Phần này có liên quan đến Hong Kong.
MR RASMUSSEN: Cảm ơn ngài rất nhiều, Mike. Cảm ơn ngài ngoại trưởng và tôi cũng hoan nghênh thiện chí của ngài trả lời các câu hỏi. Câu hỏi đầu tiên của tôi liên quan đến TQ. 1 vài ngày trước đây, ngài đã gặp cố vấn TQ Yang, người được coi là đóng vai trò kiến thiết chính sách ngoại giao TQ. Truyền thông nhà nước của TQ, Tân Hoa xã, đã đưa ra dấu hiệu lạc quan về cuộc gặp gỡ. Họ đã viết rằng cả 2 phía ‘’nhìn nhận đầy đủ quan điểm của họ, đồng ý rằng đây là 1 cuộc đối thoại mang tính xây dựng,’’ và ngài đã đồng ý duy trì liên lạc và trao đổi.
Khi tôi đọc những dòng này, tôi có thể nghĩ điều gì đó đang diễn ra. Vì thế mà câu hỏi của tôi cho ngài là: có thể nào Hoa Kỳ và TQ đang bí mật chuẩn bị những sáng kiến mới để giảm căng thẳng trong khi trước công chúng thì ngài duy trì quan điểm cứng rắn? Và 1 trong những khán giả đã hỏi có hay không chúng ta có thể kì vọng vào Hoa Kỳ thực hiện các sáng kiến mới của TQ.
SECRETARY POMPEO: Anders, nó là 1 cuộc gặp đã qua lâu rồi. Nó là 1 cuộc gặp dài. Chúng tôi đã gặp nhau khoảng 6 tiếng. Mỗi bên nói lên những gì mà tôi nghĩ là khá quen với các quan điểm. Đối với tôi, tôi đã nói rõ những gì mà tôi cũng đã nói ở đây sáng nay. Hoa Kỳ đang tham gia vào việc phản ứng với ĐCSTQ và bày tỏ sự quyết liệt mà chúng tôi chưa từng làm trong 20 năm qua. Nó không phải là chính trị. Chúng tôi có tổng thống Cộng hòa, tổng tổng Dân chủ những người đã đơn giản cho phép TQ có được những mối quan hệ không tương xứng sâu sắc, không chỉ đối với vấn đề thương mại – trong tình huống thật sự, chúng tôi đã phản ứng với quân đội của họ – sử dụng lực lượng quân sự bằng cách lui về. Chúng tôi đã đáp trả ngoại giao bắt nạt bằng cách lui lại. Donald Trump không cho phép điều đó và chúng tôi đã dứt khoát như vậy.
Bạn đã tham khảo các tuyên bố. Những tuyên bố đó. Những gì tôi đã bỏ thời gian ra để nói với Yang Jiechi về ý tưởng phổ quát mà chúng tôi chỉ nhìn vào hành động. Không còn đủ lâu hơn để nghe những gì ĐCSTQ nói. Chúng tôi chỉ nhìn vào hành động của họ mà thôi. Tôi đã nêu ra vài trong số đó: Hong Kong, Tây Tạng, Tân Cương và những gì họ đang làm ở Ấn Độ, nhưng gì họ đang làm ở vùng đặc quyền kinh tế của Philippines, Malaysia, Indonesia và Việt Nam, bắt nạt ở Australia – khi họ can đảm yêu cầu 1 cuộc điều tra về việc làm thế nào mà virus từ Vũ Hán sang Milan, làm thế nào mà virus đi từ Vũ Hán sang Tehran, làm thế nào mà nó đi từ Vũ Hán đến thành phố Oklahoma và đến Bỉ, đến Tây Ban Nha và làm thiệt hại đến nền kinh tế toàn cầu.
