Hoa Nguyễn cùng với Phạm Thanh Nghiên.

1. Hôm qua tôi đã được đọc Lời Nói Cuối Cùng của Phạm Đoan Trang trước phiên toà. Chị lường trước khả năng họ không cho chị nói hôm nay nên đã nhờ luật sư biên lại và gửi cho gia đình, bạn bè. Cuối phiên toà hôm nay nó sẽ được tung ra. Tất cả những gì chị trải qua hơn 1 năm vừa rồi; không cho gặp người thân, bị biệt giam, bị đánh khi ép cung, bị giam cùng thường phạm để bị đe doạ và đánh 7 lần ( chị đã phản kháng lại thành công để cuối cùng họ phải để chị yên), bị mớm cung và gài bẫy ” đi tị nạn”….chị đều đã vượt qua được. Đọc những lời nói đanh thép thấu tình đạt lý của chị, tôi vừa cảm phục vừa thương bạn mình. Ý chí không mấy ai có.

2. Hôm qua tôi cũng đã nói chuyện với gia đình của chị Trang để chuẩn bị tâm lý cho mọi người trước phiên toà. Đấy là những người tôi rất yêu quý, mến phục, coi họ như gia đình của tôi. Họ khiêm nhường, nhẹ nhàng, hiểu biết, tránh làm phiền người khác hết sức có thể, tự lực và mạnh mẽ. Anh trai thứ hai và mẹ của chị đã làm đơn yêu cầu 11 lần gửi lên Toà án nhân dân Hà Nội, Viện Kiểm Sát và Trại tạm giam số 1 Hà Nội để đòi gặp con/em không biết mệt mỏi. Ý chí đó thật cao quý. Họ không từ bỏ người thân của mình dù trong bất cứ hoàn cảnh nào. Nhờ vậy, các tổ chức quốc tế, các cơ chế nhân quyền khu vực và Liên Hiệp Quốc càng thêm quan tâm sát sao tới tình hình của chị. Đây là một kinh nghiệm để chia sẻ với các thân nhân tù nhân lương tâm .Phải chiến đấu không biết mệt mỏi cho người thân. 

3. Tôi vẫn giữ quan điểm thuyết phục Phạm Đoan Trang sang Úc tị nạn. Tôi đã thuyết phục chị nhiều lần là đi tù không giải quyết được gì. Và tôi ủng hộ những người bất đồng chính kiến bị đe doạ, gặp nguy hiểm đi tị nạn. Quan điểm của tôi là an toàn bằng mọi giá để hoạt động được. Hiện tại, những người bất đồng chính kiến những năm đầu định cư thường vật lộn để ổn định được ở nước mới, nhưng thời gian trôi sẽ đến lúc họ quay lại hoạt động được. Cần liên kết với nhau thành 1 mạng lưới thống nhất Người Việt tự do dân chủ ở các quốc gia để hoạt động hiệu quả mạnh mẽ hơn. Và cần có những hoạt động trợ giúp nhau thiết thực ở nơi mới để quay lại hoạt động được sớm.

4. Lời Nói Cuối Cùng của Phạm Đoan Trang cho thấy rằng dù 1 năm qua trong tù, chị vẫn nắm được đường hướng của giới lãnh đạo độc tài Việt Nam và chọn nhìn thẳng vào sự thật rằng không có sự thoả hiệp nào có thể khả thi với quân bán nước. Chị minh mẫn và cứng cỏi như tôi trông đợi. Ngay sau phiên toà chị sẽ biết được mọi dự đoán của chị về tình hình nhân quyền ở Việt Nam đã xảy ra đúng như vậy.

5. Lãnh đạo hiện tại của nước ta là 1 bè lũ thân Trung Cộng và đã chọn đứng về phía Trung Cộng bất kể thế nào. Thời gian sắp tới họ sẽ bắt đi tù những người “nói xấu” Trung Cộng. Mọi người hãy chú ý và quan sát điều này. Hiện tại các mục tiêu đàn áp đã hoàn tất cho năm nay và họ sẽ xử tất cả những người bất đồng chính kiến bị bắt trước Tết Âm Lịch. Sẽ có nhiều quyết sách áp đặt mà dân phải câm lặng thực thi trong thời gian tới. Lãnh đạo Việt Nam cần cho Trung Cộng thấy dân Việt nam “ngoan ngoãn” như thế nào.

6. Hai hôm mùng 8&9, tôi có tham dự Diễn đàn bảo vệ nhân quyền về môi trường LHQ. Năm 2018, báo cáo viên đặc biệt Liên Hiệp Quốc đã soạn ra khuôn khổ về các pháp chế quốc tế nhân quyền về môi trường, trong đó có nhấn mạnh vào quyền ” được sống sạch”. Việt Nam lại là 1 trong những nước sống bẩn nhất thế giới với mức độ ô nhiễm không khí cao nghiêm trọng. Việt Nam nhận được rất nhiều kinh phí để cải thiện môi trường, tuy nhiên Quỹ Bảo Vệ Môi Trường Việt Nam có những bằng chứng đòi hối lộ và ăn chặn tiền dự án môi trường cho các thực thể thực hiện ở trong nước. Úc đã rót cho Việt Nam 1 tỷ đô Úc để cam kết khí thải các bon về O trong khuôn khổ chương trình COP26. Nói dông dài như vậy là vì nhân quyền về môi trường sẽ là điểm nóng cho năm 2022 và những năm sau đó với Việt Nam ; với những báo cáo từ các tổ chức phi chính phủ như chúng tôi và tình hình thực tế về gia tăng ô nhiễm không khí tỷ lệ nghịch với chất lượng sống sạch khiến dân chúng và cả giới nhà giàu ở Việt Nam sẽ không còn chịu đựng nổi nữa.

