Việc Tổng thống Donald Trump ký các sắc lệnh hành pháp đầu tiên trong nhiệm kỳ mới, đặc biệt liên quan đến việc hủy bỏ 78 sắc lệnh hành pháp của cựu Tổng thống Biden, lệnh đóng băng quy định và tuyển dụng đối với các cơ quan chính phủ, cũng như rút khỏi Thỏa thuận khí hậu Paris, phản ánh sự chuyển hướng chính sách đáng kể và đặt ra nhiều câu hỏi về tác động đối với nước Mỹ và thế giới.
1. Hủy bỏ 78 sắc lệnh hành pháp của Biden
- Ý nghĩa chính trị: Đây là một động thái mang tính biểu tượng, nhằm báo hiệu sự đảo ngược hoàn toàn các chính sách của chính quyền Biden. Trump muốn củng cố cam kết của mình với các cử tri bảo thủ, thể hiện rằng ông đang thực hiện lời hứa “xóa bỏ di sản của Biden” ngay từ những ngày đầu nhiệm kỳ.
- Tác động:
- Đối nội: Việc hủy bỏ các sắc lệnh liên quan đến môi trường, giáo dục, y tế, hoặc quyền lao động có thể ảnh hưởng trực tiếp đến các cộng đồng phụ thuộc vào các chương trình liên bang được hỗ trợ bởi những sắc lệnh này.
- Đối ngoại: Nếu các sắc lệnh liên quan đến hợp tác quốc tế bị hủy bỏ, điều này có thể làm xáo trộn các cam kết toàn cầu của Mỹ, khiến các đồng minh hoang mang và ảnh hưởng đến uy tín của Hoa Kỳ.
- Nhận định: Mặc dù các sắc lệnh hành pháp có thể dễ dàng bị hủy bỏ bởi tổng thống kế nhiệm, nhưng việc hủy bỏ ồ ạt như vậy có thể gây ra sự gián đoạn và thiếu ổn định trong hệ thống chính sách, ảnh hưởng đến niềm tin của công chúng và các đối tác quốc tế.
2. Lệnh đóng băng quy định và tuyển dụng đối với các cơ quan chính phủ
- Mục tiêu:
- Đóng băng quy định: Nhằm tạm dừng hoặc ngăn chặn việc ban hành thêm các quy định mới để giảm bớt “gánh nặng hành chính” cho doanh nghiệp và cá nhân, điều mà Trump và Đảng Cộng hòa thường coi là một trở ngại cho tăng trưởng kinh tế.
- Đóng băng tuyển dụng: Hạn chế việc tuyển thêm nhân viên chính phủ để giảm chi tiêu công và thu hẹp quy mô chính quyền liên bang.
- Tác động:
- Tích cực: Việc đóng băng quy định có thể tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, giúp giảm chi phí tuân thủ các quy định mới. Đóng băng tuyển dụng có thể giảm ngân sách chính phủ trong ngắn hạn.
- Tiêu cực:
- Đối với công chức: Việc đóng băng tuyển dụng có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt nhân sự, gây ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của các cơ quan chính phủ, đặc biệt trong các lĩnh vực thiết yếu như y tế, giáo dục, và an ninh.
- Đối với quy định: Tạm dừng hoặc hủy bỏ các quy định có thể dẫn đến hậu quả tiêu cực về môi trường, an toàn lao động, hoặc các lĩnh vực mà quy định đóng vai trò bảo vệ cộng đồng.
- Nhận định: Đây là một bước đi táo bạo nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro lớn, đặc biệt nếu việc đóng băng không đi kèm với kế hoạch cải cách hiệu quả. Việc giảm quy định và tuyển dụng có thể làm tổn hại đến năng lực quản lý và điều hành của chính phủ, gây khó khăn trong việc thực hiện các chính sách quốc gia.
3. Rút khỏi Thỏa thuận khí hậu Paris
- Ý nghĩa: Việc rút khỏi Thỏa thuận khí hậu Paris là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy chính quyền Trump tiếp tục ưu tiên kinh tế nội địa hơn là các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu. Trump coi thỏa thuận này là gánh nặng không công bằng đối với nền kinh tế Mỹ.
- Tác động:
- Đối nội: Rút khỏi thỏa thuận có thể làm giảm áp lực đối với ngành năng lượng hóa thạch của Mỹ và mang lại lợi ích kinh tế ngắn hạn cho các ngành này. Tuy nhiên, điều này có thể làm tổn hại đến các nỗ lực dài hạn nhằm thúc đẩy năng lượng tái tạo và chống biến đổi khí hậu.
- Đối ngoại: Mỹ có thể bị coi là quốc gia không đáng tin cậy trong việc giải quyết các vấn đề toàn cầu, làm suy yếu vai trò lãnh đạo của nước này trong các vấn đề quốc tế.
- Nhận định: Quyết định này có thể mang lại lợi ích chính trị cho Trump trong nước nhưng sẽ gây tổn thất lớn cho uy tín và vai trò của Mỹ trên trường quốc tế.
Những động thái này cho thấy chính quyền Trump muốn thể hiện lập trường mạnh mẽ về việc giảm bớt vai trò của chính phủ liên bang, ưu tiên lợi ích kinh tế nội địa và đảo ngược các chính sách của chính quyền tiền nhiệm. Tuy nhiên, chúng cũng đặt ra những câu hỏi lớn về tác động lâu dài đối với nền kinh tế, xã hội và vị thế quốc tế của Mỹ. Việc thực hiện những chính sách này sẽ cần phải được theo dõi chặt chẽ để đánh giá tính hiệu quả và hậu quả thực sự của chúng.
