Cù Tuấn dịch
Tóm tắt: Ngoại trưởng Ukraine nói Kiev có quyền tấn công vào trong đất Nga để tự vệ, từ chối thỏa hiệp về lãnh thổ và không thấy triển vọng đàm phán hòa bình với Nga.
KYIV, Ukraine—Ngoại trưởng Ukraine kêu gọi các đồng minh của nước này không sợ sự tan rã có thể xảy ra của nhà nước Nga do hậu quả của cuộc chiến, đồng thời bảo vệ quyền của Kiev tấn công các mục tiêu trên đất Nga, và thề rằng Ukraine sẽ không bao giờ chấp nhận một giải pháp hòa bình mà chừa lại các vùng đất bị chiếm đóng, bao gồm cả Crimea, phải chịu sự kiểm soát của Matxcơva.
Mặc dù các đồng minh phương Tây của Ukraine đều thống nhất với mục tiêu không để Ukraine thất bại trước Nga, nhưng không phải tất cả các nước này đều hướng tới mục tiêu là một chiến thắng quân sự toàn diện của Ukraine, với việc Kiev không chỉ giành lại những vùng đất đã mất kể từ khi Nga xâm lược hồi tháng 2 mà còn cả bán đảo Crimea và các khu vực khác của các vùng đất phía đông Donetsk và Luhansk, mà đã bị Nga chiếm vào năm 2014.
Một số quốc gia đồng minh này lo ngại rằng việc lấy lại cả Crimea và hai vùng trên có thể gây bất ổn sâu sắc cho nhà nước Nga vốn sở hữu vũ khí hạt nhân, có khả năng dẫn đến tình trạng chia cắt và bất ổn trên diện rộng, với những hậu quả khó lường đối với phần còn lại của thế giới. Ngày 5/12, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết rằng trọng tâm của Washington là chỉ hỗ trợ Ukraine lấy lại lãnh thổ bị Nga chiếm giữ kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24/2.
Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba, người bày tỏ sự tin tưởng vào việc Mỹ tiếp tục ủng hộ Kiev, cho biết những lo ngại về việc bảo vệ Nga khiến ông nhớ đến cái gọi là bài phát biểu “Kiev phải ngoan” vào năm 1991. Vào năm đó, Tổng thống Mỹ George H.W. Bush, trong một bài phát biểu trước các nhà lập pháp Ukraine đã cảnh báo Mỹ sẽ chống lại “chủ nghĩa dân tộc tự sát”, kêu gọi người Ukraine bảo vệ tính toàn vẹn của Liên Xô và từ bỏ việc giành độc lập, tách rời khỏi Matxcơva.
“Tôi đang kêu gọi thế giới đừng sợ hãi việc nước Nga tan rã. Nếu bánh xe lịch sử bắt đầu quay, sẽ không có con người nào thay đổi được nó,” ông Kuleba nói trong một cuộc phỏng vấn với The Wall Street Journal ở Kyiv.
Ông nói: “Thay vì nghĩ cách giúp Nga tồn tại và trở thành một thành viên bình thường của cộng đồng quốc tế, đã đến lúc phải chấp nhận sự thật rằng nước Nga này không thể là một thành viên bình thường của cộng đồng quốc tế nữa. “Tôi không nghĩ thế giới sẽ sụp đổ nếu nước Nga sụp đổ. Nhưng chính người dân Nga sẽ khiến đất nước của họ tan rã, như những gì đã xảy ra với Đế quốc Nga vào năm 1917.”
Nga là một quốc gia đa sắc tộc với một số vùng tự trị, chẳng hạn như một số vùng có đa số người Hồi giáo ở Bắc Kavkaz, mà từng xảy ra hàng loạt các cuộc nổi dậy của những người đòi ly khai vào những năm 1990.
