá đạo diễn phim Biển Đỏ (Red Sea) đã có cuộc gặp thân mật với khoảng 20 thân hữu tại quận Cam.
Trong cuộc gặp này, chị Nancy Bùi cho biết khá nhiều chi tiết quan trọng, như hội JFFV giúp đại diện cho 7875 nguyên đơn tại VN, miệt mài theo đuổi vụ kiện 24 bị đơn của công ty Formosa (gồm 18 công ty cổ phần và 6 CEO) để đòi công lý cho ngư dân miền Trung trong hơn ba năm qua. Tháng 5 và tháng 6 năm 2019, JFFV được ba tổ hợp luật sư chuyên về môi trường và nhân quyền giúp kiện Formosa tại ba nơi: Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, Tòa án Liên bang Hoa Kỳ (New Jersey) và Tòa án Đài Loan, khiến Formosa lúng túng chống đỡ, xin tạm ngừng vụ kiện ở Mỹ (để chờ kết quả bên Đài Loan).
Tại Đài Loan, Formosa mướn bốn tổ hợp luật sư hàng đầu bào chữa. Vụ kiện sẽ còn kéo dài nhiều năm và tốn rất nhiều ngân quỹ. JFFV đã gây quỹ bốn lượt nhưng vẫn chưa đủ để thanh toán số tiền hơn năm trăm ngàn đôla. Một số chuyên gia cho rằng, JFFV có nhiều khả năng thắng kiện. Trên đây là những tin vui khởi đầu cho ngư dân miền Trung, “muốn cá chứ không muốn thép”.
Một chi tiết khác cũng rất quan trọng là, mặc dù qua báo chí, Formosa cho biết, đã đền ngư dân miền Trung năm triệu đôla nhưng JFFV không tìm thấy số tiền chi này trong các bản báo cáo tài chánh hàng năm của công ty. JFFV cũng đã đưa được các mẫu nước biển và bùn đất từ miền Trung ra ngoài Việt Nam xét nghiệm về mức độ nhiễm độc.
Anh Nguyễn Văn Khanh tâm sự, chúng ta đến đây là vì Việt Nam, vì người dân Việt Nam. Vụ kiện được sự góp sức của rất nhiều người Việt âm thầm, và qua vụ kiện này, chúng tôi biết rằng rất nhiều người Việt còn yêu nuớc hơn chúng tôi nữa. Họ không quản ngại điều gì.
Độc giả tại Nam Cali có thể tham dự trực tiếp cuộc hội thảo “Sau Thảm Họa Formosa, Xây Dựng Lại Những Cộng Đồng Ven Biển” với sáu diễn giả, trong đó có nhà báo Triều Giang và Linh mục Peter Nguyễn Văn Hùng, tại Social & Behavioral Sciences Gateway, 214 Pereira Dr., Irvine, ghi danh qua link: https://bit.ly/3oS7wiLHoặc qua Zoom Meeting: https://bit.ly/