Trump và Nga: Phân tích học thuật về sự đảo hướng lợi ích

1. Nhiệm kỳ I: Những bước chuyển ngầm lợi cho Moscow

• Helsinki Summit 2018: Trump đứng về phía Putin khi phủ nhận cộng đồng tình báo Mỹ về việc Nga can thiệp bầu cử 2016.

• Rút quân khỏi Syria: Năm 2019, Trump rút quân khỏi Bắc Syria, giúp Nga và Iran mở rộng ảnh hưởng chiến lược tại Trung Đông.

• Chỉ trích và làm suy yếu NATO: Thường xuyên gọi NATO là “lỗi thời” và đe dọa rút quân làm suy giảm rào chắn phòng thủ châu Âu.

2. Nhiệm kỳ II: Cắt bỏ lá chắn quốc gia, củng cố đường lùi cho Nga

• Giải tán cơ sở truy lùng tài sản tài phiệt Nga – làm giảm hiệu quả trừng phạt tài chính đối với chế độ Putin.

• Xóa bỏ trung tâm giám sát can thiệp nước ngoài trên mạng (Foreign Malign Influence Center) – theo AP, bộ phận này từng chịu trách nhiệm giám sát ảnh hưởng nước ngoài, trong đó có Nga AP News.

• Thanh trừng cộng đồng tình báo: Tulsi Gabbard – được Trump bổ nhiệm làm Giám đốc Tình báo Quốc gia (DNI) – thu hồi quyền an ninh của 37 nhân viên tình báo có lịch sử điều tra Nga, J6, và Trump The Washington PostAP News.

• Sự hỗn loạn trong Hội đồng An ninh Quốc gia (NSC): Quy trình an ninh bị bỏ qua, các quyết định lớn (như việc tạm ngưng chia sẻ tình báo cho Ukraine) được đưa ra mà không thông qua các bước xét duyệt thông thường The Atlantic+1.

• Phá cơ chế tư vấn dân chủ: Gabbard sa thải lãnh đạo Hội đồng Tình báo Quốc gia vì họ đưa ra đánh giá trái với luận điểm chính trị của Trump—báo Washington Post gọi đây là “thanh trừng kỹ thuật, chính trị” The Washington Post+2AP News+2.

3. Nguồn chuyên gia xác nhận cách tiếp cận nguy hại

• Atlantic Council chỉ ra cuộc “khủng hoảng sâu sắc trong tình báo Mỹ” đã được Trump thúc đẩy bằng cách triệt hạ chuyên gia và cơ chế giám sát đáng tin cậy atlanticcouncil.org+9atlanticcouncil.org+9atlanticcouncil.org+9.

• The Atlantic mô tả tình trạng “phi chuyên nghiệp hóa FBI”, nơi trung thành chính trị được đánh giá cao hơn năng lực thực thi The Atlantic.

• Brookings Institution cho rằng việc tước bỏ quyền miễn trừ an ninh—thường chỉ dành cho các nhân viên chuyên nghiệp được thẩm định kỹ lưỡng—có thể vi phạm hiến định và làm suy yếu tình báo brookings.edu.

4. Lợi ích Nga hưởng lợi từ sự suy yếu Mỹ

• Giảm năng lực phát hiện và đối phó can thiệp: Khi các chuyên gia về AI, phòng thủ mạng, và bầu cử bị loại bỏ, Nga dễ thâm nhập hơn.

• Duy trì mạng lưới tài phiệt bên ngoài trừng phạt: Việc giải tán nhóm truy lùng tài sản đe dọa mạng lưới Putin – một phương tiện tài chính quan trọng.

• Tạo khoảng trống quyền lực ở Trung Đông và châu Âu: Mỹ rút lui—Nga lấp vào.

5. Kết luận: Trump là “tài sản chiến lược” của Putin?

Tổng hợp cho thấy: Trump không chỉ là người mang lợi thế về hình ảnh cho Nga—ông thực sự làm suy yếu nền tảng an ninh, thể chế và lòng tin chiến lược của Mỹ. Putin không cần tiền; ông ta có một tổng thống Mỹ tự phá hoại đồng minh chiến lược.

Kết luận học thuật

Nếu Mỹ không nhanh chóng hồi phục bằng cách bổ nhiệm lại chuyên gia có chuyên môn, phục hồi kiểm soát nội bộ, và tái thiết các cơ chế giám sát, nước Mỹ có thể đánh mất vai trò lãnh đạo trong trật tự dân chủ toàn cầu. Ukraine, NATO và các nền dân chủ phương Tây đang bị đe dọa ngay hiện nay—và điều đó bắt nguồn từ suy giảm sức khoẻ thể chế Mỹ dưới thời Trump.