Trong 9 tháng chiến đấu, quân đội Ukraine đã đánh bật quân Nga khỏi hơn một nửa số lãnh thổ mà họ đã chiếm được trong những tuần đầu tiên của cuộc chiến. Tháng trước, việc Nga rút quân khỏi thành phố miền nam Kherson đã trả lại cho Ukraine thủ phủ khu vực duy nhất mà Matxcơva đã chiếm được. Tuyên bố hồi tháng 10 của Tổng thống Vladimir Putin về việc sáp nhập các khu vực Donetsk, Luhansk, Kherson và Zaporizhzhia có nghĩa là hầu như tất cả các cuộc giao tranh hiện nay đều diễn ra ở những khu vực mà Nga coi là lãnh thổ có chủ quyền của mình.
Trong những tuần gần đây, Nga đã bắn hàng trăm tên lửa hành trình vào Ukraine, tìm cách phá hủy nguồn cung cấp điện và các cơ sở hạ tầng khác của nước này, đồng thời buộc Kiev phải bắt đầu các cuộc đàm phán hòa bình với điều kiện Matxcơva có quyền kiểm soát các vùng đất bị chiếm đóng. Đáp lại, Ukraine dường như đã tăng cường các cuộc tấn công bí mật sâu bên trong lãnh thổ Nga, nhằm khắc phục sự bất cân xứng về sức mạnh quân sự.
Trong khi Ukraine chưa chính thức nhận trách nhiệm, các quan chức Nga và phương Tây cho rằng Kiev đứng sau các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái tầm xa trong tuần này vào 3 sân bay quân sự của Nga, trong đó có 2 sân bay mà từ đó các máy bay ném bom chiến lược của Nga đã thực hiện nhiệm vụ phóng tên lửa vào Ukraine. Theo cảnh quay vệ tinh, ít nhất 2 máy bay đã phải ngừng hoạt động. Nga cho biết các cuộc tấn công này, ở Engels, Diagilevo và Kursk, đã giết chết 3 quân nhân.
Ông Kuleba từ chối thảo luận về các sự việc cụ thể, nhưng nói rằng thế giới không thể mong đợi Ukraine sẽ nương tay trong khi nước này đang tiến hành một cuộc chiến tranh.
“Chúng tôi trước hết tập trung vào việc tấn công các mục tiêu ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Ukraine, vào việc giải phóng lãnh thổ của chúng tôi. Nhưng tất nhiên, quan điểm cho rằng Nga có thể làm bất cứ điều gì họ có thể làm về mặt kỹ thuật ở Ukraine trong khi Ukraine không có quyền tấn công tương tự là sai về mặt khái niệm, đạo đức và quân sự,” ông Kuleba nói.
“Ukraine không nên trở thành nạn nhân mãi mãi. Chúng tôi là một quốc gia đang chiến đấu trên mọi mặt trận vì sự sống còn, vì sự toàn vẹn lãnh thổ của mình,” ông nói thêm. “Điều quan trọng nhất là không ai coi hành động của Ukraine – miễn là nó tuân thủ luật chiến tranh quốc tế – từ quan điểm rằng Nga có thể làm mọi thứ họ muốn, trong khi Ukraine phải tôn trọng những lằn ranh đỏ nhất định trong việc tự vệ.”
Ukraine đã cam kết với Mỹ sẽ không sử dụng vũ khí do Mỹ cung cấp để tấn công lãnh thổ Nga. Ông Kuleba nói rằng thỏa thuận đó không áp dụng cho Crimea, nơi được quốc tế công nhận là lãnh thổ của Ukraine. Mỹ cũng đã hạn chế cung cấp cho Ukraine Hệ thống Tên lửa Chiến thuật Lục quân, hay ATACMS, có tầm bắn khoảng 200 dặm, và đã sửa đổi các hệ thống pháo Himars mà họ đã cung cấp cho Ukraine để họ không thể bắn tên lửa ATACMS vào Nga, dù cho Ukraine có thể mua đạn ATACMS từ một nguồn khác.
Đối với ông Putin, việc sáp nhập Crimea – điều mà nhiều người Nga cho là đã được chuyển giao cho Ukraine thời Xô viết một cách không công bằng vào năm 1954 – là một phần quan trọng trong di sản của ông, và việc mất lãnh thổ này sẽ làm suy yếu nghiêm trọng khả năng lãnh đạo của ông. Ông Kuleba nói rằng điều đó không nên khiến Kiev bận tâm.