Hãy nhìn xem, chúng tôi đã phải – chúng tôi ở đó – trong 1 cuộc đối thoại rất thẳng thắn. Chúng tôi vẫn không có câu trả lời các chuyên gia y tế, dịch tễ học cần thực hiện thách thức này. Nếu ĐCSTQ không thể đáp ứng được điều đó – thì quên những gì họ nói – nếu họ không thể đạt được cấp độ đó thì những gì mỗi quốc gia dân chủ đã làm nhằm đối phó với virus đó là đã bắt đầu từ quốc gia của chúng ta, chúng ta đã tham gia trong sự hợp tác toàn cầu nơi mà chúng ta chia sẻ thông tin 1 cách cởi mở, chúng ta đã học hỏi lẫn nhau và chúng ta cùng giải quyết các vấn đề cùng nhau. Thay vào đó, họ đã làm những gì các chế độ độc tài làm: họ khiến các bác sĩ mất tích, họ giấu nhẹm thông tin đi và họ từ chối thế giới truy cập nó để đối phó với con virus này – điều này nếu xảy ra thì giúp chúng ta giảm rất nhiều rủi ro và chi phí.
Đó là nội dung của cuộc đối thoại mà chúng tôi đã đề cập. Tôi nghĩ, với tư cách là quan chức ngoại giao cao cấp nhất của Hoa Kỳ, điều này luôn hữu ích khi ở trong cùng 1 phòng, có sự đối thoại và chia sẻ cùng nhau.
MR RASMUSSEN: (In progress.) – ngài đã chỉ ra rằng Hoa Kỳ có lẽ cân nhắc rút tình trạng đặc biệt của Hong Kong. Biện pháp nào mà ngài có thể hình dung liên quan đến thương mại, du lịch, tiền tệ, v.v…? Hong Kong sẽ bị đối xử giống như các thành phố khác của TQ?
SECRETARY POMPEO: Oh, lộ ra điều đó là ý định của TQ. Và tôi luôn – khi nghe cộng sự châu Âu của tôi nói, ồ, chúng tôi không muốn lựa chọn, tôi luôn nhắc nhở họ phía kia cũng lựa chọn. Vì thế khi bạn hỏi, Hong Kong sẽ bị đối xử như là 1 thành phố khác của TQ, nó sẽ đến mức mà người TQ chọn đối xử với nó theo cách đó. Nhìn xem, tôi chưa từng nhìn thấy những gì đã xảy ra qua đêm nhưng ĐCSTQ đã lòi ý định thông qua luật an ninh quốc gia mà nó sẽ từ chối đáng kể sự tự do mà ĐCSTQ đã hứa với người dân Hong Kong trong 50 năm.
Có 1 loạt các hoạt động bầu cử vào tháng 9. Chúng ta nên quan sát kỹ hơn. Điều đó không xa lắm đâu. Chúng ta tất cả nên xem kỹ càng có hay không những cuộc bầu cử đó được phép diễn ra 1 cách công bằng và tự do. Đến mức những cuộc bỏ phiếu đó bị trì hoãn, dừng, hủy, hay không được đối xử công bằng và cởi mở, tôi nghĩ điều đó sẽ cho chúng ta biết mọi thứ mà chúng ta cần biết về ý định của ĐCSTQ đối với tự do ở Hong Kong. TT Trump cũng như chính sách của chúng tôi, TT Trump đã nói rất rõ rằng nếu ĐCSTQ đối xử với Hong Kong như đối xử với Thâm Quyến và Thượng Hải thì chúng tôi cũng cư xử với họ giống như vậy. Chúng tôi có nhiều bản thỏa thuận độc đáo giữa Hoa Kỳ và Hong Kong, riêng biệt và khác biệt với những gì chúng tôi có với Bắc Kinh. Chúng tôi sẽ lấy đi mọi thứ trong số đó.
Và điều thứ 2, TT đã nói rõ ràng, chúng ta có trách nhiệm buộc những ai bên trong TQ không thực hiện những bản cam kết đó phải lãnh trách nhiệm. Vì thế chúng tôi đang tìm ra cách của chúng tôi thông qua quy trình ra quyết định để xác định xem ai là những người ra những quyết định đó và cơ chế nào phù hợp để khiến họ phải có lãnh hậu quả. Chúng tôi không muốn gây hại đến người dân Hong Kong. Chúng tôi là những người yêu tự do mà chúng tôi nhắm đến có được lợi ích về cuộc mặc cả mà chúng tôi đã thực hiện với người Anh. Đến mức độ mà ĐCSTQ từ chối điều đó, chúng tôi có trách nhiệm khiến những bên liên quan phải lãnh trách nhiệm luôn.
