KẾ HOẠCH 28 BƯỚC SANG GIAI ĐOẠN KHỦNG HOẢNG HIẾN PHÁP**
VietnamWeek – Bài phân tích đặc biệt
I. MỘT CÂU NÓI 14 GIÂY THAY ĐỔI CẢ THẾ CỤC
Khi được CBS News hỏi về băng ghi âm Witkoff – trong đó đặc phái viên của Trump hướng dẫn Yuri Ushakov, cố vấn hàng đầu của Putin, cách “tâng bốc” Tổng thống để thao túng hướng đàm phán – Trump nói:
“Anh ta phải bán cái này cho Ukraine.
Anh ta phải bán Ukraine cho Nga.
Đó là những gì một nhà giao dịch làm.”
Với giới ngoại giao và Quốc hội Mỹ, đây không còn là “bình luận vu vơ”.
Đây là một lời thừa nhận gián tiếp nhưng cực kỳ rõ ràng rằng:
- Witkoff hành động theo chỉ đạo của Trump
- Cuộc trao đổi với Nga không phải tự phát
- Kênh ngoại giao “song song” của Nhà Trắng là có thật
Phát biểu này lập tức đẩy vụ Kế hoạch 28 sang một giai đoạn hoàn toàn mới.
II. TRUMP ĐÃ “PHÁ VỠ CHIẾN LƯỢC PHỦ NHẬN” CỦA CHÍNH MÌNH
Trước đó, Nhà Trắng chỉ đưa ra lập luận:
- Trump chưa nghe băng
- Witkoff “người ngoài lĩnh vực”
- kế hoạch 28 điểm là “tin giả của truyền thông”
Nhưng khi Trump nói “sell Ukraine to Russia”, ông đã:
✔ mặc nhiên thừa nhận băng ghi âm là thật
✔ thừa nhận Witkoff có nhiệm vụ chính trị
✔ thừa nhận “đàm phán” với Nga là điều có thật và có chủ đích
✔ thừa nhận bản chất thương lượng lãnh thổ Ukraine
Trong học thuyết pháp lý Mỹ, đây được gọi là “admission by conduct” – lời thú nhận qua hành vi, còn mạnh hơn phủ nhận bằng lời.
III. KẾ HOẠCH 28 LỘ BẢN CHẤT “TRAO ĐỔI LÃNH THỔ”
Khi Trump nói:
“sell Ukraine to Russia”
đây không phải ngôn ngữ của ngoại giao, mà của bất động sản — đúng với phong cách của Trump và Witkoff.
Nhưng hệ quả chính trị thì rất thật:
- thừa nhận khả năng trao đổi đất đai, điều trái với luật pháp quốc tế
- gây sốc tại Kyiv, nơi Tổng thống Zelensky vừa tuyên bố “không ai có quyền thương lượng thay Ukraine”
- gây báo động ở châu Âu, nơi Kế hoạch 28 vốn đã bị xem là “dâng lãnh thổ để đổi lấy hòa bình giả tạo”
- củng cố lập luận của Nga rằng Mỹ sẵn sàng thỏa hiệp nếu gặp đúng áp lực
Điều nghiêm trọng nhất:
Trump thay đổi lập trường của Mỹ, từ “ủng hộ Ukraine” sang “mặc cả Ukraine”.
IV. QUỐC HỘI PHẢI NHẬP CUỘC – VÌ TRUMP VỪA TỰ XÉ RÀO
Ngay sau khi video được công bố, các ủy ban Quốc hội tăng tốc:
1. Ủy ban Đối ngoại Thượng viện (SFRC)
Chuẩn bị mở điều trần khẩn cấp về:
- kênh đàm phán bí mật
- tính hợp pháp của Kế hoạch 28
- vai trò của Witkoff, Kushner và Dmitriev
- khả năng Nga “đồng soạn thảo” đề xuất
Đây sẽ là phiên điều trần quan trọng nhất về Ukraine kể từ năm 2019.
2. Ủy ban Tình báo Thượng viện (SSCI)
Yêu cầu CIA/NSA báo cáo mật về:
- nguồn SIGINT thu được băng ghi âm
- tại sao kênh Miami bị chặn
- mức độ Nga can thiệp vào quá trình đàm phán
Nếu CIA xác nhận băng ghi âm đến từ thu thập tình báo quốc tế,
vụ việc sẽ lập tức nâng cấp thành “khủng hoảng an ninh quốc gia”.
3. Hạ viện xem xét vi phạm Logan Act
Witkoff không có chức danh ngoại giao.
Nếu ông “đàm phán chính sách Ukraine với Nga”, điều này bất hợp pháp.
Khả năng rất cao Hạ viện sẽ ban hành trát triệu tập Witkoff.
4. Dự luật ngăn Trump ký thỏa thuận với Nga
Một dự luật lưỡng đảng đang được soạn thảo nhằm:
- cấm rút viện trợ Ukraine nếu không có lá phiếu Quốc hội
- buộc mọi thỏa thuận lãnh thổ phải được Quốc hội phê chuẩn
- yêu cầu báo cáo 30 ngày về mọi trao đổi với Nga
Dự luật này được xem như “hàng rào pháp lý chặn Kế hoạch 28”.
V. KẾT LUẬN: MỘT KHOẢNG KHẮC LỊCH SỬ – VÀ CUỘC ĐỐI ĐẦU HIẾN PHÁP ĐÃ BẮT ĐẦU
Chỉ với một câu nói 14 giây, Trump đã:
- xác nhận bản chất thật của Kế hoạch 28
- hợp thức hóa vai trò của Witkoff trong đàm phán
- khiến Quốc hội bắt buộc phải vào cuộc
- gây sốc cho Ukraine và châu Âu
- đẩy sự nghi ngờ về can thiệp của Nga lên mức cao nhất kể từ Mueller Report
Vụ Kế hoạch 28 giờ không còn là một tranh cãi ngoại giao.
Nó đã chuyển sang một cuộc đối đầu trực tiếp giữa hành pháp – lập pháp và thử thách giới hạn quyền lực của Tổng thống Hoa Kỳ.
Cuộc khủng hoảng này chỉ mới bắt đầu.