KIRILL DMITRIEV – ỨNG CỬ VIÊN VỊ TRÍ KẾ NHIỆM PUTIN

—

* Kirill Dmitriev là ai?

Ông là một nhân vật quan trọng trong giới tinh hoa Nga, được biết đến với vai trò là Giám đốc điều hành Quỹ Đầu tư Trực tiếp Nga (RDIF) và là một người thân cận với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Dưới đây là thông tin chi tiết về ông:

*Tiểu sử và học vấn

– Sinh năm: 1975 tại Kyiv, Ukraina (thuộc Liên Xô cũ).

– Học vấn: Dmitriev có nền tảng giáo dục phương Tây ấn tượng:

– Tốt nghiệp cử nhân kinh tế tại Đại học Stanford (Mỹ) với danh hiệu xuất sắc.

– Hoàn thành chương trình MBA tại Trường Kinh doanh Harvard, nơi ông được vinh danh là Baker Scholar (một danh hiệu danh giá dành cho những sinh viên xuất sắc).

– Ông thông thạo tiếng Anh và có kinh nghiệm làm việc ở cả Nga và phương Tây.

* Sự nghiệp

– Giai đoạn đầu: Trước khi trở thành nhân vật nổi bật tại Nga, Dmitriev đã làm việc tại các tổ chức tài chính lớn ở Mỹ:

– Làm việc tại Goldman Sachs ở New York với vai trò nhân viên ngân hàng đầu tư.

– Tư vấn tại McKinsey & Company ở Los Angeles, Moskva và Praha.

– Quay về Nga: Năm 2000, ông trở lại Nga và tham gia vào lĩnh vực đầu tư:

– Làm Giám đốc điều hành Delta Private Equity Partners, một công ty quản lý đầu tư được hỗ trợ bởi vốn Mỹ tại Nga.

– Quỹ Đầu tư Trực tiếp Nga (RDIF):

– Từ năm 2011, Dmitriev được bổ nhiệm làm CEO của RDIF, quỹ đầu tư quốc gia Nga với mục tiêu thu hút vốn nước ngoài và đồng đầu tư vào nền kinh tế Nga.

– Dưới sự lãnh đạo của ông, RDIF đã quản lý các khoản đầu tư trị giá hàng chục tỷ USD, hợp tác với các quỹ từ Trung Quốc, Nhật Bản, Pháp, Ý và các nước vùng Vịnh.

– Một trong những dự án nổi bật là đầu tư vào vaccine Sputnik V chống COVID-19, từ sản xuất đến phân phối quốc tế.

* Mối quan hệ với Vladimir Putin

– Dmitriev được coi là một trong những người thân cận với Putin, thường xuyên gặp gỡ và báo cáo trực tiếp với tổng thống về các dự án của RDIF.

– Vợ của ông – Natalia Popova, là bạn thân và đối tác kinh doanh của Katerina Tikhonova, con gái thứ hai của Putin. Popova giữ vai trò phó giám đốc Quỹ Innopraktika, nơi Tikhonova là lãnh đạo. Mối quan hệ này củng cố vị trí của Dmitriev trong giới tinh hoa Nga.

– Dmitriev cũng có liên hệ với Kirill Shamalov, chồng cũ của Tikhonova, và từng bị cáo buộc chia sẻ thông tin nội bộ về các thương vụ của RDIF với Shamalov (Dmitriev phủ nhận cáo buộc này).

* Vai trò quốc tế và ngoại giao

– Đặc phái viên của Putin: Vào tháng 2/2025, Putin bổ nhiệm Dmitriev làm đặc phái viên về hợp tác kinh tế và đầu tư quốc tế, cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của ông trong ngoại giao Nga.

– Đàm phán với Mỹ:

– Dmitriev đóng vai trò trung gian trong các cuộc đàm phán giữa Nga và chính quyền Trump, đặc biệt trong các vấn đề như trao đổi tù nhân và đàm phán hòa bình liên quan đến Ukraine.

– Ông được ghi nhận là người hỗ trợ trong việc thả tự do cho giáo viên Mỹ Marc Fogel vào năm 2025, làm việc cùng đặc phái viên của Trump, Steve Witkoff.

– Dmitriev đã đến Washington vào tháng 4/2025, đánh dấu chuyến thăm đầu tiên của một quan chức cấp cao Nga kể từ khi Nga xâm lược Ukraine năm 2022. Ông gặp Witkoff và thảo luận về các vấn đề kinh tế, bao gồm hợp tác về khoáng sản đất hiếm, phát triển Bắc Cực và khả năng khôi phục các chuyến bay trực tiếp.