Ông nói: “Crimea không khác gì các vùng còn lại của Ukraine. Ukraine sẽ chiếm tất cả các lãnh thổ của mình bao gồm cả Crimea, một số bằng biện pháp quân sự và một số khác bằng biện pháp ngoại giao. Còn quá sớm để đưa ra bất kỳ dự báo nào về sự cân bằng giữa hai bên.”
Ông Kuleba nói thêm rằng bất chấp những tuyên bố lặp đi lặp lại của Matxcơva rằng họ đã tìm cách có được đàm phán hòa bình, hành vi của Nga cho thấy họ thực sự không quan tâm đến hòa bình chút nào. Kể từ khi rút khỏi Kherson, Nga đã chuyển quân tới khu vực phía đông Donbas, nơi họ đang đẩy mạnh việc tấn công thành phố Bakhmut. “Họ đang chuẩn bị cho những trận chiến mới, và cho các hoạt động tấn công mới, không phải cho các cuộc đàm phán. Vì vậy, không có gì cho thấy Nga đã sẵn sàng đối thoại,” ông Kuleba nói.
Ông Blinken, trong bài phát biểu của mình tại Hội nghị thượng đỉnh Hội đồng Giám đốc điều hành của Tạp chí Phố Wall hôm thứ Hai, bày tỏ sự hoài nghi tương tự về triển vọng đạt được kết quả đàm phán. Ông nói: “Trừ khi và cho đến khi Nga chứng tỏ rằng họ quan tâm đến thảo luận ngoại giao có ý nghĩa, còn không chuyện này sẽ không đi đến đâu cả.”
Ngoại trưởng Ukraine cho biết thêm, các thỏa thuận ngừng bắn Minsk năm 2014 và 2015, mà đã khiến các khu vực của Donetsk và Luhansk nằm dưới sự kiểm soát trên thực tế của Nga, cho thấy sự vô ích của các cuộc đàm phán với Matxcơva.
Ông Kuleba nói: “Vấn đề toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine là thứ không thể đàm phán. Chúng tôi đã phải chịu đựng quá nhiều trong 9 tháng qua – chúng tôi đã học được bài học về cái gọi là tiến trình Minsk đã hành hạ chúng tôi trong 8 năm – và giờ chúng tôi không nhượng bộ về lãnh thổ và chịu mất những người dân Ukraine sống ở đó nữa.”
Ông Kuleba cho biết hành vi của Nga cho thấy Matxcơva vẫn đang tìm kiếm một chiến thắng quân sự, bao gồm cả việc chiếm được toàn bộ Ukraine. “Putin và những người thân cận nhất của ông ấy đang hy vọng một phép màu sẽ xảy ra và lật ngược thế cờ,” ông nói, nhắc lại lời kêu gọi của Ukraine đối với các đồng minh cung cấp thêm vũ khí cho nước này, bao gồm cả xe tăng, máy bay chiến đấu phản lực và tên lửa ATACMS do phương Tây sản xuất.
Ông Kuleba cho biết, trong quá khứ, Mỹ và các đồng minh đã dỡ bỏ những điều cấm kỵ từ lâu đời và cung cấp cho Ukraine những loại vũ khí mà họ đã từ chối cung cấp trong quá khứ, chẳng hạn như pháo 155 mm hay Himars, khi cục diện cuộc chiến chuyển hướng sang khu vực Kiev.
Ông Kuleba nói rằng tại một cuộc họp của các bộ trưởng ngoại giao của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương ở Bucharest vào cuối tháng trước, ông đã kêu gọi những người đồng cấp của mình “thay đổi hoàn toàn quan điểm: Thay vì chờ đợi một cuộc khủng hoảng để họ đưa ra quyết định, họ phải đưa ra quyết định ngay từ bây giờ để tránh khủng hoảng xảy ra.”
Khi được hỏi về phản ứng của NATO đối với đề xuất này, ông Kuleba cho biết các chính phủ NATO cần thời gian để suy nghĩ về nó.
Can you be more specific about the content of your article? After reading it, I still have some doubts. Hope you can help me.