MR RASMUSSEN: Đúng. Những gì sẽ xảy ra nếu luật an ninh dẫn đến bỏ tù những nhà hoạt động dân chủ, v.. trong mùa thu? Những gì ngài có thể hình dung sẽ làm?
SECRETARY POMPEO: Anders, tôi chỉ không muốn đi vào những quyết định cụ thể – tôi không muốn khai trừ bất cứ thứ gì mà TT có thể chọn để thực hiện hay không thực hiện. Chúng tôi vẫn đang làm việc cách của chúng tôi thông qua quy trình đó. 2 điều hãy nghĩ về nó 1 cách thông suốt. 1 là: Những gì người dân Hong Kong sẽ làm? Chúng ta đã nhìn thấy họ. Họ chỉ đơn giản yêu cầu TQ đại lục thực hiện những cam kết đã ký. Chúng ta đang ở giai đoạn năm thứ 27 của bản cam kết 50 năm. Bạn sẽ không làm nó. Bạn đã ký 1 bản thỏa thuận 50 năm, 1 ai đó không thực hiện vào giữa chừng, bạn sẽ không vui vẻ gì – hay năm 23, tôi đoán nó là thế.
Vì thế nó sẽ rất thú vị xem người dân Hong Kong phản ứng như thế nào, và thực sự là những người yêu tự do ở đại lục nói sao. Họ đang theo dõi. Không bao giờ quên rằng trong khi chúng ta nhìn thấy 1 gương mặt độc tài ĐCSTQ, thứ mà tỷ rưỡi người cũng có ý tường khác biệt và và họ sẽ theo dõi chuyện này diễn ra như thế nào. Tôi biết người dân Đài Loan chắc chắn cũng đang xem sự bốc hơi này ra sao.
Và điều thứ 2, hãy xem Hoa Kỳ phản ứng như thế nào, tôi muốn đặt ra 1 loạt các khả năng mở nhưng TT đã nói rất rõ rồi: nếu Hong Kong bị TQ đối xử như các thành phố khác bên trong đại lục thì không có lý do gì mà Hoa Kỳ đối xử khác biệt với nó. Và chúng tôi có luật yêu cầu chuyện đó rõ ràng.
MR RASMUSSEN: Ngài cũng nói đến Đài Loan. Tôi nghĩ chúng ta đồng ý rằng Đài Loan là ngọn hải đăng dân chủ, 1 sự tương phản thực sự với cộng sản TQ đại lục. Những gì ngài nghĩ rằng chúng ta có thể làm gì hơn để bảo vệ nền dân chủ cho Đài Loan? Và Đài Loan không nên được phép, ví dụ, tham gia vào WHO và có thể là các tổ chức quốc tế khác?
SECRETARY POMPEO: vì thế ai cũng biết thật sự khó khăn như nào cho nhiều quốc gia trong đó có Hoa Kỳ đã cần mẫn làm việc để cho phép chính phủ Đài Loan tham gia vào ít nhất như là 1 quan sát viên như 1 phần của hội đồng y tế thế giới gần đây. Có những thứ khác được lên kế hoạch vào tháng 11. Chúng tôi nghĩ cả hai là phù hợp với họ để làm thế, và có lẽ quan trọng hơn, nó rất hữu ích. Họ có 1 kiến thức rộng. Họ xử lý coronavirus rất rất tốt; họ có công nghệ cao và năng lực dược phẩm cao, các nhà khoa học cao cấp. Chúng tôi nghĩ nó rất hữu ích để họ là 1 phần của cuộc đối thoại xung quanh việc làm thế nào mà thế giới nên đối phó với cơn đại dịch đang diễn ra.
Như làm thế nào mà chúng tôi giải quyết với Đài Loan, Hoa Kỳ đã có các chính sách rõ ràng quay trở lại thời điểm mà bạn muốn bắt đầu – trở lại đầu những năm 90s là nơi hợp lý để bắt đầu. TT Trump đã theo sát các cam kết đó và sẽ tiếp tục làm thế. Chúng tôi – chúng đã được thiết lập rất rõ ràng và chúng tôi tiếp tục tuân thủ theo đó.
