TUẦN VIỆT NAM

Đây không phải là kế hoạch. Đó là áp lực… và nền Cộng hòa đang bị đe dọa.

Jack Hopkins

“Pete Hegseth đã ra lệnh cho tất cả các tướng lĩnh và đô đốc Hoa Kỳ đến Căn cứ Thủy quân Lục chiến Quantico, không có chương trình nghị sự, không có lời giải thích, và không có tiền lệ.”

Đó không phải là một cuộc họp nhân viên. Đó không phải là “công việc thường ngày”. Đó là tiếng kẽo kẹt của bản lề trên cánh cửa nền Cộng hòa.

Bộ trưởng Quốc phòng do Trump đích thân chọn lựa không chỉ triệu tập một cuộc họp. Ông ta đã bắn pháo sáng lên trời… triệu tập những người đàn ông và phụ nữ chỉ huy quân đội Mỹ… hải quân… không quân… và kho vũ khí hạt nhân.

Và ông ta đã làm điều đó ngay sau khi sa thải các lãnh đạo cấp cao… cắt giảm biên chế… và đưa ra đề xuất đổi tên Lầu Năm Góc thành “Bộ Chiến tranh”.

Bạn có cảm thấy sức nóng không?

Bạn nên cảm thấy. Bởi vì đây không phải là vấn đề “tinh giản”. Vấn đề là kiểm soát. Và nếu bạn nghĩ đó chỉ là một “cuộc họp thường lệ”, thì bạn đã không để ý.

Điều gì đã được xác nhận (và tại sao nó không bình thường)

Lệnh:

Pete Hegseth đã chỉ đạo hàng trăm tướng lĩnh và đô đốc (từ cấp O-7 trở lên), cùng với các cố vấn cấp cao đã nhập ngũ, tập trung tại Quantico. Lầu Năm Góc không đưa ra chương trình nghị sự cụ thể nào. Nhiều hãng thông tấn… từ AP đến WaPo… gọi đó là sự kiện hiếm hoi… không thể giải thích… và thiếu thận trọng về mặt hậu cần.

Thời điểm:

Điều này diễn ra sau khi các lãnh đạo cấp cao bị sa thải (Đô đốc Franchetti, Tướng Slife, và những người khác) và sau khi Hegseth cắt giảm biên chế… giảm 20% xuống còn bốn sao… giảm tổng cộng 10%.

Bầu không khí:

Ông ta đã đề xuất đổi tên Bộ Quốc phòng thành “Bộ Chiến tranh”. Ông ta đã gửi đi thông điệp rằng lòng trung thành là tiền bạc và sự bất đồng chính kiến ​​sẽ hủy hoại sự nghiệp.

Rủi ro:

Việc tập trung toàn bộ quân đoàn sĩ quan chỉ huy tại một địa điểm là một lỗ hổng an ninh. Trong Chiến tranh Lạnh, Hoa Kỳ đã cố tình tránh chính điều này vì sợ bị tấn công phủ đầu.

Vậy nếu đây không phải là “thông lệ”, thì đó là gì?

Ba kịch bản giải thích cho việc triệu hồi này

Kịch bản A: Cú sốc chiến lược

Hãy tưởng tượng: Hegseth bước lên sân khấu với “Nhiệm vụ Lãnh đạo” do Trump viết thuê trên tay. Ông nói với các tướng lĩnh: Chiến tranh Lạnh đã kết thúc, mối đe dọa từ Trung Quốc đã bị thổi phồng, NATO chỉ còn là một sợi dây xích, và từ giờ trở đi, trọng tâm của chúng ta là quê hương.

Không tranh luận. Không đối thoại. Chỉ có mệnh lệnh hành quân.

Vấn đề ở đây là kỷ luật thông điệp. Tập hợp tất cả mọi người vào một phòng… đặt ra một học thuyết mới… và buộc các chỉ huy phải đồng lòng nhất trí. Không rò rỉ thông tin cho đến sau đó… vì không có dấu vết giấy tờ… chỉ có ký ức về một bài giảng được trình bày dưới ánh đèn.

Mối nguy hiểm:

Điều này bóp nghẹt sự thẳng thắn. Các vị tướng biết rằng sự nghiệp của họ phụ thuộc vào “Vâng, thưa ngài”. Ai giơ tay trong căn phòng đó để nói: “Thưa Bộ trưởng, điều này vi phạm liên minh, lập trường và luật pháp của chúng ta?” Rất ít, nếu có.

Khi sự thẳng thắn chết đi… sự sẵn sàng cũng chết theo.

Kịch bản B: Thanh trừng & Bổ nhiệm

Một khả năng khác: cuộc họp là sân khấu cho một cuộc cải tổ hàng loạt.

Danh sách các vị trí bị cắt giảm.

Lệnh nghỉ hưu sớm.

Các vị trí “quyền” được trao cho những người trung thành.

Hội đồng thăng chức bị đóng băng cho đến khi “tiêu chuẩn sửa đổi” được ban hành.

Đó là một màn kịch. Chiến tranh tâm lý.

Tập ​​hợp tất cả các lãnh đạo cấp cao lại với nhau…khiến họ cảm thấy nhỏ bé giữa đám đông…rồi tuyên bố sẽ bị sa thải.

Mối nguy hiểm:

Đây không chỉ là quản lý kém…mà là sự thâu tóm chính trị chuỗi chỉ huy. Các sĩ quan sẽ ngừng hỏi “Điều gì tốt nhất cho nhiệm vụ?” và bắt đầu hỏi “Điều gì giúp tôi an toàn trước cuộc thanh trừng tiếp theo?”

Những nhân tài giỏi nhất ra đi. Những kẻ nịnh hót trỗi dậy. Và khả năng chiến đấu của Mỹ trở nên chai sạn như dao cắt bơ.