– Quan hệ với các nước khác:

– Dmitriev đã xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với Ả Rập Saudi, gặp Thái tử Mohammed bin Salman nhiều lần, dẫn đến thỏa thuận giá dầu trong khuôn khổ OPEC+.

– Ông cũng tham gia các cuộc đàm phán ở Trung Đông, bao gồm cả việc hòa giải các sáng kiến hòa bình liên quan đến Ukraine.

* Cáo buộc và tranh cãi

– Liên hệ với Trump năm 2016: Dmitriev từng bị điều tra trong báo cáo của Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller về can thiệp bầu cử Mỹ năm 2016. Ông đã gặp Erik Prince (một nhà tài trợ của Trump) tại Seychelles vào năm 2017, bị nghi ngờ thiết lập kênh liên lạc bí mật với đội ngũ Trump.

* Cáo buộc tham nhũng:

Một số báo cáo điều tra từ các tổ chức như The Insider và IStories cáo buộc Dmitriev chia sẻ thông tin nội bộ với các nhân vật thân cận Putin và tích lũy tài sản lớn ở nước ngoài. Dmitriev bác bỏ các cáo buộc này, gọi chúng là “tin giả.”

– Trừng phạt: Sau cuộc xâm lược Ukraina năm 2022, Dmitriev và RDIF bị Mỹ áp lệnh trừng phạt vì được coi là “đồng minh thân cận của Putin.” Tuy nhiên, các lệnh trừng phạt này đã được tạm thời dỡ bỏ để ông có thể đến Mỹ vào năm 2025.

—–

* Tương lai chính trị của Dmitriev

Đánh giá triển vọng tương lai của Kirill Dmitriev trong chính trị Nga là một nhiệm vụ phức tạp, bởi vì hệ thống chính trị Nga hiện tại xoay quanh Tổng thống Vladimir Putin và không có cơ chế kế nhiệm rõ ràng. Tuy nhiên, dựa trên vai trò hiện tại, mối quan hệ, kỹ năng và bối cảnh chính trị Nga, dưới đây là một phân tích về tiềm năng của Dmitriev trong tương lai:

1. Điểm mạnh của Dmitriev trong chính trị Nga

– Mối quan hệ thân cận với Putin:

– Là một trong những người được Putin tin cậy, Dmitriev có mối liên hệ trực tiếp với trung tâm quyền lực Kremlin. Đặc biệt, mối quan hệ gia đình thông qua vợ ông (Natalia Popova) và Katerina Tikhonova (con gái Putin) giúp ông duy trì vị trí trong giới tinh hoa Nga.

– Vai trò đặc phái viên kinh tế quốc tế (được bổ nhiệm tháng 2/2025) cho thấy Putin đánh giá cao khả năng của ông trong việc đại diện Nga trên trường quốc tế.

– Kinh nghiệm quốc tế và hình ảnh hiện đại:

– Với nền tảng học vấn tại Stanford và Harvard, cùng kinh nghiệm làm việc tại Goldman Sachs và McKinsey, Dmitriev có phong cách và tư duy phù hợp với các đối tác phương Tây hơn nhiều quan chức Nga khác. Điều này khiến ông trở thành một nhân vật lý tưởng để làm cầu nối với các nước như Mỹ, EU, hay các quốc gia vùng Vịnh.

– Ông thông thạo tiếng Anh và có khả năng đàm phán với các nhà lãnh đạo quốc tế (ví dụ: Thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Salman), điều hiếm thấy trong giới quan chức Nga vốn thường mang tư duy bảo thủ.

– Thành tựu kinh tế với RDIF:

– Dưới sự lãnh đạo của Dmitriev, RDIF đã đạt được nhiều thỏa thuận đầu tư lớn, từ vaccine Sputnik V đến các dự án năng lượng và cơ sở hạ tầng. Những thành công này giúp ông xây dựng hình ảnh một nhà quản lý hiệu quả, có thể mang lại giá trị kinh tế cho Nga.

– RDIF cũng là công cụ giúp Nga giảm sự phụ thuộc vào phương Tây bằng cách hợp tác với Trung Quốc, Ấn Độ và các nước BRICS khác, củng cố vị thế của Dmitriev trong chiến lược kinh tế toàn cầu của Kremlin.

