Chiến dịch “Mẹ Ơi Đừng Giết Con”

TRẺ

Gần đây, hai bạn nam Lê Hoàng Thạch và Lê Huỳnh Hà phát động chiến dịch “Mẹ Ơi Đừng Giết Con” để đề nghị ban hành luật cấm phá thai ở Việt Nam.

Đây là trang facebook: https://www.facebook.com/pg/meoidunggietcon/about/?ref=page_internal

Nhiều người đã tham gia tranh luận về chuyện nạo phá thai, và phản bác lại những lập luận hỏng của chiến dịch. Tuy nhiên, tôi sẽ viết về 3 vấn đề khác có liên quan. 

1. Giáo dục giới tính

Trước đây, khi ở Việt Nam, tôi từng đọc cuốn Hoa Hồng Giấu Trong Cặp Sách, phỏng vấn một loạt các thanh thiếu niên Trung Quốc đã có quan hệ tình dục khi còn đi học. Tôi không còn nhớ rõ chi tiết, nhưng nhớ có một cô có thai, rồi lại phá, có thai lại, rồi lại phá, chủ yếu do thiếu hiểu biết. Ða phần các thanh thiếu niên được phỏng vấn trong cuốn sách đều nói cùng một ý: không có kiến thức, ở nhà cha mẹ không nói, còn ở trường cũng không có giáo dục giới tính, trước khi thử không biết nhiều về sex, không biết cách nào để an toàn và tránh thai, không biết hậu quả khi phá thai, v.v…

Khi tôi còn đi học ở Việt Nam, một giáo viên từng nói, hoàn toàn ủng hộ có giáo dục giới tính trong trường học; các giáo viên khác bảo, như thế là vẽ đường cho hươu chạy, nhưng cô ấy bảo, thế là tốt, vẽ đường thì hươu chạy theo đường, chứ không thì nó chạy lung tung. Nếu trường lớp không dạy, cha mẹ không nói, các em nhỏ học từ đâu? Phim khiêu dâm hoàn toàn không phải là chỗ để học về sex.

Khi có giáo dục giới tính, các bạn trẻ sẽ không những học được sex là gì, thế nào là sex an toàn, làm thế nào để tránh thai, các hệ quả phụ của các biện pháp tránh thai là gì, hậu quả của phá thai là gì… mà còn học được làm thế nào để bảo vệ bản thân, làm sao biết nếu mình mắc bệnh truyền nhiễm hoặc có vấn đề về phụ khoa, v.v.

Thêm nữa, nếu có giáo dục giới tính và mọi người xem sex là chuyện bình thường không có gì đáng xấu hổ, thì có thể sẽ làm giảm nỗi ngượng ngập xấu hổ không cần thiết khi mua bao cao su hoặc hỏi về các biện pháp tránh thai. Chẳng hạn, theo một nghiên cứu năm 2015, “chỉ có 58.2% sinh viên biết BCS được sử dụng cho các trường hợp muốn tránh thai tạm thời. Một điều đáng lo ngại là 24.8% SV cảm thấy xấu hổ khi đi mua BCS. Trong số 16.2% sinh viên đã quan hệ tình dục chỉ có 31.6% SV sử dụng BCS khi quan hệ lần đầu.”¹

2. Birth control

Cá nhân tôi ủng hộ quyền phá thai của phụ nữ cho tới khi thai nhi 12 tuần tuổi (trên 12 tuần cho trường hợp đặc biệt như thai bị dị tật, hoặc phải chọn giữa mạng sống người mẹ và mạng sống thai nhi). Tôi hoàn toàn hiểu được khi ai đó chống phá thai, vì bản thân tôi cũng không ủng hộ phá thai khi thai đã quá lớn và bắt đầu có cảm giác, và Việt Nam có tỷ lệ phá thai thuộc hàng cao nhất trên thế giới.

Tuy nhiên, mỗi khi ai đó nói chống phá thai, tôi luôn có cùng câu hỏi: Thế quan điểm của bạn về birth control là gì?

Ðã có nhiều bài viết phân tích vì sao luật cấm phá thai không hiệu quả, nên thực sự không cần nhắc lại. Nghiên cứu cho thấy, trên khắp thế giới cấm phá thai không nhất thiết làm giảm phá thai, chỉ làm phụ nữ phá thai không an toàn—hoặc tự làm ở nhà, hoặc đến các chỗ phá thai chui, phá thai lậu, không vệ sinh, không đủ chuyên môn, khó kiểm soát. Thế là dễ dàng dẫn đến nhiễm trùng, biến chứng, thậm chí chết người ².