Kịch bản C: Diễn tập trong nước

Đây mới là cơn ác mộng.

Sự chuyển hướng “nội địa trên hết” không chỉ là về chiến lược. Nó còn liên quan đến việc triển khai trong nước. Các cuộc trấn áp biên giới. Bất ổn bầu cử. Kiểm soát biểu tình. Thậm chí có thể là cả những buổi diễn tập Đạo luật Nổi loạn.

Nếu đó là những gì được đồn đại trong các hành lang của Quantico… nếu thông điệp của Hegseth là “Hãy sẵn sàng di chuyển vào bên trong biên giới nước Mỹ”… thì chúng ta đang đối mặt với một sự lạm dụng quân đội phá vỡ chuẩn mực thông thường.

Mối nguy hiểm:

Một khi bạn chĩa mũi dùi quân đội Hoa Kỳ vào công dân Hoa Kỳ vì lợi ích chính trị… thì bạn sẽ không thể nào nhét thần đèn đó trở lại bình. Không bao giờ.

Tại sao điều này phá vỡ mọi khuôn mẫu

Trong những cuộc khủng hoảng thực sự… Bộ Quốc phòng triệu tập các Tư lệnh Chiến đấu bằng VTC an toàn.

Họ họp với các Tham mưu trưởng Liên quân trong Xe tăng. Họ không kéo tất cả các tướng lĩnh và đô đốc về một căn cứ như lùa cừu vào chuồng.

Tại sao? Bởi vì nó liều lĩnh.

Nó khiến các bộ tư lệnh toàn cầu mất người lãnh đạo. Nó vẽ ra một mục tiêu cho kẻ thù. Và nó hét lên “kịch tính”, chứ không phải “sẵn sàng”.

Ngay cả các nhân viên Quốc hội… vốn quen với việc xoay chuyển tình thế và giữ bí mật… cũng thừa nhận: điều này trông giống như củng cố quyền lực… chứ không phải là lập kế hoạch.

Những chỉ số cần theo dõi trong 120 giờ tới

Dấu vết giấy tờ:

Liệu chúng ta có thấy một bản ghi nhớ phân công nhiệm vụ sau đó không? Nếu không… hãy giả định rằng các chỉ thị bằng lời nói đã được sử dụng để né tránh sự giám sát.

Danh sách Khách mời:

Các JAG có mặt trong phòng không? Nếu họ bị loại bỏ… thì đó là cố ý. Có gương mặt nào của Nhà Trắng hiện diện không? Đó là một dấu hiệu đáng báo động.

Những động thái tức thời:

Xem xét các Ghi chú về Cờ. Nghỉ hưu? Chuyển sang vị trí “tạm quyền” đột ngột? Bị đóng băng thăng chức?

Kỷ luật truyền thông:

Nếu mọi Tham mưu trưởng Quân đội đều lặp lại những luận điểm giống hệt nhau trong vòng 24 giờ… thì đó không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Đó là sự thực thi.

Giám sát Đồi Capitol: Liệu SASC hay HASC có yêu cầu câu trả lời không? Hay họ im lặng? Phản ứng của họ sẽ cho bạn biết đây là chính trị hay quản trị.

Tiếng vọng Lịch sử

Truman kiện MacArthur (1951):

Chính quyền dân sự là tối cao… nhưng việc sa thải MacArthur diễn ra thông qua quy trình… chứ không phải thanh trừng.

Vụ thảm sát đêm thứ Bảy của Nixon (1973):

Một tổng thống đã moi ruột Bộ Tư pháp để bảo vệ chính mình. Thay “DOJ” bằng “DoD” thì vần điệu thật rùng rợn.

Lời thề trung thành (thời McCarthy):

Khi hệ tư tưởng trở thành bài kiểm tra tinh thần phục vụ… các thể chế đã bị bẻ cong. Nhiều thể chế không bao giờ lấy lại được sự chính trực của mình.

Cờ bạc Quantico của Hegseth phù hợp với mô hình đó. Nó có vẻ giống một vở kịch về lòng trung thành hơn là một cuộc “cải cách”.

Lằn ranh đỏ

Chỉ những mệnh lệnh hợp pháp:

Mọi sĩ quan trong căn phòng đó đều đã tuyên thệ trung thành với Hiến pháp. Nếu Hegseth yêu cầu lòng trung thành với một người chứ không phải luật pháp… thì đó là lằn ranh đỏ.

Chuẩn mực Dân sự-Quân sự:

Sự thẳng thắn phi đảng phái là oxy của một lực lượng lành mạnh. Nếu tước bỏ điều đó… thì cỗ máy sẽ chết ngạt.

Giám sát:

Quốc hội phải yêu cầu chương trình nghị sự… ghi chú… và hành động sau đó. Nếu họ không làm vậy… thì họ đã từ bỏ tiếng nói của người dân.

Tại sao điều này quan trọng với bạn

Có thể bạn không mặc quân phục. Có thể bạn là giáo viên ở Missouri hoặc là người về hưu ở Michigan. Tại sao bạn phải quan tâm?

Bởi vì các sĩ quan chỉ huy tại Quantico chỉ huy các kho vũ khí ngăn chặn kẻ thù… các hạm đội duy trì tự do thương mại… các đơn vị đảm bảo các cuộc bầu cử.

Nếu những sĩ quan đó ra đi vì sợ Pete Hegseth hơn là phản bội lời thề của họ… thì mọi quyền tự do mà bạn coi là hiển nhiên sẽ trở nên yếu kém hơn.

Chế độ độc tài không đến cùng xe tăng trên đường phố.