– Vai trò ngoại giao ngày càng nổi bật:

– Năm 2025, Dmitriev đã chứng tỏ khả năng ngoại giao khi tham gia các cuộc đàm phán với Mỹ về trao đổi tù nhân, hòa bình Ukraine, và hợp tác kinh tế (như khoáng sản đất hiếm). Điều này cho thấy ông không chỉ giới hạn trong vai trò kinh tế mà còn có thể đóng vai trò chính trị lớn hơn.

– Việc Mỹ tạm dỡ bỏ lệnh trừng phạt để ông đến Washington vào tháng 4/2025 là dấu hiệu cho thấy ông được xem là một kênh đối thoại quan trọng, ngay cả trong bối cảnh căng thẳng Nga-Mỹ.

– Tuổi trẻ và năng động:

– Sinh năm 1975, Dmitriev mới 50 tuổi vào năm 2025, trẻ hơn nhiều so với các quan chức cấp cao khác trong hệ thống Putin (như Sergei Lavrov hay Nikolai Patrushev). Điều này giúp ông có lợi thế về thời gian để xây dựng ảnh hưởng lâu dài.

2. Thách thức và hạn chế

– Phụ thuộc vào Putin:

– Trong hệ thống chính trị Nga hiện tại, quyền lực tập trung gần như tuyệt đối vào Putin. Vị trí của Dmitriev phụ thuộc vào sự tin tưởng của Putin, và nếu Putin rời khỏi chính trường (do sức khỏe hoặc các yếu tố khác), ông có thể mất đi sự bảo trợ quan trọng.

– Không có dấu hiệu rõ ràng rằng Dmitriev có cơ sở quyền lực độc lập, như một phe cánh riêng trong quân đội, FSB, hay giới tài phiệt.

– Thiếu kinh nghiệm chính trị trực tiếp:

– Mặc dù có vai trò ngoại giao và kinh tế nổi bật, Dmitriev không giữ các vị trí chính trị truyền thống (như bộ trưởng, thống đốc, hay nghị sĩ). Trong hệ thống Nga, các vị trí lãnh đạo cấp cao thường thuộc về những người có kinh nghiệm trong bộ máy nhà nước hoặc an ninh, nơi Dmitriev còn thiếu sự hiện diện.

– Ông được xem hơn như một “nhà kỹ trị”

(technocrat) thay vì một chính trị gia có sức hút quần chúng.

– Hình ảnh thân phương Tây gây tranh cãi:

– Nền tảng giáo dục và kinh nghiệm làm việc ở Mỹ có thể là lợi thế khi đối ngoại, nhưng trong nội bộ Nga, điều này có thể khiến ông bị nghi ngờ bởi các phe bảo thủ và chống phương Tây trong Kremlin. Những người như Nikolai Patrushev hay Alexander Bastrykin (lãnh đạo FSB và Ủy ban Điều tra) có thể xem ông là “quá mềm” hoặc không đủ trung thành với hệ tư tưởng dân tộc chủ nghĩa Nga.

– Cáo buộc tham nhũng và điều tra quốc tế:

– Các báo cáo điều tra từ The Insider và IStories về việc Dmitriev tích lũy tài sản ở nước ngoài hoặc chia sẻ thông tin nội bộ có thể làm tổn hại uy tín của ông, đặc biệt nếu các đối thủ chính trị trong nước khai thác những cáo buộc này.

– Việc từng bị điều tra trong báo cáo Mueller (2016) và bị Mỹ trừng phạt (2022) khiến ông dễ bị gắn mác “nhân vật gây tranh cãi” trong mắt quốc tế.

– Cạnh tranh trong giới tinh hoa Nga:

– Nga có nhiều nhân vật quyền lực khác đang cạnh tranh cho ảnh hưởng, như Dmitry Patrushev (con trai Nikolai Patrushev, hiện là Bộ trưởng Nông nghiệp), Alexei Dyumin (Thống đốc Tula, cựu cận vệ của Putin), hay Sergei Kiriyenko (Phó Chánh Văn phòng Kremlin). Những người này có nền tảng chính trị hoặc an ninh mạnh mẽ hơn Dmitriev, khiến ông khó nổi lên trong cuộc đua quyền lực tiềm năng.