Cách hiệu quả nhất để giảm tỷ lệ phá thai là tránh thai—những nước cho birth control dễ dàng có tỷ lệ phá thai thấp ³. Birth control có rất nhiều hình thức: bao cao su, thuốc tránh thai, implant (đặt trong tay, kiểm soát hormone), IUD, v.v.

Theo quan điểm của tôi, birth control không những nên cho điều kiện dễ dàng, mà thậm chí nên miễn phí, hoặc ít nhất có giá rẻ. Chỉ cần so sánh giữa Anh và Na Uy, giá implant là trên 1000 kr, thậm chí có nơi có thể lên 2980 kr, chẳng hạn như ở Oslo City Legesenter ⁴ (đổi sang tiền Anh là từ 100 pounds, nếu đắt có thể lên tới gần 270 pounds), trong khi ở Anh là hoàn toàn miễn phí. Như vậy bạn có thể thấy nơi đâu bạn có thể dễ dàng tránh thai (implant là cái đặt vào tay, thường hiệu quả 3 năm, tỷ lệ tránh thai cao, và không sợ quên như dùng thuốc), và nơi đâu bạn sẽ phải đắn đo cân nhắc, có thể phải dùng biện pháp khác hoặc không dùng gì vì quá đắt.

Nếu bạn nói bạn chống phá thai, nhưng cũng chống birth control, tôi e rằng bạn không thực sự quan tâm đến quyền sống của các thai nhi mà chỉ muốn áp đặt giá trị đạo đức của mình lên người khác.

Có lập luận cho rằng dùng birth control là chống lại tự nhiên. Nếu đúng thế thì có lẽ con người cũng đừng nên mang kính, đừng niềng răng, đừng giải phẫu thẩm mỹ, đừng uống thuốc, đừng dùng vaccine… Nói chung đừng làm gì cả, cứ để mọi thứ thuận theo tự nhiên và xem chuyện gì xảy ra.

Lại có lập luận cho rằng dùng bao cao su không khác phá thai mấy, vì tinh trùng có thể tạo ra con. Cách nghĩ này hoàn toàn vô nghĩa, vì tinh trùng phải gặp trứng mới tạo thành phôi thai—tinh trùng và thai nhi không tương đương.

3. Cách nhìn về phụ nữ, sex, và hôn nhân

Một vấn đề khác liên quan đến tranh luận về phá thai là cách nhìn về phụ nữ, sex, và hôn nhân.

Cá nhân tôi ủng hộ sống thử, sex trước hôn nhân, vì sex là một phần rất quan trọng trong đời sống hôn nhân, người ta cần biết mình chọn cái gì, có hợp không, v.v. Có người muốn giữ trinh tiết tới khi cưới, và muốn mình cũng là người đầu tiên của chồng. Ngược lại, có người xem sex không quá quan trọng, không cần yêu. Mỗi người có quan niệm và lựa chọn của mình, tôi đều tôn trọng.

Khá nhiều người tôi biết chống phá thai không hẳn vì họ muốn bảo vệ quyền sống của thai nhi như tuyên bố, mà vì quan điểm của  họ về sex là chỉ nên có giữa vợ và chồng, và mục đích của sex chỉ là để sinh con và duy trì nòi giống. Những người này không ủng hộ birth control và phê phán những người có quan niệm khác họ về sex và hôn nhân.

Nói tóm lại, chuyện phá thai không phải là vấn đề đơn giản, và chúng ta (nhất là nam giới) không thể bàn tới các đạo luật về phá thai mà không nói tới những thứ liên quan – như giáo dục giới tính, birth control, phụ nữ quyền, và lý do thật sự để cấm phá thai.

DN

1. https://m.oxii.vn/home/article/5c0e05cceb0088afc8729252/Vi-sao-la-’Me-oi-djung-giet-con!’-ma-khong-phai-la-’Bo-oi-hay-dung-bao-cao-su!’
2. https://www.guttmacher.org/sites/default/files/report_pdf/abortion-worldwide-2017.pdf
3. https://www.nbcnews.com/health/health-care/abortion-rates-go-down-when-countries-make-it-legal-report-n858476
4. https://www.oslocitylegesenter.no/gynekolog/