Đảo chính Myanmar: Sợ hãi và bất tuân trước các vụ bắt giữ ban đêm

CHARLY TRIBALLEAU/Getty Images

Các nhà hoạt động tham gia một cuộc biểu tình phản đối cuộc đảo chính quân sự ở Myanmar ở Tokyo vào ngày 14 tháng 2 năm 2021

Người dân Myanmar đang phản ứng một cách bất tuân khi chính quyền tiến hành các cuộc bố ráp vào ban đêm để bắt giữ những người chống đối cuộc đảo chính quân sự.

Đoạn video cho thấy người dân đập xoong nồi để cảnh báo hàng xóm của họ việc lực lượng an ninh đến gần.

Các cuộc biểu tình lớn đã diễn ra kể từ khi quân đội giành quyền kiểm soát quốc gia Đông Nam Á hôm 1/2.

Hôm thứ Bảy, quân đội tuyên bố lệnh bắt giữ bảy nhà vận động đối lập nổi tiếng đã được banh hành.

Họ bị truy nã với tội danh hiếm khi được sử dụng: “quấy rối sự yên ổn”. Trong số ba người trên, Min Ko Naing là một trong những thủ lĩnh sinh viên tham gia vào cuộc nổi dậy thất bại năm 1988 để chống lại nhà độc tài quân sự lúc bấy giờ. Ông đã xuất hiện trong một video trên mạng xã hội tố giác việc dùng các cuộc bố ráp vào ban đêm để bắt người.

Văn phòng nhân quyền của Liên hợp quốc hôm thứ Sáu nói rằng hơn 350 người đã bị bắt kể từ cuộc đảo chính.

Nhà lãnh đạo dân cử của nước này, Aung San Suu Kyi, đang bị quản thúc tại gia.

Đảo chính Myanmar

Hôm thứ Bảy, quân đội cũng đình chỉ các luật vốn yêu cầu phải có lệnh của tòa án về việc giam giữ người trong thời gian lâu hơn 24 giờ và khám xét tài sản cá nhân.

Nhà báo Nyein Chan Aye của BBC Miến Điện cho biết người dân Myanmar đang cảm thấy “cực kỳ bất an, lo lắng và không chắc chắn về những gì sẽ xảy ra tiếp theo”.

Ông nói: “Những đêm mất ngủ đang trở thành thường nhật ở Myanmar. Lực lượng an ninh đang đột kích vào nhà của người dân ở nhiều nơi trên khắp cả nước và cố bắt giam những kẻ chống lại chính quyền quân đội. Mọi người đang bảo vệ nhau, thức khuya vào ban đêm”, ông nói.

Tại thành phố lớn nhất nước, Yangon, đoạn băng cho thấy mọi người đang hô vang và cảnh báo hàng xóm khi các xe an ninh đến gần. Trong một đoạn video được chia sẻ với hãng tin Reuters, người ta có thể thấy đám đông vây quanh và diễu hành quanh xe cảnh sát.

Người quay phim nói với hãng tin này rằng đám đông ít nhất một lần, đã làm cho cảnh sát phải quay đầu lại khi lái xe hướng về phía Bệnh viện Tây Yangon.

Đoạn phim khác cho thấy mọi người tụ tập ở Yangon để yêu cầu thả tự do cho một giáo viên được cho là bị bắt giam, và đập xoong nồi khi họ nghĩ rằng các đơn vị cảnh sát đang tiến hành bố ráp để bắt người.

Khi mọi người xuống đường trong ngày thứ tám liên tiếp vào hôm thứ Bảy, những người biểu tình đã hô vang: “Hãy ngừng bắt người vào ban đêm.”

Các hình chế trên mạng với chú thích ảnh “Ban đêm chúng ta không còn được an toàn nữa” đã lan truyền khắp mạng xã hội.

Myanmar: Tập aerobic giữa đảo chính

Phil Robertson, Phó giám đốc Tổ chức Theo dõi Nhân quyền khu vực Châu Á, nói với BBC rằng “ngày càng có nhiều cuộc vây bắt bất ngờ vào ban đêm” diễn ra ở Myanmar mà người dân bị lôi ra khỏi nhà họ vào nửa đêm.”

“Chúng tôi có những hàng xóm láng giềng đang cố gắng thành tổ chức. Họ đang sử dụng tiếng đập nồi khi thấy có vẻ như cảnh sát hoặc quân đội đang tiến vào khu nhà họ. Đây thực sự trở thành một tình huống mà cuộc truy quét đang nhắm vào bất kỳ ai mà quân đội xác định là các thủ lĩnh của các cuộc biểu tình này,” ông nói.

Hiệp hội Hỗ trợ Tù nhân Chính trị thuộc nhóm Myanmar cũng đã lên tiếng quan ngại về các vụ bắt giữ ban đêm.

“Các thành viên trong gia đình không biết gì về tội trạng, nơi ở hoặc tình trạng của những người thân yêu họ. Đây không phải là những vụ việc cá biệt và các cuộc bố ráp vào ban đêm đang nhắm vào những tiếng nói bất đồng”, một tuyên bố viết.

Sơ lược về Myanmar

Myanmar, còn được gọi là Miến Điện, từ lâu đã được coi là một quốc gia nghèo khổ dưới sự cai trị của một chính quyền quân sự áp bức từ năm 1962 đến năm 2011

Tự do hóa từng bước khởi đầu vào năm 2010, đem đến các cuộc bầu cử tự do vào năm 2015 và thành lập chính phủ do nhà lãnh đạo đối lập kỳ cựu Aung San Suu Kyi lãnh đạo vào năm sau

Một chiến dịch quân đội nhắm vào những kẻ bị cáo buộc là khủng bố ở bang Rakhine đã khiến hơn nửa triệu người Rohingyas theo đạo Hồi phải trốn chạy sang nước láng giềng Bangladesh, mà Liên Hợp Quốc gọi là “ví dụ điển hình về thanh trừng sắc tộc”

Aung San Suu Kyi và chính phủ của bà bị lật đổ trong cuộc đảo chính quân đội vào ngày 1 tháng 2, sau chiến thắng vang dội của NLD trong cuộc bầu cử vào tháng 11 năm ngoái