Nó đến cùng những cuộc họp như thế này… dàn dựng… không giải thích được… mang tính ép buộc… và với sự im lặng của những người đáng lẽ phải hét lên “Không”.

THÊM: Liệu Thiết quân luật có phải là âm mưu ẩn sau việc bãi nhiệm Hegseth?

Bạn đã đọc bài viết chính. Bạn biết cuộc họp ở Quantico không phải là “thông lệ”.

Nhưng hãy mở rộng vấn đề hơn nữa. Hãy đặt ra câu hỏi mà hầu hết các nhà bình luận đều e ngại:

Liệu Trump đang chuẩn bị sử dụng Đạo luật Chống Nổi loạn… hay một thứ gì đó trông giống thiết quân luật?

Tại sao Điều này Quan trọng Bây giờ

Đạo luật Chống Nổi loạn là khẩu súng đã lên đạn lâu đời nhất trong tủ pháp lý của nước Mỹ.

Nó cho phép một tổng thống điều quân vào các thành phố của Hoa Kỳ nếu ông ta tuyên bố “có hành vi nổi loạn” hoặc “bạo lực gia đình”. Không cần sự chấp thuận của Quốc hội. Không cần xem xét tư pháp trước. Chỉ cần một lời nói của một người.

Và điều gì đang xảy ra ngay lúc này?

Một cuộc triệu hồi đột ngột… không rõ lý do của tất cả các tướng lĩnh và đô đốc về Quantico.
Một cuộc thanh trừng các lãnh đạo cấp cao, những người có thể nói “không”.

Nói về việc đổi tên Bộ Quốc phòng thành “Bộ Chiến tranh”.

Cắt giảm biên chế, loại bỏ tiếng nói bất đồng chính kiến.

Ghép nối các mảnh ghép lại với nhau. Nó trông như thế nào? Nó trông giống như một cuộc họp báo trước. Nó trông giống như một cuộc kiểm tra lòng trung thành.

Nó sẽ trông như thế nào nếu họ đang chuẩn bị thiết quân luật

Các điểm thảo luận sau cuộc họp tập trung vào “trật tự dân sự” và “an ninh nội địa”.

Việc liên bang hóa Vệ binh Quốc gia tăng tốc… các thống đốc bị gạt ra ngoài lề.

Các quy tắc giao chiến lặng lẽ thay đổi để cho phép sử dụng ngôn ngữ “kiểm soát đám đông”.

Các sĩ quan chỉ huy (JAG) bị loại khỏi cuộc họp. (Luật sư trong phòng = rào cản pháp lý. Luật sư vắng mặt = không có rào cản.)
Nếu bạn thấy những dấu hiệu này trong những ngày sau cuộc họp Quantico…bạn sẽ biết chính xác cuộc họp này thực sự là về điều gì.

Những vấn đề then chốt

Thiết quân luật không phải là một thuật ngữ pháp lý trong Hiến pháp Hoa Kỳ.

Nhưng các vị tổng thống đã từng vượt qua giới hạn trước đây: Lincoln đình chỉ lệnh bảo hộ nhân thân… các lệnh giam giữ của FDR… các lệnh mở rộng sau sự kiện 11/9 của Bush. Mỗi lần… ranh giới lại nhích xa hơn một chút.

Lần này, “tình trạng khẩn cấp” không phải là kẻ thù ở nước ngoài. Đó là sự phản đối chính trị trong nước.

Nếu bạn có thể điều quân đội ra đường phố Mỹ dưới khẩu hiệu “nổi loạn”, bạn không cần xe tăng ở Điện Capitol. Bạn đã thay đổi đất nước rồi.

Vai trò của bạn

Đừng chờ CNN hay Fox nói cho bạn biết “điều đó có nghĩa là gì”. Hãy quan sát các chỉ số. Yêu cầu giám sát. Hãy lên tiếng ngay bây giờ… chứ không phải sau đó. Bởi vì một khi quân phục đã xuất hiện trên đường phố… thì cuộc tranh luận đã kết thúc.

Thực tế

Sự thật rất đơn giản: bạn không thể lôi cả quân đoàn cờ đến Quantico để thuyết trình PowerPoint.

Bạn làm điều đó vì bạn đang đặt ra luật pháp… hoặc vi phạm luật pháp.

Nếu đây là một cuộc kiểm tra lòng trung thành cho thiết quân luật… thì các tướng lĩnh và đô đốc ngồi trong căn phòng đó không chỉ là những người tham dự. Họ là những nhân chứng. Và lịch sử sẽ ghi nhớ liệu họ đã chào… hay họ đã đứng dậy và nói: “Không phải ở đây. Không phải ở Mỹ.”

Suy nghĩ cuối cùng

Đây không phải là một cuộc diễn tập. Đây không phải là một “cuộc triển khai chính sách”. Đây là một phép thử ranh giới giữa quân đội chuyên nghiệp và dân quân chính trị.

Nếu là chiến lược… hãy công bố nó.

Nếu là kịch… hãy chấm dứt.

Nếu là ép buộc… hãy gọi đúng tên: một sự ve vãn nguy hiểm với chế độ độc tài.

Mọi đế chế sụp đổ từ bên trong đều có một điểm chung: người dân thường tự thuyết phục mình rằng đó “chỉ là một cuộc họp”. Đừng mắc sai lầm đó.

Nền Cộng hòa không sụp đổ ngay lập tức. Nó sụp đổ từng bước một… từng cái gật đầu… từng sự im lặng.

Và ngay lúc này… chính tiếng nói của ông… yêu cầu giám sát của ông… sự kiên quyết của ông về tính minh bạch… sự từ chối chấp nhận “miễn bình luận”… mới quyết định cuộc họp này là một chú thích hay một tiếng còi báo động đỏ nhấp nháy.

