16-5-2023
Suốt hàng nửa tháng nay, các báo lớn trên thế giới (Tạm chỉ tính bản tiếng Việt) đều đưa tin các tầu khảo sát của Trung Quốc, được hàng chục tầu “dân sự” bao bọc, liên tiếp áp sát và đi vào khu vực có các công trình khai thác, thăm dò dầu khí hợp tác giữa Nga và Việt Nam đang hoạt động.
Sự lấn lướt táo bạo này là rất bất thường.
Trung Quốc có vẻ muốn chơi canh bạc cuối: Lợi dụng sai lầm chết người của Putin ở Ucraina, ép Nga nhượng bộ nốt về vấn đề quyền tài phán ở biển Đông (sau khi thành công trong việc ép Tây ban Nha, Ấn Độ và một vài quốc gia khác…). Giả dụ, rồi đây, mỗi khi muốn hợp tác với Việt Nam tại những vùng nằm trong “đường lưỡi bò”, các công ty dầu khí của chính phủ Nga làm thêm động tác là “xin phép” Trung Quốc. Người Nga có thể thanh minh với phía Việt Nam rằng Trung Quốc không hề gây khó dễ và làm thế cũng chả mất gì!
Tình huống nguy hiểm này thoạt đầu có thể chỉ mang tính biểu tượng. Nhưng nếu chuyện đó xảy ra, Việt Nam rõ ràng bị đặt vào vị thế là bên bị tổn thương nghiêm trọng mà không làm gì được, ngoại trừ việc chủ động chấm dứt hợp tác với Nga!
Liệu Trung Quốc còn mong muốn gì hơn với cái bẫy mà họ giăng ra?
Tuy nhiên, điều tệ hại hơn lại là chuyện đó hình như chẳng mấy được quan tâm ở Việt Nam, có thể do người dân không có thông tin. Báo chí chính thống chưa có lệnh trên nên né tránh không nói đến. Dân chúng thì còn đang ngây ngất với mớ huy chương vàng SEA games; các quan chức thì lo thân, lo “học đạo đức” để giữ ghế và tìm cách bảo toàn tài sản vơ vét được; các trí thức thì đang còn bận tâm vụ trục trặc giữa cái hội đồng hương nào đó với cô ca sỹ nào đó. Lạ một điều, cái việc cỏn con vô thưởng vô phạt vô duyên ấy, lại có thể thu hút nhiều trí tuệ đến thế?
Trong chuyên luận “Sống với Trung quốc”, cách đây 10 năm, tôi đã cảnh báo:
“Họ (Trung Quốc) sẽ tìm cách theo kiểu cố đấm ăn xôi để chiếm đoạt của Việt Nam (chủ yếu của VN), Philippines… và vài nước khác một số thực thể ở biển Đông rồi mới “gương mẫu” thúc giục ASEAN ký kết COC – thỏa thuận đang bị họ lảng tránh, câu giờ – trên cơ sở tôn trọng hiện trạng mới do họ tạo ra! Khi đó chính họ sẽ là người bám vào COC nhiều nhất trước khi nó hết tác dụng và bị chính họ xé bỏ để giở những trò tiếp theo”.
Đừng mơ có COC khi “người bạn 4 tốt” chưa có thêm lãnh thổ của láng giềng!
Có thể chẳng ai nghe những gì tôi vừa nói và nhắc lại ngoài sự cười cợt, nhưng tôi cứ phải hành động theo bổn phận.
