Hoàng Việt
Diễn biến tại Trung Đông
1. Sự sụp đổ của chế độ Assad tại Syria
- Tóm tắt: Chế độ của Bashar al-Assad đã sụp đổ sau khi các lực lượng nổi dậy chiếm được Damascus. Assad đã trốn sang Nga xin tị nạn, đánh dấu một bước ngoặt đáng kể trong lịch sử Syria (The Australian).
- Tác động khu vực: Sự sụp đổ của Assad đã gây ra khoảng trống quyền lực đắng kể, làm gia tăng nguy cơ mắc cạm bởi các nhóm cực đoan như ISIS và HTS.
2. Vai trò của Israel
- Hành động quân sự: Israel đã phá huỷ các cơ sở quân sự của Syria, bao gồm hải quân Syria, và kiểm soát hoàn toàn Cao nguyên Golan. Các đứng radar được đặt trên ngàn Hermon đã tăng cường khả năng giám sát khu vực Lebanon và Syria (The Times).
- Mục đích: Israel muốn ngăn chặn ảnh hưởng của Iran và Hezbollah, đồng thời duy trì an ninh biên giới.
3. Biểu tình ở Iran
- Khủng hoảng kinh tế: Sự phá giá đồng Rial Iran đã làm gia tăng làn sóng phẩn đố trong dân chúng. Grand Bazaar tại Tehran đã đình công, đánh dấu một lực lượng chính ồ quan trọng tham gia biểu tình (Reuters).
- Mất điện và đối kháng năng lượng: Iran đã phải cú cắt điện ban đêm, gia tăng bất bãn trong mùa đông lạnh giá.
Chính sách “America First”: có còn phù hợp?
1. Hạn chế của “America First”
- Thiếu cam kết quốc tế: Đặt lợi ích trong nước lên hàng đầu đã khiến một số đồng minh quốc tế hoài nghi về vai trò lãnh đạo của Mỹ.
- Khoảng trống quốc tế: Chiến lược đóng vai trò thụ động đã cho phép các đối thủ như Trung Quốc và Nga khai thác.
2. Vai trò Mỹ Cần Thay Đổi
- Cam kết với NATO và đồng minh: Tăng cường hiện diện quân sự ở Đông Âu để răn đe Nga và bảo vệ các quốc gia Baltic.
- Hợp tác với đồng minh Trung Đông: Mỹ cần hợp tác chặt chẽ với Israel, Saudi Arabia, và UAE để kiềm chế Iran.
3. Tái khẳng định lãnh đạo quốc tế
- Chống biến đổi khí hậu: Tăng cường đầu tư vào năng lượng tái tạo và tham gia tích cực trong Hiệp định Paris.
- Hữu ích toàn cầu: Kích thích hợp tác trong G7 và Liên Hợp Quốc để đối phó với khủng hoảng như định cố năng lượng.
Trong bối cảnh Trung Đông và châu Âu đối diện với sự biến đổi lớn, Mỹ không thể duy trì chính sách “America First” một cách cổ lập. Việc kết hợp lợi ích quốc gia với vai trò lãnh đạo quốc tế là chìa khóa để tái định hình trật tự do và dân chủ trên thế giới.
