Ngô Nguyệt Hữu
Sáng nay, quả bom Formosa Hà Tĩnh lại thêm lần khiến dư luận hoang mang khi báo Tiền Phong đưa thông tin, Tập đoàn này đã hoàn tất việc lấn gần 300 hecta biển tại khu vực phía nam cảng Sơn Dương, gồm đất và mặt nước trong tổng thể Dự án Khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương Formosa Hà Tĩnh.
Việc lấn biển này được mô tả như sau, “ Hệ thống đê lấn biển đổ bê tông kiên cố dài tít tắp. Trong lòng hồ nước biển xanh ngắt sẵn sàng cho việc chuẩn bị tiếp nhận hàng triệu tấn xỉ thải khi nhà máy đi vào vận hành sản xuất”.
Theo kế hoạch của Tập đoàn Formosa đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt thì, “Bãi xỉ lấn biển có diện tích 281,6 ha, quy mô 40.256.072m3. Có thể chứa được 92.595.866 tấn, và thời gian chứa của bãi xỉ là 70 năm. Bình quân mỗi năm thu gom về bãi xỉ khoảng 1.322.790 tấn. Bãi chứa xỉ này áp dụng theo công nghệ đã được sử dụng thành công trên thế giới, đảm bảo không gây ô nhiễm đối với môi trường nước biển. Trong bãi xỉ lấn biển được xây dựng đảm bảo không làm ô nhiễm nước biển. Bãi xỉ lấn biển này có đê bê tông và lưới lọc nước xung quanh, nước mưa không thể trần qua bãi xỉ vì đê có độ cao hơn 6m”.
Dĩ nhiên là với niềm tin hết sức lạc quan và ngây thơ, lãnh đạo Bộ Tài nguyên – Môi trường vẫn lặp lai điệp khúc quen thuộc, “Bãi thải này chỉ được phép chứa những chất thải không độc hại, còn gọi là chất thải công nghiệp thông thường nên không gây ô nhiễm môi trường. Trong trường hợp gió bão, động đất, sóng thần có làm vỡ bãi thải cũng không gây ô nhiễm môi trường (!?). Quan điểm của Bộ là hết sức cẩn trọng, giám sát chặt việc đổ thải, hạn chế đến mức thấp nhất các rủi ro có thể xảy ra. Tới đây Bộ sẽ yêu cầu Formosa khoan thăm dò địa chất ở lòng bãi thải, trải bạt chống thẩm thấu mặt đáy, mặt ngang đúng quy chuẩn mới cho đưa vào sử dụng”.
Lời trích phía trên là của ông Hoàng Văn Thức, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Bên cạnh đó, ông Thức cũng đưa ra lời kêu gọi, “Doanh nghiệp phải làm đúng pháp luật. Họ kinh doanh có lợi cho họ, nhưng đồng thời phải đóng góp cho đất nước này. Đặc biệt sau sự cố vừa rồi, Chính phủ và các bộ ngành cũng đã kiểm soát chặt, họ đã tự giác chấp hành và rất nỗ lực để kiểm soát vấn đề môi trường. Vừa rồi họ thông báo tăng vốn đầu tư 360 triệu đô la, đấy là tiền người ta đầu tư vào bảo vệ môi trường. Với doanh nghiệp đã cầu thị như vậy, chắc chắn họ muốn làm ăn lâu dài ở Việt Nam. Sự cố xảy ra hơn 1 năm rồi, nên ta có thể tin tưởng được”.
Cuối cùng, ông Thức mong muốn xã hội có cái nhìn rộng lượng hơn với Formosa.
Có vẻ như sau thảm họa biển miền Trung vào năm ngoái, lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường vẫn giữ nguyên niềm yêu thương với Tập đoàn này. Quan trọng hơn, họ vẫn tin biển có khả năng tự hồi phục thần kỳ bất chấp Formosa có làm gì đi chăng nữa?
Thêm nữa, hết lần này đến lần khác Bộ Tài nguyên và Môi trường thể hiện sự cẩu thả, vô trách nhiệm trong giám sát, kiểm tra. Vụ việc đồng ý cho Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân 1 xả bùn thải trước rồi khảo sát sau là một ví dụ.
Thật ra viết những cái này rất bế tắc, vì có viết bao nhiêu đi chăng nữa cũng vậy. Nhưng có những chuyện không thể im lặng được.
Thông tin mà tôi có được, việc chôn xỉ thải ra khu lấn biển này chưa là gì cả trong kế hoạch của Formosa, sẽ có bài tiếp theo.
(Ảnh trong bài là ông Hoàng Văn Thức)