Đây không phải là một buổi hội thảo. Đây không phải là một “cuộc họp lãnh đạo ngoài trụ sở”. Đây là một bài kiểm tra căng thẳng đối với chuỗi chỉ huy dưới quyền một người muốn bẻ cong nó thành sự tuân thủ chính trị.

Khi ông ra lệnh cho tất cả các tướng lĩnh và đô đốc vào một phòng mà không có chương trình nghị sự… ông không giải quyết được vấn đề… ông đang phô trương sức mạnh… kiểm tra lòng trung thành… và thách thức bất kỳ ai chống đối.

Đó không phải là lãnh đạo. Đó là sự ép buộc trong quân phục.

Câu hỏi bây giờ không phải là những gì Hegseth nói ở Quantico. Mà là những gì xảy ra sau đó. Các tướng lĩnh ra về vì sợ lời tuyên thệ của mình hơn hay sợ mất việc hơn?

Câu trả lời đó sẽ cho chúng ta biết liệu nước Mỹ vẫn còn một quân đội chuyên nghiệp phục vụ Hiến pháp… hay một bộ máy chính trị hóa phục vụ Trump. Ranh giới nằm ngay đây. Và lịch sử sẽ ghi nhớ ai đứng về phía nào.

TẠP CHÍ TIÊU ĐIỂM

Ngay trước khi cuộc tập trận lớn Zapad 4 năm một lần, đêm 09/09/2025 khoảng 20 drone Nga xâm nhập lãnh thổ Ba Lan, quốc gia sườn đông của khối NATO. Đây là lần thứ 4 trong lịch sử liên minh phòng thủ NATO từ khi thành lập năm 1949, điều 4 Hiến chương của khối được một quốc gia thành viên kích hoạt để tham vấn các đồng minh. Lần đầu tiên chiến đấu cơ NATO được huy động để hủy diệt mục tiêu xâm nhập không phận của một thành viên.

Chính trong bối cảnh đó, các quan sát viên quân đội Mỹ đã được mời tham dự cuộc tập trận Zapad vào hai ngày cuối, 15 và 16/09.  Trước đó, ngày 11/09, chính quyền Minsk trả tự do cho 52 tù nhân nhiều quốc tịch, trong đó có 14 công dân nước ngoài và nhiều tù nhân chính trị Belarus, gồm cả ông Nikolai Statkevich, ứng cử viên tổng thống Belarus năm 2010 (người đã không chấp nhận đi ra nước ngoài, nên sau đó bị đưa trở lại nhà tù). Tuyên bố trả tự do cho tù nhân nói trên được đưa ra vào lúc luật sư John Coale, đặc sứ của tổng thống Trump, dẫn đầu một phái đoàn Mỹ đến Minsk. Cũng trong dịp này, phía Mỹ thông báo mở lại sứ quán tại Belarus, bị đóng cửa năm 2022 sau khi Nga xâm lược Ukraina, dùng Belarus làm bàn đạp tấn công Ukraina từ phía bắc.

Trước đó, quan hệ giữa chính quyền Trump và Belarus đã có một bước tiến đáng kể. Hồi cuối tháng 6/2025, đặc phái viên của tổng thống Mỹ về Ukraina, ông Keith Kellogg, công du Belarus. Đây là cuộc gặp đầu tiên giữa một quan chức cấp cao Nhà Trắng và nhà độc tài Belarus từ 5 năm nay, và chuyến thăm đã « đánh dấu một bước ngoặt lớn » so với chính sách của tổng thống tiền nhiệm Joe Biden. Trong dịp này chế độ Lukashenko đã trả tự do cho 14 tù nhân chính trị Belarus, trong đó có ông Sergei Tikhanovsky, lãnh đạo đối lập, bị bắt giam khi cổ vũ cho phong trào biểu tình phản đối chính quyền trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Ông Tikhanovsky là chồng của bà Sviatlana Tsikhanouskaya, lãnh đạo hiện tại của phong trào đối lập Belarus, tị nạn ở hải ngoại.

• Đọc thêm : Quốc Hội Belarus « hợp thức hóa » trấn áp phong trào đòi dân chủ

Trước khi bay đi Alaska hội kiến với tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 15/08, ông Trump đã gọi điện cho tổng thống Lukashenko. Sau cuộc điện đàm, ông Trump gọi nhà độc tài Belarus, hiện không được các nước phương Tây công nhận sau cuộc bầu cử bị lên án là gian lận, là « vị tổng thống rất đáng kính », cho biết đã nhận lời mời thăm Belarus và « nóng lòng » gặp mặt đồng nhiệm.

Vì sao Trump và chế độ Minsk nhanh chóng xích lại gần nhau ?

Điểm chung bề ngoài có thể thấy rõ giữa tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà độc tài Belarus là hai bên có sự gặp gỡ về quan điểm trong việc ủng hộ việc tìm giải pháp cho việc chấm dứt chiến tranh Ukraina. Hãng thông tấn Nhà nước Belarus Belta, trong một bài viết hồi cuối tháng 8/2025 (« Lukashenko: Trump excelled as a mediator during Alaska talks / Tổng thống Belaurs : Trump là một nhà trung gian tuyệt vời tại cuộc đối thoại Alaska »), cho biết tổng thống Belarus đã ca ngợi lãnh đạo Mỹ, bênh vực cuộc thượng đỉnh Alakska, bị không ít người lên án là đã quá nhân nhượng Putin.

Một chuyên gia hàng đầu về Belarus, ông Artyom Shraibman, trong một bài trả lời phỏng vấn, với chủ đề chính « Những gì diễn ra trong lòng Belarus » (What’s Going On Inside Belarus), đăng tải cuối tháng 8/2025 trên trang Carnegie Russia Eurasia Center, đã ghi nhận các nỗ lực bình thường hóa quan hệ Mỹ – Belarus diễn ra vào thời điểm mà các đàm phán giữa Mỹ và Nga nhằm tìm giải pháp chấm dứt xung đột Ukraina « rõ ràng đang bị đình trệ ».

