Hôm nay, vợ chồng tôi ăn tối với ông bạn Vinnie, một người Anh sống và làm việc ở Perth, vừa sang Sydney chơi. Khi tôi đề cập đến vụ xử án ầm ĩ đang diễn ra tại Việt Nam, Vinnie nói: “Tôi đã từng sống và làm việc ở Việt Nam vài năm. Tôi thấy vụ xử án đó là một màn kịch (a theatrical act) do Đảng dựng lên, với một mục đích là để trình diễn cho người dân ngây thơ tin rằng Đảng đang thực hiện ‘công lý’; nhưng thực chất đó chỉ là một trò bịp của một hệ thống quyền lực thối nát. Nguyên tắc của trò này là: sau khi đã vơ vét quá nhiều tiền bạc, thì nhóm cựu quyền phải biết tự ý chuyển giao một phần kha khá cho nhóm đương quyền, nếu không tự ý chuyển giao thì sẽ bị bắt buộc phải chuyển giao. Biện pháp hữu hiệu là nhóm đương quyền công khai dựng lên một phiên toà để đổ lỗi cho một số bộ mặt tiêu biểu của nhóm cựu quyền, và phiên toà này, với mức án nặng nề, sẽ ép buộc họ phải nộp tiền qua cửa hậu cho nhóm đương quyền. Tiền nộp qua cửa hậu nhiều chừng nào, thì mức án sẽ giảm xuống chừng ấy. Trong màn kịch này, các phạm nhân vừa bị ăn đòn, lại vừa công khai ra sức ca ngợi cái ‘công lý’ của nhóm đương quyền, và vừa than van rằng mình chỉ có lỗi trong việc điều hành, chứ không hề tham nhũng, nhưng đồng thời lại bảo các bà vợ đi nộp tiền qua cửa hậu cho nhóm đương quyền. Khi màn kịch kết thúc, người dân ngây thơ sẽ cảm thấy phấn khởi, tin tưởng vào ‘công lý’ của Đảng – tức là nhóm đương quyền. Điều này có lợi cho sự tuyên truyền chính trị. Còn các phạm nhân của nhóm cựu quyền, sau khi đã chuyển giao đủ tiền qua cửa hậu, thì sẽ được hưởng mức án tượng trưng và được ở tù trong các khách sạn 5 sao hoặc được bí mật cho ra nước ngoài để du hí. Điều này có lợi cho cả đôi bên.” ĐÓ LÀ NHẬN XÉT CỦA MỘT NGƯỜI NGOẠI QUỐC ĐÃ TỪNG SỐNG VÀ LÀM VIỆC VÀI NĂM Ở VIỆT NAM. CÒN CÁC BẠN LÀ NGƯỜI VIỆT NAM, THÌ CÁC BẠN NGHĨ NHƯ THẾ NÀO?
