RFI – Tú Anh, Trọng Thành
Tin quân đội Irak đẩy lui Daech ra khỏi Mossoul hôm Chủ Nhật 09/07/2017 được Bruxelles và Paris chào mừng như một giai đoạn « quyết định » trong cuộc chiến chống khủng bố. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Ủy Ban Châu Âu khen ngợi tinh thần « can đảm » của quân đội và người dân Irak giành lại thành phố từ tay Daech sau 9 tháng gian lao. Iran cũng lên tiếng chào mừng chiến thắng và đề nghị tham gia tái thiết.
Từ tột đỉnh của sức mạnh vào mùa hè 2014, kiểm soát ít nhất 6 triệu dân trên một diện tích rộng lớn từ Irak đến Syria, lãnh thổ « đế chế Hồi Giáo » thu hẹp dần chỉ còn vài thành phố nhỏ.
Từ Beyrouth, thông tín viên khu vực Paul Khalifeh tường thuật :
« Califat » tự xưng của tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo, vào năm 2014, chiếm gần một phần tư Irak, tức vào khoảng 140.000 cây số vuông và phân nửa lãnh thổ Syria, tức 90.000 cây số vuông. Daech kiểm soát những thành phố lớn như Mossoul, Ramadi, Falluja, Tikrit của Irak và Deir Ezzor, Raqqa, Bukamal, Palmyra ở Syria.
Trong ba năm qua, lãnh thổ của Daech thu hẹp dần như tuyết dưới ánh mặt trời. Tháng 04/2017, tướng Yehia Rassoul, một phát ngôn viên của quân đội Irak tuyên bố Daech chỉ còn kiểm soát độ 7% lãnh thổ Irak. Mất Mossoul, diện tích kiểm soát còn thu hẹp hơn nữa với vỏn vẹn hai khu vực là Tall Afar ở tây bắc và Houeija trong tỉnh Kirkouk, Irak.
Ở Syria, liên minh Kurdistan-Ả rập được Mỹ yểm trợ đã vào được Raqqa, thủ phủ của Daech. Trong khi đó, quân đội Syria và các lực lượng hỗ trợ (Iran và Hezbollah-Liban) đã chiếm lại được thành phố cổ Palmyra hồi tháng Ba cùng với 25.000 cây số vuông sa mạc hai tháng sau đó.
Dầu hỏa, nguồn kinh tài của Daech cũng giảm mạnh. Từ 40.000 đến 100.000 thùng mỗi ngày, nay chẳng có là bao. Thiếu tiền, guồng máy tổ chức của Daech bị rối loạn.
Về quân sự, vào năm 2015, Daech thống lĩnh một đạo quân 120.000 chiến binh. Thủ lĩnh Abou Bakr Al-Badghdadi, giờ đây, còn trong tay chừng vài ngàn tay súng, phân tán đó đây trong những nơi ẩn náu khó phòng thủ.
Syria : Một nhóm Al-Qaida cũ bắt hàng chục chiến binh Daech
Ngày 09/07, lực lượng Tahrir al-Cham, tham chiến tại Syria, với thành phần chính là một chi nhánh cũ của Al-Qaida, vừa bắt được khoảng 100 quân Daech, tại tỉnh miền tây bắc Idleb, do đối lập kiểm soát.
Theo một thông tín viên của AFP có mặt tại chỗ, lực lượng này triển khai nhiều trạm kiểm soát tại các đường phố lớn và trên nhiều quảng trường tỉnh lỵ Idleb để khám xét xe hơi và người qua lại. Đài Quan Sát Nhân Quyền Syria khẳng định vụ bắt giữ hàng chục chiến binh và người ủng hộ Daech.
Daech không có mặt chính thức tại Idleb, nhưng theo Đài Quan Sát Nhân Quyền Syria, tại tỉnh này có nhiều cơ sở ngầm của tổ chức Nhà Nước Hồi Giáo, đây cũng là nơi chiến binh Daech thường tìm nơi ẩn nấp, sau khi thất thủ tại các địa bàn khác.
Vẫn theo Đài Quan Sát Nhân Quyền Syria, ngừng bắn tại miền nam Syria có hiệu lực từ ngày 09/07, được tôn trọng về cơ bản. Cuộc ngừng bắn được Nga, Hoa Kỳ và Jordani bảo trợ, được áp dụng tại ba tỉnh Deraa, Qouneitra và Soueida. Trong 24 giờ vừa qua, riêng tại tỉnh Deraa, chỉ có vụ quân chính phủ bắn bốn trái đạn pháo, một vài đợt bắn qua bắn lại tại một ngôi làng, một số vụ đụng độ ngắn ngủi trong đêm tại thủ phủ tỉnh này.
Trong khi đó, ngày 10/07 tại Genève, đối lập và chính quyền Syria bắt đầu đợt thương thuyết thứ bảy, nhằm tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột đã kéo dài hơn 6 năm nay.
Đợt thương thuyết, do Liên Hiệp Quốc bảo trợ, tập trung vào bốn điểm : Thảo ra một Hiến pháp mới cho Syria, chuẩn bị một quá trình chuyển tiếp chính trị, tổ chức bầu cử và chống khủng bố.