• Đọc thêm : Hạn định 50 ngày với Nga và rủi ro bế tắc chính trị cho Donald Trump

Tổng thống Trump đã tuyên bố chấm dứt chiến tranh 24 giờ sau khi nhậm chức, rồi sau đó triển hạn thêm 6 tháng. Nửa năm đã trôi qua, cuộc xung đột tiếp diễn. Không có gì cho thấy là Nga từ bỏ các tham vọng tối đa về Ukraina, như chiếm lĩnh nhiều vùng lãnh thổ của Ukraina, đòi Ukraina phi quân sự hóa.

Theo chuyên gia Artyom Shraibman, trong lúc tổng thống Lukashenko tìm cách thoát thế cô lập, dùng việc trả tự do cho các tù nhân chính trị  đổi lại việc dỡ bỏ trừng phạt, và cải thiện quan hệ với Mỹ, ông Trump muốn phá thế bế tắc trong các đàm phán với Nga về chấm dứt chiến tranh Ukraina, thông qua Belarus.

Mỹ bình thường hoá quan hệ với Belarus : « Con đường vòng » để Washington bỏ cấm vận Nga ?

Việc Mỹ đẩy nhanh việc bình thường hóa quan hệ với Belarus, quốc gia đàn em của Nga, được một số nhà quan sát xem như mang lại nhiều lợi thế cho điện Kremlin. Nhà báo Marie Jégo, của Le Monde, chuyên về Nga, cựu thông tín viên tại Matxcơva, trong bài « Sự nhượng bộ hoàn toàn của Trump đối với Putin », nêu bật :

« Về những điều đã xảy ra, cá nhân tôi thấy khá là bất ngờ. Và đây là điều đã không được các chuyên gia và nhà quan sát thực sự chú ý. Đó là vụ xâm nhập bằng drone của Nga vào bầu trời Ba Lan, và chỉ một ngày sau sự kiện này, nước Mỹ đã cử một đặc phái viên đến Minsk. Mỹ đã đạt được thỏa thuận với nhà độc tài Lukashenko, người được Matxcơva coi là một quân cờ, và chính Belarus là nơi khởi nguồn của cuộc tấn công xâm lược Ukraina của Nga. Và từ Belarus, mà tên lửa đã bắn vào Ukraina. Belarus đã can dự rất nhiều vào cuộc chiến này.

Vậy là người Mỹ đã đến đó chỉ một ngày sau sự kiện kinh hoàng drone Nga xâm nhập. Họ đã đến đó. Và đã có một cuộc đàm phán. Ông Lukashenko đã thả 52 tù nhân chính trị. Riêng điều này thì chúng tôi rất vui. Đây là điều tốt. Nhưng mặt khác, chính quyền Mỹ cũng cho biết họ đang dỡ bỏ các trừng phạt, đặc biệt là đối với lĩnh vực hàng không dân dụng của Belarus. Điều đó có nghĩa là Belarus giờ đây sẽ có thể nhận được phụ tùng thay thế từ hãng Boeing của Mỹ. Và nếu như Belarus được như vậy, thì Nga cũng sẽ là nước nhận được. Như vậy, có thể nói, đây là một con đường vòng để dỡ bỏ các trừng phạt Nga. »

• Đọc thêm : Mỹ « bình thường hóa » quan hệ với Nga: Ác mộng với châu Âu và Ukraina?

Trang mạng chuyên về chính trị Quốc tế Politico.eu, có bài ghi nhận về « nguy cơ tan vỡ » của mặt trận Mỹ – Âu trừng phạt Nga.

Minsk với thế đi dây một thời giữa nước Nga Putin và châu Âu dân chủ

Trước cuộc xâm lăng Ukraina của Nga, kể từ khi lên cầm quyền năm 1994, tổng thống Belarus đã xây dựng chiến lược cân bằng giữa hai đối cực, giữa nước Nga của Putin và châu Âu dân chủ. Chế độ Lukashenko đã lợi dụng vị thế địa-chiến lược đặc biệt nằm ở giữa Liên Âu và Nga để thực thi chính sách « đi dây ». Belarus phụ thuộc vào Nga về năng lượng, quân sự và chính trị, nhưng mặt khác chính sách cởi mở có chọn lọc của quốc gia thành viên Liên Xô cũ này với Liên Âu đã giúp cho Minsk được nhiều lợi thế về kinh tế.

Chuyên gia về Belarus, Artyom Shraibman, trên Carnegie Endowment for International Peace, trong bài « Not So Quiet on the Eastern Front: Elements of a Risk Management Strategy Toward Belarus » (Mặt trận phía Đông không quá yên tĩnh: Một số đề xuất về chiến lược quản lý rủi ro đối với Belarus) (6/2025) ghi nhận : « Cho đến năm 2020 (tức trước cuộc bầu cử tổng thống bị lên án là gian lận), ông Lukashenko đã tìm cách duy trì thế cân bằng mong manh của Belarus giữa phương Tây và Nga, đòi phần thưởng từ mỗi bên để đổi lấy việc không xích lại gần bên kia. Chìa khóa cho chiến thuật này là khả năng của Minsk trong việc xử lý mối quan hệ với Nga như một con lắc (pendulum). Sự linh hoạt đó đã đột ngột chấm dứt do mối quan hệ gần như hoàn toàn đổ vỡ với phương Tây sau khi chính quyền Lukashenko đàn áp dữ dội các cuộc biểu tình lớn ở Belarus vào mùa hè năm 2020. Kể từ đó, conlắc Belarus bị kẹt hoàn toàn trong vùng kiểm soát của Nga. »

• Đọc thêm : Càng bị phương Tây cô lập, Belarus càng lệ thuộc vào người “anh cả” Nga

Châu Âu cần ứng xử thế nào với « con lắc Lukashenko » ?

