Đây chính là nguồn cơn Trump trên đe dưới búa ép dọa lùa chửi vu để Zelensky ký hợp đồng. Thật đáng sợ luôn khi vừa muốn ký hợp đồng vừa gọi người ký là nhà độc tài này kia, đòi thay người ký…!
(Bùi Quang Minh)
(Axios)
Chính quyền Trump đã chuyển cho Ukraine một bản dự thảo “sửa đổi” cho thỏa thuận khoáng sản giữa hai nước sau khi Tổng thống Volodymyr Zelensky khiến Tổng thống Trump tức giận khi từ chối lời đề nghị ban đầu, một quan chức Ukraine, một quan chức Hoa Kỳ và ba nguồn tin thân cận cho biết với Axios.
* Vấn đề quan trọng:
Sự bất đồng về khoáng sản đã góp phần gây ra cuộc khủng hoảng lớn hơn trong quan hệ tuần này, khi Trump lên án Zelensky là “kẻ độc tài” chọn chiến tranh với Nga, và Zelensky cáo buộc Trump nuốt “thông tin sai lệch” của Nga.
*Sự hấp dẫn:
Nguồn tin từ cả hai bên hiện đều cho biết khả năng đạt được thỏa thuận đang cao hơn.
– Một nguồn tin hiểu biết cho biết một số phụ tá của Zelensky đã khuyến nghị ông ký đề xuất cập nhật để tránh xung đột thêm với Trump và cho phép tổng thống Hoa Kỳ biện minh cho sự hỗ trợ của Hoa Kỳ dành cho Ukraine.
– Nguồn tin cho biết: “Đã có sự cải thiện đáng kể trong bản dự thảo gần đây và nó phù hợp với luật pháp Ukraine”.
– Cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz nói với các phóng viên hôm thứ Năm rằng Zelensky cần “quay lại bàn đàm phán” về vấn đề khoáng sản.
– “Đây là một cuộc đàm phán. Và trong một cuộc đàm phán, bạn phải đàm phán. Ukraine muốn đàm phán về khoáng sản, vì vậy chúng tôi đang thảo luận về vấn đề này”, một quan chức Nhà Trắng cho biết.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (phải) với Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Bessent. Ảnh: Tetiana Dzhafarova/AFP qua Getty
* Bức tranh toàn cảnh:
Ukraine sở hữu trữ lượng lớn khoáng sản đất hiếm quan trọng đối với các công nghệ tiên tiến nhất thế giới. Tổng giá trị của các khoáng sản này có thể lên tới hàng nghìn tỷ đô la.
– Thỏa thuận về khoáng sản không liên quan rõ ràng đến bất kỳ giải pháp nào nhằm chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, nhưng hai vấn đề này đều đã xung đột dữ dội trong tuần này.
* Tóm tắt nhanh:
Ý tưởng về quan hệ đối tác kinh tế giữa Ukraine và Hoa Kỳ lần đầu tiên được Zelensky nêu ra vào tháng 9 năm ngoái trong cuộc gặp với Trump tại New York.
– Tuần trước, ba giờ trước khi Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đến gặp Zelensky tại Kyiv, đại sứ Hoa Kỳ đã chuyển giao Bản dự thảo thỏa thuận hợp tác khai thác khoáng sản.
– Theo hai nguồn tin đã đọc bản dự thảo ban đầu, dự thảo thỏa thuận nêu rõ 50% doanh thu thu được sẽ được trao cho Hoa Kỳ, thỏa thuận này sẽ nằm trong thẩm quyền của tòa án New York và thỏa thuận này sẽ thay thế mọi thỏa thuận thương mại khác của Ukraine.
– Trong cuộc gặp, Bessent nói với Zelensky rằng Trump đã yêu cầu ông ký ngay lập tức. Zelensky nói với Bessent rằng ông không thể ký một thỏa thuận mà ông vừa mới nhận được.
* Tóm tắt nội dung:
Người Ukraine cũng thất vọng vì dự thảo của Hoa Kỳ không bao gồm bất kỳ đảm bảo an ninh nào cho Ukraine và điều này được thúc đẩy vào thời điểm Ukraine cũng bị loại khỏi các cuộc đàm phán giữa Hoa Kỳ và Nga về tương lai của Ukraine.
– Nhưng họ cũng ngạc nhiên khi Trump bắt đầu công kích Zelensky trước công chúng, bao gồm cả về đề xuất về khoáng sản.