MR RASMUSSEN: Nếu tôi có thể, quay trở lại vấn đề châu Âu. Nhà Trắng thông báo ý định giảm lực lượng Hoa Kỳ ở Đức. Tôi có thể hỏi ngài: Việc giảm lực lượng ở Đức có thể được bù vào bằng cách tăng cường ở Đông Âu, ví dụ như Ba Lan?
SECRETARY POMPEO: Về triển khai lực lượng và con số, tôi sẽ đưa vấn đề đó cho đồng nghiệp của tôi Bộ trưởng Esper nói về nó. Tôi cố gắng duy trì những giới hạn đó. Nhưng theo chính sách của Hoa Kỳ, tôi có thể nói điều đó rất rõ rằng. Tôi từng ở đây với vai trò là ngoại trưởng Hoa Kỳ tính đến nay chỉ hơn 2 năm. Tôi từng là tham gia vào chính phủ từ khi bắt đầu. Chúng tôi thiết lập trở lại vào đầu năm 2018 – xin lỗi, đầu năm 2017, mùa xuân 2017, – để đánh giá lại toàn bộ – toàn bộ cấu trúc về việc tham gia với thế giới. Và chắc chắn rằng có 1 bộ phận về lực lượng đang đóng quân, nơi chúng tôi sẽ đưa người đến và chúng tôi sẽ triển khai họ như thế nào đó.
Có 2 hướng. 1, địa điểm của họ và 2 là quy mô nên là những căn cứ thường trực hay tôi hơn là chúng tôi trong 1 thế giới hiện đại hơn nên có sự triển khai xoay vòng nơi chúng tôi có thể có những thiết bị phù hợp trong thời điểm phù hợp. Chúng tôi luôn nghĩ về những người lính ở mặt đất; nhiều, thật nhiều những mâu thuẫn hiện đại ngày nay bao gồm những thứ không được kết nối – tôi là 1 người lái tăng; tôi là 1 chàng trai quân đội. Tôi đã yêu điều đó đến chết. Tôi ước toàn thế giới chỉ xoay tròn xung quanh chiếc tăng M1. Nó sẽ khiến tôi hạnh phúc. Nhưng không. Hiện tại xoay quanh với không lực lớn, năng lực không gian lớn, những năng lực lớn trong những túi (tiền) khác nhau. Chúng tôi đã cố – thử chắc chắn rằng chúng tôi có tất cả những thứ cần thiết. Vì thế không còn hợp lý chỉ nghĩ về việc làm sao chúng ta có 1 ngàn quân lính hay 5 ngàn hay 10 ngàn, mà những gì đang đe dọa đến Hoa Kỳ và những người bạn và đồng minh của chúng ta và làm thế nào mà chúng ta cùng nhau ứng phó tốt nhất.
Vì thế những gì bạn nhìn thấy TT thông báo là 1 phần của quy trình đang cân nhắc. Nó là rộng lớm. Nó đến mức không chỉ ở Âu châu mà còn ở Trung Đông. Chúng tôi đang suy nghĩ – bạn cũng nhìn thấy những quyết định mà TT đã làm về làm thế nào mà chúng ta nên làm 1 cách đúng đắn để đối diện với những thách thức ngày nay.
Và cuối cùng, điều này có liên quan rất nhiều đến chủ đề mà tôi đã trình bày ngày hôm nay. Không có hiểu sai về nó: Hoa Kỳ tin rằng nó có trách nhiệm thực sự để chỉ ra chúng tôi có khả năng và khả năng thách thức bất cứ những đe dọa nào mà ĐCSTQ sử dụng quân sự đối với Hoa Kỳ. Vì thế chúng tôi thường xuyên nghĩ về làm thế nào mà chúng tôi tham gia về mặt ngoại giao, kinh tế và quân sự để đáp ứng những thách thức đó. Vì thế TT nghĩ về châu Âu và Trung Đông và những người lính đang đóng quân ở châu Phí, chúng tôi đã từng lưu tâm đến các vấn đề Ấn – Thái Bình Dương tự do và thông thoáng cho tất cả chúng ta, bao gồm châu Âu, và chúng tôi muốn chắc chắn rằng chúng tôi đã di chuyển các nguồn tài nguyên phù hợp để nhắm đến những vấn đề đó.