Kể từ khi Nga xâm lược Ukraina, « con lắc » Belarus hoàn toàn bị kẹt trong vùng kiểm soát của Nga. Câu hỏi đặt ra là sau các động thái bình thường hóa quan hệ mới đây từ phía Mỹ, liệu chế độ Lukashenko có trở lại với hành xử kiểu « con lắc »?

Cho đến nay Liên Âu duy trì chính sách rất cứng rắn với chế độ Minsk, không công nhận Lukashenko là tổng thống Belarus, và coi Belarus là quốc gia đồng lõa với Nga trong cuộc xâm lăng Ukraina. Liên Âu ủng hộ đối lập Belarus lưu vong và có chính sách hậu thuẫn xã hội dân sự Belarus trong tiến trình chuyển tiếp sang chế độ dân chủ, đã bị cuộc đàn áp mùa hè 2020 của chế độ Lukashenko chặn đứng. Hiện tại, hơn 1.200 nhà hoạt động Belarus vẫn bị giam giữ. Đối lập Belarus cảnh báo các nước phương Tây, trước hết là châu Âu, không để Minsk lợi dụng thủ đoạn thả tù nhân nhỏ giọt theo mặc cả với Mỹ, để đánh bóng hình ảnh.

• Đọc thêm : Tổng thống Belarus Lukashenko “khó xử” vì chiến tranh Ukraina

Tuy nhiên, 5 năm sau cuộc bầu cử tổng thống Belarus không được phương Tây công nhận, gần 4 năm kể khi Nga xâm lược Ukraina, quan hệ giữa châu Âu và chế độ Putin ở mức căng thẳng chưa từng có. Belarus không những có thể được Nga dùng làm bàn đạp tấn công Ukraina một lần nữa, mà có thể được dùng để tấn công chính các thành viên NATO châu Âu.

Chuyên gia về Belarus, Artyom Shraibman, lưu ý châu Âu cần chủ động xây dựng một chiến lược khéo léo với Minsk, để không bị Mỹ đẩy vào thế bị động trong quan hệ với Belarus (bài « Trump serves Lukashenko a welcome aperitif and pressur on Europe  / Trump đãi Lukashenko món khai vị và gây áp lực lên châu Âu », ngày 22/09/2025). Để làm được điều đó,  theo vị chuyên gia này, không nên đi theo định kiến cho rằng Belarus hoàn toàn là « tay sai », nhất nhất hành xử theo mệnh lệnh của điện Kremlin.

• Đọc thêm : Belarus lo chiến tranh hạt nhân, nhưng khẳng định sẽ tiếp nhận vũ khí hạt nhân “chiến lược” Nga

Trong vụ drone xâm nhập Ba Lan vừa qua, quân đội Belarus đã báo trước cho phía Ba Lan. Cuộc tập trận Zapad được tổ chức ở miền đông Belarus, cách xa biên giới với Ba Lan. Chế độ Lukashenko không muốn biên giới với Ba Lan đóng cửa làm tê liệt tuyến đường sắt nối liền Trung Quốc – châu Âu thông qua Belarus. Chuyên gia về Belarus nhấn mạnh : châu Âu phải tỏ ra cứng rắn, nhưng cũng cần có những biện pháp tinh tế, khiến chế độ Lukashenko « phải cân nhắc kỹ lưỡng » trước khi quyết định có hành xử theo đòi hỏi của Matxcơva hay không, đặc biệt vào những thời điểm hệ trọng, liên quan đến chiến tranh hay hòa bình.

Donald Trump đang biến tất cả những cảnh báo về quyết định miễn trừ của Tòa án Tối cao thành sự thật 

VIỆT BÁO

Theo Tòa án Tối cao hiện nay, Trump sẽ được miễn truy tố nếu Trump ra lệnh cho Đội Biệt Kích SEAL số 6 bắn chết bất kỳ đối thủ nào mà Trump vu khống là tham nhũng, miễn truy tố kể cả khi Trump ra lệnh quân đội đảo chính, kể cả khi bịa đặt hồ sơ để truy tố bất kỳ ai mà Trump ghét, kể cả chỉ đạo quân đội can thiệp bất hợp pháp vào bầu cử.

Sau đây là bản dịch bài viết nhan đề “Donald Trump Is Making All Of The Warnings About The Supreme Court’s Immunity Decision Come True” (Donald Trump đang biến tất cả những cảnh báo về quyết định miễn trừ của Tòa án Tối cao thành sự thật) của Paul Blumenthal trên báo HuffPost. Bản dịch như sau.l

Trong một bài đăng trên mạng xã hội có nội dung giống như một bức thư đòi tiền chuộc, Tổng thống Donald Trump đã biến tất cả những cảnh báo về quyết định của Tòa án Tối cao trong vụ án miễn trừ tổng thống năm 2024 thành hiện thực.

Được viết như một thông điệp gửi đến Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi, bài đăng của Trump vào ngày 20 tháng 9 đã chỉ trích bà “Pam” vì “chỉ nói mà không làm” đối với các vụ chuyển hồ sơ hình sự mà ông đã thúc đẩy cho Bộ trưởng Tư pháp tiểu bang New York Letitia James và Thượng nghị sĩ California Adam Schiff, cả hai đều là đảng viên Dân chủ đã điều tra ông, với các cáo buộc có khả năng giả tạo là gian lận thế chấp [khi vay mua nhà].