* Họ nói gì:
– “Scott Bessent thực sự đã đến đó và bị đối xử khá thô lỗ vì về cơ bản họ đã nói với ông ấy là ‘không'”, Trump nói với các phóng viên vào thứ Tư. “Ông ấy trở về tay không. Họ (Zelensky) đã không chịu ký vào tài liệu”.
– Một quan chức Ukraine cho biết, vài ngày sau, khi Zelensky gặp Phó Tổng thống Vance và Ngoại trưởng Marco Rubio tại Munich, họ đã trình cho ông một bản dự thảo biên bản ghi nhớ ít ràng buộc hơn về việc khai thác khoáng sản.
– Zelensky nói với Vance và Rubio rằng ông không thể ký vì theo hiến pháp Ukraine, một thỏa thuận như vậy phải được quốc hội phê chuẩn.
– “Đó là tin tức mà nhóm của Zelensky chưa bao giờ nói với chúng tôi trước cuộc họp đó”, một quan chức chính quyền Trump cho biết. “Có vẻ như đó không phải là thiện chí”.
– Nhà Trắng và văn phòng của Zelensky không trả lời yêu cầu bình luận.
* Hậu trường:
Quan điểm của Zelensky về thỏa thuận khoáng sản là một trong những vấn đề khiến Trump và các quan chức cấp cao khác của Hoa Kỳ thất vọng và làm trầm trọng thêm căng thẳng hiện có về cuộc họp giữa Hoa Kỳ và Nga tại Saudi Arabia , các quan chức Hoa Kỳ và Ukraine cho biết.
– “Có rất nhiều sự thất vọng. Phó Tổng thống Vance rất thất vọng khi rời khỏi Hội nghị An ninh Munich. Điều đó còn tệ hơn cả việc tổng thống [thất vọng]”, Waltz nói với Fox News vào thứ năm.
– “Chúng tôi đề xuất Hoa Kỳ cùng đầu tư với Ukraine vào nền kinh tế và tài nguyên thiên nhiên của nước này và trở thành đối tác trong tương lai của Ukraine. Đây là sự đảm bảo an ninh tốt nhất mà họ có thể hy vọng. Hơn cả một kho đạn dược khác.”
– “Tại sao chúng ta lại bị phản đối và nói xấu trên báo chí? Điều đó là không thể chấp nhận được. Họ cần phải hạ giọng xuống. Hãy xem xét kỹ lưỡng và ký thỏa thuận này”, Waltz nói.
* Tình hình hiện tại:
Trump phát biểu vào tối thứ Tư rằng ông đang cố gắng “hồi sinh” thỏa thuận khoáng sản.
– Một quan chức Ukraine, một quan chức Hoa Kỳ và hai nguồn tin am hiểu đã nói với Axios rằng trong những ngày gần đây, các cuộc đàm phán vẫn tiếp tục, với việc Hoa Kỳ trình bày cho Ukraine một phiên bản sửa đổi (cập nhậ) giải quyết một số lo ngại của Zelensky.
– Một nguồn tin khác cho biết một số bài viết khiến người Ukraine lo ngại — bao gồm cả việc thỏa thuận này thuộc thẩm quyền của tòa án New York — đã bị xóa.
* Tin mới nhất:
Zelensky đã gặp đặc phái viên Hoa Kỳ Keith Kellogg tại Kyiv vào thứ năm và thảo luận về thỏa thuận khoáng sản, tình hình chiến trường, việc trao trả tù nhân chiến tranh và đảm bảo an ninh cho Ukraine như một phần của thỏa thuận hòa bình trong tương lai.
– Sau cuộc họp, Zelensky đã ra tuyên bố cảm ơn Hoa Kỳ vì sự hỗ trợ và ủng hộ của lưỡng đảng.
– “Ukraine đã sẵn sàng cho một thỏa thuận đầu tư và an ninh mạnh mẽ, hiệu quả với Tổng thống Hoa Kỳ. Chúng tôi đã đề xuất cách nhanh nhất và mang tính xây dựng nhất để đạt được kết quả.
Đội ngũ của chúng tôi sẵn sàng làm việc 24/7″, ông nói.
– Waltz khẳng định Kellogg đã giúp Zelensky nhận ra rằng cuộc chiến cần phải chấm dứt.
