– Cù Tuấn dịch từ New York Times.
Tóm tắt: Các quan chức Ukraine đang trấn áp một chi nhánh của Giáo hội Chính thống Nga mà họ mô tả là một lực lượng nổi loạn đang làm việc theo lệnh của Điện Kremlin.
KYIV, Ukraine — Andriy Pavlenko, một giám mục phụ trách một nhà thờ Chính thống giáo ở miền đông Ukraine, dường như đang thực hiện một sứ mệnh tâm linh quên mình vì người khác. Khi chiến tranh xảy ra, ông ở lại với con chiên của mình và thậm chí còn đến bệnh viện để cầu nguyện cho những người lính bị thương.
Nhưng trên thực tế, theo hồ sơ tòa án, ông Pavlenko đã tích cực hoạt động để tiêu diệt các binh sĩ Ukraine và các nhà hoạt động Ukraine, bao gồm cả một linh mục từ một nhà thờ Chính thống đối thủ ở thành phố Sievierodonetsk của ông.
“Ở phía bắc Ukraine, có khoảng 500 quân, với một trung đội súng cối, năm xe bọc thép chở quân và ba xe tăng,” ông Pavlenko đã viết thư mật cho một sĩ quan Nga vào tháng 3, khi quân Nga đang nã pháo vào Sievierodonetsk và các khu vực xung quanh. .
“Hắn cần phải bị giết,” ông viết về vị linh mục đối thủ, theo bằng chứng được đưa ra tại phiên tòa xét xử ông Pavlenko ở một tòa án Ukraine, cho thấy ông Pavlenko đã gửi danh sách người Ukraine để cho quân Nga vây bắt sau khi thành phố Sievierodonetsk bị chiếm đóng. Ông Pavlenko bị kết án là gián điệp trong tháng 12 và sau đó được giao lại cho Nga trong một cuộc trao đổi tù nhân.
Pavlenko hầu như không phải là một trường hợp cá biệt. Trong tháng vừa qua, chính quyền Ukraine đã bắt giữ hoặc công khai danh tính hơn 30 giáo sĩ và nữ tu thuộc chi nhánh Ukraine của Giáo hội Chính thống Nga.
Đối với các cơ quan an ninh Ukraine, Giáo hội thân Nga này, vốn một trong hai nhà thờ Chính thống lớn của Ukraine, đặt ra một mối đe dọa lật đổ duy nhất – một tổ chức được nhiều người tin cậy, không chỉ là nơi ươm mầm tình cảm thân Nga mà còn bị các linh mục, tu sĩ, nữ tu xâm nhập, và họ đã hỗ trợ Nga trong cuộc chiến.
Những tháng gần đây đã dẫn đến một loạt các cuộc lục soát tại các nhà thờ và tu viện, đồng thời chính phủ ban hành các sắc lệnh và luật hạn chế hoạt động của Giáo hội thân Nga này, được Tòa thượng phụ Matxcơva đặt tên theo một cách dễ gây nhầm lẫn là Giáo hội Chính thống giáo Ukraine. Hôm thứ Ba, Tòa án Tối cao Ukraine đã giữ nguyên luật năm 2018 yêu cầu nêu tên trung thực các tổ chức tôn giáo nếu họ liên kết với một quốc gia có chiến tranh với Ukraine – một luật được thiết kế để buộc Giáo hội này phải tự gọi mình là Giáo hội thuộc Nga.
Tổng thống Volodymyr Zelensky trong tháng này đã yêu cầu Quốc hội cấm bất kỳ Giáo hội nào nghe theo lệnh của Nga, mặc dù chưa có chi tiết nào được đề xuất, vì vậy vẫn chưa rõ lệnh cấm đó sẽ hoạt động như thế nào. Chính quyền Ukraine có kế hoạch thu hồi hợp đồng thuê nhà của nhà thờ Nga đối với hai ngôi nhà thiêng liêng được tôn kính – Nhà thờ Holy Dormition và Nhà thờ Refectory – trong khu phức hợp Tu viện Hang động ở Kyiv, một hầm mộ hàng nghìn năm tuổi chứa xác ướp của các vị thánh linh thiêng nhất trong Chính thống giáo Slav.
Cuộc đàn áp của Ukraine đối với Giáo hội thân Nga đã gây ra những phản đối từ cả Giáo hội Nga và chính phủ Nga, họ gọi đó là một cuộc tấn công vào tự do tôn giáo. Vào thứ Ba, Metropolitan Pavlo Lebed, người đứng đầu nhà thờ thân Nga tại Tu viện Hang động, đã nêu đích danh ông Zelensky trong một video.
“Bạn có muốn lấy đi niềm tin vào mọi người, lấy đi hy vọng cuối cùng không?” Giáo sĩ Lebed nói. “Đừng bảo chúng tôi phải đi nhà thờ nào.”
Ông Zelensky, vốn là người Do Thái, và các cơ quan thực thi pháp luật Ukraine nói rằng cuộc đàn áp không liên quan gì đến tự do tôn giáo, mà liên quan đến các hoạt động gián điệp, nổi loạn, phá hoại hoặc phản quốc.
Trong nhiều thế kỷ, Giáo hội Chính thống giáo của Ukraine nằm dưới quyền của Giáo hội Chính thống giáo Nga, và những nhà lãnh đạo tôn giáo ở Matxcơva đã hết lòng ủng hộ cuộc chiến của Tổng thống Vladimir V. Putin. Nhưng trong những năm gần đây, nhiều linh mục và giáo xứ, cùng hàng triệu tín hữu, đã chuyển sang trung thành với Giáo hội Chính thống giáo mới độc lập của Ukraine, và sự chia tách này được chiến tranh làm tăng tốc độ. Hai Giáo hội Chính thống giáo này hầu như giống hệt nhau trong phụng vụ; ngăn cách họ là chính trị và chủ nghĩa dân tộc.
Ảnh: Andriy Pavlenko, người từng là giám mục phụ trách một nhà thờ Chính thống giáo ở miền đông Ukraine, đã bị kết án là gián điệp trong tháng 12/2022.
——————