“Tất cả bọn họ đều có tội, nhưng sẽ không có gì được thực hiện cả,” Trump viết.

Ông Trump cũng tấn công công tố viên Hoa Kỳ của mình tại Khu vực phía Đông Virginia, Eric Siebert, người đã từ chức dưới áp lực vào ngày 19 tháng 9, và thúc đẩy việc bổ nhiệm luật sư riêng cũ của ông là Lindsey Halligan [vào chức công tố ].

“Chúng ta không thể trì hoãn thêm nữa, điều đó đang làm tổn hại danh tiếng và uy tín của chúng ta. Họ luận tội tôi hai lần và truy tố tôi (5 lần!), VÌ KHÔNG CÓ LÝ DO GÌ. Công lý phải được thực thi, ngay bây giờ!!!” theo Trump nói.

Đây là một lời thừa nhận công khai đáng sợ, ngay cả từ vị tổng thống này, rằng Trump đang sử dụng các công cụ quyền lực để chống lại những kẻ thù chính trị của ông và những người mà ông tin là đã làm sai với ông trong quá khứ. Nhưng điều đó hoàn toàn không bất ngờ.

Đây chính xác là kiểu lạm dụng quyền lực trả thù đã khiến các thẩm phán tự do bất đồng trong vụ Trump kiện Hoa Kỳ lo ngại, vụ này đã miễn cho Trump – và các tổng thống khác – khỏi bị truy tố hình sự đối với các hành động chính thức được thực hiện trong “quyền lực cốt lõi” của tổng thống.

Theo phán quyết đa số do Chánh án Tối cao John Roberts viết, tổng thống có quyền chỉ đạo Bộ Tư pháp làm bất cứ điều gì ông muốn, thậm chí còn yêu cầu truy tố gian lận hoặc, như các công tố viên cáo buộc trong bản cáo trạng chống lại Trump về nỗ lực đánh cắp cuộc bầu cử năm 2020, tiến hành các cuộc điều tra giả về các cáo buộc gian lận bầu cử bịa đặt.

“Những cáo buộc trong bản cáo trạng rằng các cuộc điều tra được yêu cầu là giả mạo hoặc được đề xuất vì mục đích không đúng đắn không tước đi quyền lực độc quyền của Tổng thống đối với các chức năng điều tra và truy tố của Bộ Tư pháp và các quan chức của bộ này,” theo Chánh án Tối cao Roberts viết.

Việc trao quyền theo ý kiến của Roberts khiến hầu như mọi hành động của tổng thống đều không thể bị xem xét lại bởi tòa án và không thể bị truy tố là tội phạm. Điều đó mở rộng quyền hành pháp “vượt quá sự nhận biết”, theo Thẩm phán Tối cao Sonia Sotomayor, một người theo phái tự do, đã viết trong ý kiến phản đối.

“Theo quan điểm về các quyền hạn cốt lõi đó, ngay cả việc bịa đặt bằng chứng và khăng khăng yêu cầu Bộ [Tư Pháp] sử dụng nó trong một vụ án hình sự cũng có thể được bao gồm,” Thẩm phán Tối cao Sotomayor viết.

Và đó chính xác là những gì đang xảy ra ngày hôm nay. Nó cũng không đặc biệt kiềm chế.

Bill Pulte, người đứng đầu Cơ quan Tài chính Nhà ở Liên bang (Federal Housing Finance Authority), một người được Trump bổ nhiệm, đã sử dụng quyền lực của mình để lấy hồ sơ thế chấp mua nhà của những người Dân chủ bị coi là kẻ thù của Trump và tuyên bố, có lẽ sai lầm, rằng họ đã phạm tội lừa đảo thế chấp và chuyển họ cho Bộ Tư pháp để truy tố.

Những cáo buộc này dựa trên các tài liệu được cho là liệt kê nhà thứ hai là “nơi cư trú chính”, nhưng lại có rất ít bằng chứng cho thấy chúng chỉ là những lỗi nộp hồ sơ thông thường. Một người cần phải cố ý nộp một biểu mẫu sai để bị coi là phạm tội lừa đảo. Trong các tài liệu khác do luật sư của James trình bày, Bộ trưởng Tư pháp tiểu bang New York tuyên bố rằng ngôi nhà ở Virginia mà bà mua cùng con gái “SẼ KHÔNG phải là nơi cư trú chính của tôi”.

Tương tự, Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang Lisa Cook, người mà Pulte cáo buộc gian lận thế chấp vì kê khai một ngôi nhà thứ hai ở Atlanta là nơi cư trú chính, đã trình bày các tài liệu cho vay thay thế tại tòa có nội dung: “Mục đích sử dụng bất động sản: Nhà nghỉ”. Theo NBC News, hồ sơ bất động sản Atlanta cũng cho thấy Cook không nhận được bất kỳ khoản tín dụng thuế nào cho bất động sản này khi nó được sử dụng làm nơi ở chính.

Vậy nên, không có gì ngạc nhiên khi Siebert, công tố viên Hoa Kỳ cho quận Virginia nơi nhà của bà James tọa lạc, đã không đưa ra cáo trạng. Đây là một vụ truy tố có động cơ chính trị, thiếu các sự kiện cần thiết để buộc tội ai đó phạm tội.

Trump đã làm rõ điều đó trong bài đăng của mình, biện minh cho việc cần phải truy tố James vì “Họ đã luận tội tôi hai lần và truy tố tôi (5 lần!) VÌ KHÔNG CÓ GÌ. Công lý phải được thực thi, ngay bây giờ!!!” (James đã thành công kiện dân sự chống lại doanh nghiệp của Trump vì tội lừa đảo.)