MR RASMUSSEN: tôi có câu hỏi từ phía khán giả. Tôi sẽ đọc nó: ‘’Ông có hiểu rằng nếu những người bạn châu Âu và đồng minh nhìn thấy sự đe dọa dân chủ đến từ Hoa Kỳ vì sự phá vỡ nguy hiểm và chậm chạp các thể chế nhà nước và các nguyên tắc dân chủ?
SECRETARY POMPEO: Không.
MR RASMUSSEN: Đây là 1 câu trả lời rõ ràng (cười)
SECRETARY POMPEO: Không, tôi – nhìn vào 200 năm nữa, chúng ta có hầu hết – và tôi nên cẩn thận bởi vì tôi có ý định muốn khoe khoang về Hoa Kỳ – nhưng đây là nền dân chủ mà nó có vô số các thử thách còn đó trong suốt lịch sử và thể chế của chúng tôi cũng có rất nhiều các thách thức. Và khi thế giới thay đổi, tôi tự tin rằng chúng ta vẫn sẽ có những thách thức. Nhưng tôi biết điều này: ‘’Những người sáng lập đã đảm bảo rồi. Họ đã làm đúng. Các nguyên tắc, thiết lập các quyền mà Thượng Đế trao ban cho người dân Mỹ, nói rằng chính phủ Mỹ được tạo ra và duy trì quyền đó, đã cung cấp cho cả 1 cơ chế có tính cấu trúc và văn bản cho dân chủ ở Hoa Kỳ để tồn tại cho từng và mọi thách thức đó.
Điều này không có nghĩa là nó tự động xảy ra. Hiện tại tôi là ngoại trưởng Hoa Kỳ là người bảo quản các quyền này. Tôi có trách nhiệm, đảm bảo rằng tôi – làm mọi thứ hàng ngày là 1 phần làm cho năng lực của nền cộng hòa của chúng tôi tiếp tục vững mạnh. Nhưng nếu bạn hỏi câu hỏi liệu tôi có thể hiểu như thế nào nếu bất cứ ai nhìn chăm chăm vào điều này và nghĩ rằng nền dân chủ Mỹ đã lâm vào nguy hiểm, nó thực sự là 1 câu trả lời đơn giản.
MR RASMUSSEN: Xảy ra rất thường xuyên, chúng ta nhìn thấy chính quyền TQ sử dụng các chiến thuật chia để trị nơi mà họ tách từng quốc gia riêng ra để trừng phạt nếu không nghe lời họ, theo chỉ đạo từ Bắc Kinh, hay chống lại Bắc Kinh. Tôi hỏi bạn: các nền dân chủ của TG có nên hình thành 1 mặt trận, 1 liên minh dân chủ mà liên minh đó đứng lên chống lại những kẻ độc tài, bảo vệ lẫn nhau và xúc tiến tự do và thịnh vượng?
SECRETARY POMPEO: Anders, đây là 1 câu hỏi rất quan trọng. Có 1 vài ý nghĩ nhưng tôi sẽ bắt đầu điều này trước: Bạn sẽ nhớ lại – bạn nói rằng chúng ta nên tạo ra 1 mặt trận thống nhất. Đây là cái tên của TQ, mặt trận thống nhất. Đây là những gì ở quốc gia của các bạn mặt trận thống nhất. Vì thế chúng ta có lẽ sẽ chọn 1 cái tên khác 1 chút, nhưng về ý tưởng thì bạn đã bám chắc nó. Bạn đã hiểu chính xác hoàn toàn. Và tôi nghĩ tin tức tuyệt vời nhất cho những người yêu tự do và dân chủ là tôi nhìn thấy điều đó đang xảy ra. Tôi có thể nói cho bạn biết rằng khi tôi gặp cộng sự TQ, anh ta có thể nhìn thấy nó đang diễn ra khi chúng ta đang ngồi trong phòng. Trong khi chúng ta đang họp về 1 tuyên bố từ tất cả các thành viên G7 về vấn đề Hong Kong. Thời điểm mà tôi muốn tuyên bố là có chủ ý và đã suy nghĩ rất kỹ lưỡng, nhưng sự thật là chúng tôi chỉ đang làm những gì những người yêu tự do làm, tiếp tục đòi hỏi 1 quan niệm rộng rãi hơn về tự do và chúng ta làm hết sức có thể buộc các quốc gia khác phải trân trọng những cam kết mà họ đã hứa.