7. Về lựa chọn theo Trung Cộng của giới lãnh đạo Việt nam hiện tại; sẽ không như mơ trong thời gian tới khi Trung Quốc suy yếu trong khủng hoảng quan hệ quốc tế. Trung Cộng đã nhận thức rõ điều này nên đã tự gây dựng mạng lưới đồng minh độc tài ở Đông Nam Á gồm Myanmar, Lào , Campuchia và Việt Nam. Ngoài ra ở Tây Bắc Á với cả Pakistan và Afghanistan để rào cửa Ấn Độ. Việt Nam sẽ phải vật lộn để chứng minh vị trí chư hầu số 1 mà Campuchia hiện tại cũng đang tranh chấp. Thái độ của Thủ tướng Campuchia Hunsen vừa rồi khi công khai chỉ trích Việt Nam làm bùng dịch ở Campuchia cho thấy điều đó. Thật ra , chuyện này đã diễn ra lâu rồi. Cách đây 12 năm khi tôi đến Bangkok đúng đợt biểu tình phe áo vàng áo đỏ đòi Thaksin Sinawatra (cựu thủ tướng Thái Lan gốc Hoa) quay lại nắm quyền, người Thái phe áo đỏ đã bày tỏ với tôi suy nghĩ rằng Thaksin được Hunsen bảo vệ và Hunsen được Việt Nam bảo vệ  và Việt Nam được Trung Quốc bảo vệ. Liên minh đa cấp có từ hồi đó. Việt Nam sẽ phải nỗ lực “bán hàng” để giữ được vị trí chư hầu số 1 trong toàn cảnh thế giới không có gì hứa hẹn với Trung Quốc và ” anh cả” đang đối mặt với những khó khăn. Việc gia tăng bắt giam người phản biện yêu nước là sự ngu xuẩn độc ác vô minh mà giới lãnh đạo cộng sản Việt Nam đã nhúng chàm không rửa nổi.

8. Suốt thời gian qua tôi quan sát ông Phạm Minh Chính và những phát ngôn tiêu biểu của ông sớm cho tôi thấy về năng lực lãnh đạo cực kỳ kém cỏi, ấu trĩ chỉ biết bắt người của ông. Tôi chả hy vọng gì ở phiên toà của Phạm Đoan Trang hay của Trịnh Bá Phương, chị Nguyễn Thị Tâm (15.12), Đỗ Nam Trung (16.12), cô Cấn thị Thêu và Trịnh Bá Tư (phiên phúc thẩm hôm 24.12 tới). Tôi đoán được họ định làm gì và tôi ngồi chờ xem họ xử lý bước tiếp theo thế nào khi tự buộc chân mình lại đi loanh quanh chờ tận thế. Nhưng chừng nào họ chưa sập thì dân chúng Việt Nam sẽ bị dồn vào góc bằng những quyết sách vì lợi ích nhóm của họ cho đến khi không thể chịu nổi. Giờ đây, khi không còn ai lên tiếng vì lợi ích của người dân thì dân mình sẽ đối mặt với sự mất nhân quyền chưa từng có bởi một tay Thủ tướng nghĩ rằng nhân quyền là “đủ ăn đủ mặc”. 

9. Tôi không tin là đám lãnh đạo yếu kém đó có thể làm mất đi một phong trào tốt đẹp với những giá trị đa nguyên giúp nhân loại tiến bộ có tự do được quyền phát triển. Như biểu đồ hình sin khi xuống đáy, nó sẽ bắt đầu vươn lên. Một phong trào mới đang mở ra với những nhân tố mới , những giá trị mới, những phương thức mới – như lời một người bạn Sài Gòn nói. Tuy nhiên, tất cả chúng ta đều phải “đi qua thung lũng”* trước.

Chừng nào chúng ta sẵn sàng tiếp tục ở nơi những người khác đã dừng lại, và biến thất bại thành vấn đề lớn hơn nữa, không tự kiểm soát mình và mong đợi trò chơi an toàn mà dũng cảm đối mặt và chuẩn bị cho va chạm và học hỏi- cộng sản không thể nào dừng được bước chân của người yêu nước dù có đàn áp thế nào. Dũng cảm luôn là lựa chọn tốt.

—————————————————————–

* “Đi qua thung lũng” là một thuật ngữ trong Thánh Vịnh 23, của Kinh Thánh , nguyên văn:

Phải, dù tôi đi qua thung lũng của bóng tối của sự chết, tôi sẽ không sợ điều ác; vì Chúa ở cùng tôi; cây gậy của Người và sự tham mưu của Người an ủi tôi. 

(Yea, though I walk through the valley of the shadow of death, I will fear no evil: for thou art with me; thy rod and thy staff they comfort me.)

*Dịch theo Tin Lành: 

Dù khi con đi trong trũng bóng chết

Con sẽ chẳng sợ tai họa nào,

Vì Chúa ở cùng con;

Cây trượng và cây gậy của Chúa

An ủi con.

* Dịch theo Công Giáo: 

Lạy Chúa, dầu qua lũng âm u

con sợ gì nguy khốn, vì có Chúa ở cùng.

Côn trượng Ngài bảo vệ, con vững dạ an tâm