Huynh Ngoc Chenh
Các nước không còn chế độ độc tài và chuyển qua thể chế dân chủ như Mỹ, Châu Âu, Canada, Úc, Nhật Bản…không có những cuộc nổi dậy.
Lịch sử Việt Nam được ghi bằng máu của những cuộc nổi dậy thành công và bất thành. Đó là những cuộc nổi dậy chống độc tài ngoại xâm cũng như độc tài trong nước.
Nổi dậy sớm nhất là Khởi nghĩa Hai Bà Trưng, chống độc tài ngoại xâm phương Bắc. Kế đến là khởi nghĩa Bà Triệu, Phùng Hưng, Mai Thúc Loan…cho đến khi giành độc lập.
Sau nầy có 3 cuộc nổi dậy thành công vang dội là Lam Sơn của Lê Lợi chống quân xâm lược phương Bắc,Tây Sơn của anh em Nguyễn Nhạc đánh sụp cùng lúc ba tập đoàn phong kiến độc tài lâu đời (Vua Lê, Chúa Trịnh và Chúa Nguyễn) và cuộc nổi dậy của Nguyễn Ánh chống lại Tây Sơn.
Thời độc tài phong kiến nhà Nguyễn cũng có nhiều cuộc nổi dậy nhưng bị đàn áp khốc liệt. Đó là các cuộc nổi dậy của Phan Bá Vành, Nông Văn Vân, Lê Văn Khôi, Cao Bá Quát, Đoàn Trưng …
Thời thực dân Pháp có hàng loạt cuộc nổi dậy, số lượng nhiều nhất trong lịch sử, nhưng tất cả đều bị dìm trong máu vì giặc Pháp quá mạnh. Cho mãi đến khi nổ ra đệ nhị thế chiến, pháp bị Nhật hất ra khỏi Đông Dương rồi Nhật đầu hàng thì cuôc nổi dậy tồng biểu tình cướp chính quyền giành độc lập mới thành công.
Sau 1954 ở miền Bắc, chế độ cộng sản lên cai trị, liên tục nhiều cuộc nổi dậy nổ ra. Cuộc nổi dậy của nông dân Quỳnh Lưu 1956 chống cải cách ruộng đất, nổi dậy Nhân Văn Giai Phẩm 1957 của giới trí thức văn nghệ sỹ chống lại cách mạng văn hóa, nổi dậy của nông dân Thái Bình năm 1997 chống cường hào ác bá đỏ, nổi dậy Cống Rạp của anh em Đoàn Văn Vươn mới đây…
Sau năm 1975, ở miền Nam cũng nổ ra nhiều cuộc nổi dậy rất sớm. Đó là cuộc nổi dậy Vinh Sơn (Sài Gòn) 1976 được rất nhiều người biết đến, và cuộc nổi dậy Hòa Vang (Quảng Nam Đà Nẵng) năm 1978 rất ít người biết mà tôi sẽ viết ra đây.
(còn nữa)
Lịch sử Việt Nam được ghi bằng máu của những cuộc nổi dậy thành công và bất thành. Đó là những cuộc nổi dậy chống độc tài ngoại xâm cũng như độc tài trong nước.
Nổi dậy sớm nhất là Khởi nghĩa Hai Bà Trưng, chống độc tài ngoại xâm phương Bắc. Kế đến là khởi nghĩa Bà Triệu, Phùng Hưng, Mai Thúc Loan…cho đến khi giành độc lập.
Sau nầy có 3 cuộc nổi dậy thành công vang dội là Lam Sơn của Lê Lợi chống quân xâm lược phương Bắc,Tây Sơn của anh em Nguyễn Nhạc đánh sụp cùng lúc ba tập đoàn phong kiến độc tài lâu đời (Vua Lê, Chúa Trịnh và Chúa Nguyễn) và cuộc nổi dậy của Nguyễn Ánh chống lại Tây Sơn.
Thời độc tài phong kiến nhà Nguyễn cũng có nhiều cuộc nổi dậy nhưng bị đàn áp khốc liệt. Đó là các cuộc nổi dậy của Phan Bá Vành, Nông Văn Vân, Lê Văn Khôi, Cao Bá Quát, Đoàn Trưng …
Thời thực dân Pháp có hàng loạt cuộc nổi dậy, số lượng nhiều nhất trong lịch sử, nhưng tất cả đều bị dìm trong máu vì giặc Pháp quá mạnh. Cho mãi đến khi nổ ra đệ nhị thế chiến, pháp bị Nhật hất ra khỏi Đông Dương rồi Nhật đầu hàng thì cuôc nổi dậy tồng biểu tình cướp chính quyền giành độc lập mới thành công.
Sau 1954 ở miền Bắc, chế độ cộng sản lên cai trị, liên tục nhiều cuộc nổi dậy nổ ra. Cuộc nổi dậy của nông dân Quỳnh Lưu 1956 chống cải cách ruộng đất, nổi dậy Nhân Văn Giai Phẩm 1957 của giới trí thức văn nghệ sỹ chống lại cách mạng văn hóa, nổi dậy của nông dân Thái Bình năm 1997 chống cường hào ác bá đỏ, nổi dậy Cống Rạp của anh em Đoàn Văn Vươn mới đây…
Sau năm 1975, ở miền Nam cũng nổ ra nhiều cuộc nổi dậy rất sớm. Đó là cuộc nổi dậy Vinh Sơn (Sài Gòn) 1976 được rất nhiều người biết đến, và cuộc nổi dậy Hòa Vang (Quảng Nam Đà Nẵng) năm 1978 rất ít người biết mà tôi sẽ viết ra đây.
(còn nữa)
Advertisement