Vì thế điểm cốt lõi của bạn là – đối tượng của TQ là trong thực tế chia rẽ và sau đó là đe dọa chia rẽ trực tiếp hơn. Không chỉ là các quốc gia Âu châu. Chúng tôi từng nhìn thấy họ thực hiện ở Trung Đông. Ở Châu Phi. Ở Đông Nam Á, gần hơn với quốc gia của chính họ. Những gì tôi đã bắt đầu thấy qua 2 năm rưỡi trong vai trò ngoại trưởng là thế giới đang thức tỉnh với sự đe dọa này. Ngay lúc này, nhiều các cuộc đàm luận không chỉ về những gì bạn đã mô tả đang xảy ra với tôi 1 cách riêng tư. Các cuộc gọi như ‘’Ê Mike, ở đây là những gì chúng ta đang quan sát ĐCSTQ đã nhúng tay vào ở đây. Ông có thể giúp như nào đây?’’ Chúng tôi đã hết sức mình trong từng tình huống một để cung cấp cho họ những trợ giúp có ý nghĩa nhất.
Chúng ta cần đưa vấn đề này lên ở cấp độ khác, đến các quốc gia được chuẩn bị và trong vị trí phản ứng ra mặt với những điều đó. Khi chúng tôi làm điều đó, ĐCSTQ sẽ bị cô lập nhiều hơn và tôi hy vọng – bởi vì đối tượng của tôi không phải là những điều tệ hại nếu họ muốn vươn lên, nếu họ muốn tiếp tục xây dựng quốc gia của họ, nếu họ làm thế thì theo luật lệ của phương tây, nguyên tắc thiết lập mà họ trân trọng pháp trị và tự do và tôn trọng chủ quyền. Nếu họ có thể thay đổi, nếu họ có thể tạo ra sự khác biệt đó bởi vì phần còn lại của TG đòi hòi điều đó ở họ, chỉ giống như những gì chúng tôi làm với các quốc gia khác khi chúng tôi giao dịch – nó không phải là duy nhất; nó đơn thuần là tương hỗ. Chúng tôi không đòi hỏi chính quyền TQ làm bất cứ thứ gì mà chúng tôi không đòi ở chính phủ nước Bỉ làm. Tôn trọng chủ quyền, tham gia vào pháp trị, cạnh tranh công bằng với thế giới mà không có sự hậu thuẫn của các doanh nghiệp nhà nước – nếu họ làm những điều đó thì tôi nghĩ thế giới sẽ là 1 nơi tốt đẹp hơn khi mà các quốc gia yêu tự do có thể bảo đảm sự tự do của họ.
MR RASMUSSEN: Cảm ơn. Cảm ơn rất nhiều ngài ngoại trưởng. Cảm ơn, Mike, dành thời gian nói chuyện với chúng tôi. Đây là bài kết luận quan trọng trong 2 ngày của diễn đàn dân chủ ở Copenhagen. Chúng tôi vô cùng trân trọng sự ủng hộ của ngài cho tự do và dân chủ và sự cống hiến của ngài cho ban lãnh đạo Hoa Kỳ, vì thế mà tôi cảm thấy tự tin rằng 3 đứa cháu của tôi – những đứa trẻ Hoa Kỳ sẽ được nuôi dưỡng trong 1 thế giới tốt hơn. Cảm ơn rất nhiều!
SECRETARY POMPEO: Anders, cảm ơn ông rất nhiều, sir. Và cảm ơn tất cả mọi người đã dành thời gian này cho tôi. Qúa dài.