3. Kịch bản tương lai

Dựa trên các yếu tố trên, dưới đây là một số kịch bản có thể xảy ra với Dmitriev trong tương lai chính trị Nga:

– Kịch bản 1: Tiếp tục là nhà kỹ trị cấp cao (Khả năng cao)

– Dmitriev có thể duy trì vai trò là một nhân vật quan trọng trong lĩnh vực kinh tế và ngoại giao, nhưng không chuyển sang các vị trí chính trị trực tiếp như thủ tướng hay tổng thống. Ông sẽ tiếp tục lãnh đạo RDIF hoặc đảm nhận các vị trí như Bộ trưởng Kinh tế, nơi ông có thể tận dụng kinh nghiệm đầu tư và quan hệ quốc tế.

– Trong kịch bản này, ông vẫn là một “cánh tay nối dài” của Putin hoặc bất kỳ lãnh đạo nào kế nhiệm, tập trung vào các dự án chiến lược như Bắc Cực, năng lượng, hoặc hợp tác với BRICS.

– Kịch bản 2: Thăng tiến chính trị nếu có chuyển giao quyền lực (Khả năng trung bình)

– Nếu Putin rời chính trường và hệ thống Nga chuyển sang một mô hình tập thể hơn, Dmitriev có thể được đề bạt vào các vị trí cao hơn, như Phó Thủ tướng hoặc thậm chí Thủ tướng, nhờ hình ảnh hiện đại và khả năng làm việc với phương Tây. Tuy nhiên, điều này phụ thuộc vào việc ông có được sự ủng hộ từ các phe phái khác, đặc biệt là giới an ninh (siloviki).

– Mối quan hệ với gia đình Putin (qua Tikhonova) có thể giúp ông duy trì ảnh hưởng trong giai đoạn chuyển giao.

– Kịch bản 3: Bị gạt ra ngoài lề (Khả năng thấp nhưng không loại trừ)

– Nếu các phe bảo thủ hoặc siloviki giành quyền kiểm soát sau Putin, Dmitriev có thể bị xem là “quá thân phương Tây” và bị đẩy ra khỏi vòng quyền lực. Các cáo buộc tham nhũng hoặc sai lầm trong đàm phán quốc tế cũng có thể được sử dụng để hạ bệ ông.

– Trong trường hợp này, ông có thể chọn sống ở nước ngoài, tận dụng tài sản và mối quan hệ quốc tế để tiếp tục sự nghiệp đầu tư.

– Kịch bản 4: Vai trò trung gian quốc tế (Khả năng trung bình-cao)

– Với kinh nghiệm ngoại giao, Dmitriev có thể trở thành một nhân vật chủ chốt trong việc khôi phục quan hệ Nga-Mỹ hoặc Nga-EU, đặc biệt nếu căng thẳng địa chính trị giảm bớt. Ông có thể được bổ nhiệm làm Đại sứ Nga tại Mỹ hoặc một vị trí tương tự, tận dụng mối quan hệ với các nhân vật như Steve Witkoff hoặc các nhà lãnh đạo Trung Đông.

4. Đánh giá tổng thể

Kirill Dmitriev có tiềm năng lớn để tiếp tục là một nhân vật quan trọng trong hệ thống Nga nhờ sự kết hợp giữa năng lực kinh tế, kỹ năng ngoại giao, và mối quan hệ với Putin. Tuy nhiên, khả năng ông trở thành lãnh đạo tối cao (như tổng thống) là rất thấp do thiếu cơ sở quyền lực độc lập và sự cạnh tranh khốc liệt trong giới tinh hoa Nga. Thay vào đó, ông có nhiều khả năng đóng vai trò như một “nhà kỹ trị quyền lực” hoặc “người thương thuyết quốc tế” dưới sự bảo trợ của Kremlin.

* Dự đoán trong 5-10 năm tới (2025-2035):

– Nếu Putin vẫn tại vị, Dmitriev sẽ tiếp tục củng cố vai trò của mình trong RDIF và ngoại giao kinh tế, có thể được giao thêm các nhiệm vụ quốc tế quan trọng.

– Nếu có chuyển giao quyền lực, triển vọng của ông phụ thuộc vào việc ông có thể xây dựng liên minh với các phe phái khác hay không. Trong trường hợp tốt nhất, ông có thể trở thành Phó Thủ tướng hoặc Bộ trưởng cấp cao; trong trường hợp xấu nhất, ông có thể bị gạt ra ngoài lề.

Nguồn: Bùi Quang Minh

(*) Katerina, con gái Putin, lấy tên của ông cố (ông thân sinh bà ngoại) Tikhon làm họ của mình: Tikhonova.

__