Trump kể từ đó đã bổ nhiệm Halligan, người không có kinh nghiệm truy tố và gần đây nhất là trợ lý Nhà Trắng kiểm duyệt các đề cập đến chế độ nô lệ trong các bảo tàng Smithsonian, làm công tố viên Hoa Kỳ cho Quận Phía Đông Virginia, và trao cho bà một nhiệm vụ rõ ràng là truy tố James và các đối thủ chính trị khác của Trump. Điều đó bao gồm một cuộc điều tra về cựu Giám đốc FBI James Comey, người bị cáo buộc đã khai man trước Quốc hội vào năm 2020 về các rò rỉ mà ông có thể hoặc không ủy quyền.

Nó cũng hoạt động theo hướng ngược lại. Giống như Tòa án Tối cao đã nói rằng tổng thống có thể chỉ đạo Bộ Tư pháp khởi tố giả đối với các đối thủ chính trị, tổng thống cũng có thể ngăn chặn các cuộc điều tra đối với các đồng minh chính trị.

Một thời gian sau khi Trump nhậm chức, Bộ Tư pháp đã đình chỉ một cuộc điều tra hình sự về việc cố vấn Nhà Trắng Tom Homan bị cáo buộc nhận hối lộ 50.000 USD từ các đặc vụ FBI ngầm để đổi lấy việc hứa giúp giành được các hợp đồng thực thi luật di trú liên bang. Nhà Trắng tuyên bố rằng Homan “không làm gì sai”. Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News, Homan không phủ nhận các sự kiện của vụ án này, thay vào đó tuyên bố: “Tôi không làm gì phạm tội cả. Tôi không làm gì bất hợp pháp cả.”

Loại thiên vị trong truy tố này cũng có thể được sử dụng như một hình thức tống tiền để tạo ra đồng minh – ví dụ điển hình nhất là Thị trưởng thành phố New York thuộc đảng Dân chủ, Eric Adams. Vào tháng 2, chính quyền Trump bất ngờ hủy bỏ các cáo buộc tham nhũng đối với Adams được đưa ra vào năm 2024, trong khi Adams hứa sẽ hợp tác với chính quyền về chính sách trục xuất hàng loạt của họ. Điều này dẫn đến việc nhiều công tố viên, tất cả đều là đảng viên Cộng hòa, đã từ chức trong sự tức giận, từ chối ký tên vào các văn bản pháp lý trong vụ án.

Việc lạm dụng quyền lực cực đoan này là kết quả trực tiếp của quan điểm mở rộng một cách thái quá về quyền lực tổng thống của Tòa án Tối cao.

Quyết định trong hồ sơ Trump v.[chống] Hoa Kỳ cho thấy rất ít hoặc không có giới hạn nào đối với quan điểm của tòa án về quyền lực tổng thống. Trong các tranh luận trong vụ án, D. John Sauer, luật sư của Trump, người hiện là tổng biện lý (solicitor general), đã lập luận theo nghĩa đen rằng tổng thống sẽ được miễn truy tố hình sự ngay cả khi ông ra lệnh cho Đội Biệt Kích SEAL số 6 của Hải quân ám sát các đối thủ chính trị của mình, vì chỉ đạo các hành động quân sự là một quyền lực cốt lõi của tổng thống. Điều tương tự cũng có thể nói về bất kỳ việc sử dụng quân đội nào, bao gồm cả việc chỉ đạo quân đội can thiệp bất hợp pháp vào bầu cử hoặc tiến hành đảo chính.

“Nếu tổng thống quyết định rằng đối thủ của ông ta là người tham nhũng và ông ta ra lệnh cho quân đội, hoặc ra lệnh cho ai đó, ám sát đối thủ đó – thì đó có phải là hành động chính thức của ông ta mà ông ta được miễn trừ không?” Thẩm phán Tối cao Sotomayor đã hỏi Sauer trong phiên tranh luận về vụ án.

“Điều đó còn tùy thuộc vào giả thuyết,” Sauer trả lời. Chúng tôi có thể thấy rằng đó rất có thể là một hành động chính thức.

Trong ý kiến phản đối, Thẩm phán Tối cao Sotomayor cho rằng ý kiến đa số [Tòa án Tối cao] đã tán thành quan điểm của Sauer rằng những hành động thái quá như vậy sẽ được coi là miễn truy tố vì là quyền lực cốt lõi của tổng thống.

“Khi ông ấy sử dụng quyền lực chính thức của mình theo bất kỳ cách nào, theo lập luận của đa số, giờ đây ông ấy sẽ được miễn truy tố hình sự,” Thẩm phán Tối cao Sotomayor viết. Ra lệnh cho Đội SEAL số 6 của Hải quân ám sát một đối thủ chính trị? Miễn truy tố. Tổ chức một cuộc đảo chính quân sự để giữ quyền lực? Miễn truy tố. Nhận hối lộ để đổi lấy sự tha thứ? Miễn truy tố. Miễn truy tố, Miễn truy tố, Miễn truy tố.

Quyết định này đã tạo ra cơ sở pháp lý cho một chế độ độc tài cá nhân, hoàn toàn bác bỏ khuôn khổ hiến pháp khi quốc gia được thành lập.

Trích dẫn tuyên bố nổi tiếng của John Adams rằng Hoa Kỳ được thành lập như “một chính phủ của luật pháp chứ không phải của con người”, Thẩm phán Tối cao Ketanji Brown Jackson đã viết trong ý kiến phản đối của bà trong vụ Trump kiện Hoa Kỳ rằng “tầm nhìn và lời hứa đó có thể sẽ chỉ tồn tại trong chốc lát trong tương lai”.

“Hạt giống của quyền lực tuyệt đối cho các Tổng thống đã được gieo,” Jackson viết. Và bây giờ chúng đang nở rộ cho mọi người chiêm ngưỡng.