BBC 16 tháng 9 2020, 17:52 +07
Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) ra phán quyết rằng việc Hoa Kỳ áp biểu thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc hồi năm 2018, mở đầu cho cuộc chiến thương mại, là “không phù hợp” với các quy định thương mại quốc tế.
WTO nói rằng Hoa Kỳ đã không cung cấp bằng chứng chứng minh điều nước này nói là Trung Quốc đã đánh cắp công nghệ một cách không công bằng và có sự trợ giá của nhà nước, những lý do khiến việc áp thuế là thỏa đáng.
Thương chiến Mỹ Trung sẽ đi về đâu?
Thương chiến Mỹ-Trung: ‘Chúng ta đều phải trả giá’
Thương chiến Mỹ – Trung trong 400 từ
Trump tuyên bố áp thuế lên thêm 300 tỷ đôla hàng TQ
Giới chức Trung Quốc hoan nghênh phán quyết.
Tuy nhiên, Hoa Kỳ nói phán quyết cho thấy WTO “hoàn toàn không phù hợp” cho chức năng đương đầu Trung Quốc.
Đại sứ Robert Lighthizer, nhà thương thuyết thương mại hàng đầu của Hoa Kỳ, nói rằng Hoa Kỳ “cần phải được quyền tự vệ trước các hành vi thương mại không công bằng”.
“Phúc trình này của ủy ban xác nhận điều mà chính quyền ông Trump đã nói từ bốn năm qua: WTO hoàn toàn không phù hợp trong việc chặn đứng các hoạt động công nghệ độc hại của Trung Quốc,” ông nói.
“Ủy ban không phản bác những bằng chứng dày dặn mà Hoa Kỳ đệ trình về tình trạng Trung Quốc đánh cắp sở hữu trí tuệ, nhưng quyết định của ủy ban cho thấy WTO không đưa ra được những biện pháp sửa chữa đối với hành vi sai trái đó.”
Thương chiến Mỹ-Trung
Trung Quốc đưa vụ việc ra trước WTO vào năm 2018, khi chính quyền ông Trump bắt đầu chuẩn bị cho việc áp biểu thuế lượt đầu tiên lên các mặt hàng mà về sau tính ra là có tổng giá trị trên 300 tỷ đô la Mỹ.
Trung Quốc khiếu nại về biểu thuế quan được áp dụng trong tháng Sáu và tháng Chín 2018, đánh trên lượng hàng hóa trị giá trên 200 tỷ đôla thương mại hàng năm.
Hoa Kỳ nói rằng biểu thuế này là để đáp trả tình trạng Trung Quốc đánh cắp công nghệ, trợ giá và có “các hành vi thương mại không công bằng” khác, và việc ra biểu thuế là hợp pháp, theo các quy định thương mại có từ thời thập niên 1970.
Tuy nhiên, Trung Quốc nói rằng các loại thuế này vi phạm quy định thương mại, bởi chúng cao hơn so với các cam kết mà Hoa Kỳ đã đưa ra và chỉ nhắm vào áp dụng đối với một quốc gia.
Ủy ban gồm các chuyên gia của WTO đồng ý với lập luận của Trung Quốc. Ủy ban này nói thêm rằng Hoa Kỳ đã không chứng minh được rằng việc áp thuế như vậy là thỏa đáng dựa trên cơ sở đạo đức, bởi nó không cho thấy các sản phẩm bị đánh thuế đã được hưởng lợi ra sao từ hoạt động thương mại không công bằng.
“Do vậy, Ủy ban thấy rằng Hoa Kỳ đã không chứng minh được rằng việc áp dụng các biện pháp đó là thỏa đáng,” Ủy ban nói.
‘Căng thẳng thương mại toàn cầu ở mức chưa từng thấy’
Ủy ban nói thêm rằng họ chỉ xem xét các biện pháp của Hoa Kỳ mà không xét tới sự trả đũa của Trung Quốc, là điểm mà Washington đã không khiếu nại lên WTO.
Ghi nhận rằng đây là “những căng thẳng thương mại toàn cầu ở mức chưa từng thấy”, ủy ban gồm ba người khuyến khích hai bên hợp tác để tìm giải pháp tháo gỡ tranh chấp.
Trong một tuyên bố ra hôm thứ Ba, Bộ Thương mại Trung Quốc nói họ hy vọng Hoa Kỳ sẽ tôn trọng phán quyết của WTO và có hành động thực tiễn nhằm duy trì thương mại song phương.
Chính quyền ông Trump, vốn lặp đi lặp lại lời chỉ trích WTO, có thể sẽ kháng cáo.
Tuy nhiên, vụ việc có thể rơi vào tình trạng tê liệt về pháp lý, bởi Washington đã chặn việc bổ nhiệm các thẩm phán tòa thượng thẩm, khiến tòa không có đủ số thành viên tối thiểu để xem xét các đơn kiện.
