Dưới thời Tổng thống Donald Trump nhiệm kỳ thứ hai (từ tháng 1/2025 đến nay), chúng ta chứng kiến một mô hình quản lý nhà nước không chỉ dựa trên ý thức hệ “America First” mà còn bị chi phối bởi hận thù cá nhân, lợi ích gia đình, và sự thao túng thể chế. Qua các cuộc thảo luận trước, từ tranh cãi về autopen và stimulus checks năm 2020 đến các chính sách kinh tế, công nghệ, tiền tệ, và ngoại giao, một bức tranh tổng thể hiện ra: Trump đã xây dựng một hệ thống nơi trả thù chính trị trở thành công cụ quyền lực, bất bình đẳng kinh tế được củng cố để ưu tiên phe nhóm, liên minh quốc tế bị phá hoại để “đi đêm” với đối thủ, và quân đội cùng cơ quan pháp lý bị suy yếu để dễ thao túng. Tất cả đều dẫn đến hậu quả mà người nghèo, tầng lớp trung lưu, và thậm chí an ninh quốc gia phải gánh chịu. Dựa trên dữ liệu từ các nguồn như Reuters, CBO, IMF và báo cáo Quốc hội (đến 30/11/2025), bài phân tích này tổng hợp các yếu tố này thành một vòng luẩn quẩn, nơi mỗi quyết định không chỉ phục vụ lợi ích ngắn hạn mà còn làm suy yếu nền tảng Mỹ dài hạn.1. Hận Thù Và Trả Thù Chính Trị: Nền Tảng Của Hệ Thống Trừng PhạtTrump không chỉ “đe dọa trả thù” mà đã xây dựng một kiến trúc quyền lực dựa trên thanh trừng có hệ thống, gợi nhớ đến các chế độ độc đoán. Báo cáo Reuters (26/11/2025) tiết lộ ít nhất 470 cá nhân và tổ chức bị nhắm đến, trong đó 247 mục tiêu cụ thể được nêu tên trong hồ sơ chính phủ, tài liệu pháp lý và chỉ thị nội bộ. Điều này vượt xa “danh sách kẻ thù” của Nixon (chỉ 20-30 người), với các công cụ như:
- Bổ nhiệm “chiến binh trả thù”: Kash Patel (FBI) sa thải 50 nhân viên và tước an ninh clearance của 17 người từ “Patel list”; Stephen Miller (DOJ) nhắm công tố viên Jan. 6 như Jack Smith và Fani Willis; Pete Hegseth (Quốc phòng) cắt ngân sách an ninh mạng 50%, tê liệt chống Nga.
- Công cụ pháp lý: Sử dụng IEEPA để phong tỏa tài sản, cắt hợp đồng chính phủ ($500 triệu từ Harvard do DEI), và điều tra IRS đối với truyền thông (CNN, NYT) hoặc tổ chức xã hội (ACLU, Planned Parenthood).
Hận thù này không dừng ở cá nhân mà lan sang thể chế: Sa thải tướng lĩnh (như Mark Milley, bị gọi là “traitor”) suy yếu quân đội, làm giảm hiệu quả chỉ huy (CENTCOM báo cáo 15% thiếu hụt lãnh đạo cấp cao, 3/2025). Đồng thời, gỡ bỏ cơ quan thanh tra (cắt 40% ngân sách CISA, ODNI) và pháp lý (purge 200 công tố viên DOJ) để dễ thao túng – ví dụ, hủy kiện Binance/Coinbase để lợi cho crypto holdings của gia đình Trump. Kết quả: Thể chế Mỹ bị “trung thành hóa”, nhưng phân cực xã hội tăng (Pew: 45% cử tri lo “authoritarian shift”, 11/2025), và niềm tin công chúng giảm (Trump approval từ 52% xuống 48%, Gallup).2. Bất Bình Đẳng Kinh Tế: Miễn Thuế Nhà Giàu, Cắt An Sinh Người NghèoLiên kết trực tiếp với trả thù là chính sách kinh tế ưu tiên “phe nhóm” để thu lợi, bất chấp nợ công và bất bình đẳng. Nợ Mỹ vượt $38,09 nghìn tỷ (125% GDP, 11/2025), nhưng Trump gia hạn TCJA và ban hành OBBBA (7/2025), cắt thuế $4,1 nghìn tỷ/10 năm – chủ yếu cho tập đoàn như Tesla (lợi nhuận $2,3 tỷ USD năm 2024, thuế 0%). Bộ Tài chính nới lỏng CAMT (thuế tối thiểu 15%), vi phạm luật IRA của Biden, dẫn đến thâm hụt $1,8 nghìn tỷ FY2025.Hậu quả cho người nghèo: Để bù đắp, cắt SNAP/SSI/Medicare ($93 tỷ Social Security, đẩy insolvency từ 2034 lên 2032), ảnh hưởng 20 triệu người (Urban Institute: nghèo tăng 3,8 triệu cao tuổi). Lý do “giả tạo” như “trickle-down” hay “người nhập cư gây thâm hụt” bị mổ xẻ (CBO: di cư tăng thu $100 tỷ/năm), nhưng thực tế tiền chảy vào buybacks (Tesla $10 tỷ năm 2025) và túi nhà giàu (top 1% giảm thuế $12.500/hộ). Điều này không chỉ tàn nhẫn mà còn đẩy lạm phát lan tỏa (2,8% dự 2026), khi USD mạnh ngắn hạn từ lãi suất cao nhưng rủi ro de-dollarization tăng (USD share 56%, thấp kỷ lục).3. Phá Hoại Liên Minh Và An Ninh Quốc Gia: Lợi Cho Nga, Cô Lập MỹHận thù nội bộ lan sang ngoại giao, nơi Trump phá hủy liên minh để “đi đêm” với đối thủ, lợi cho Nga và TQ. Từ nhiệm kỳ 1: Rút JCPOA Iran (2018), làm Iran enrichment 60% (breakout time 3 tháng, IAEA 2025); đàm phán Doha với Taliban (2020), bỏ rơi chính phủ Afghanistan, dẫn đến hỗn loạn Kabul (Biden phải đưa 6.000 quân sơ tán). Nhiệm kỳ 2: Đe rút NATO (luật NDAA cấm nhưng sidestep qua quyền hành pháp); rút 600 quân Syria (1/2025), để Nga giữ 2 căn cứ; cắt tình báo Ukraine đúng lúc Nga phản công Kursk (mất 10% đất, 3/2025); đánh thuế 25% Mexico/Canada (vi phạm USMCA), dẫn đến trả đũa $20 tỷ.Cắt an ninh mạng (50% ngân sách CISA sau gặp Putin Alaska 8/2025) cho phép Nga tăng tấn công (ransomware, disinformation bầu cử). Ép Ukraine nhượng đất (28-point plan với Putin) làm châu Âu họp quốc phòng không Mỹ (Munich 2/2025). Kết quả: Mỹ cô lập (“America Alone”), châu Âu tự chủ (chi quốc phòng tăng 25%), Nga lợi thế (Kursk, Syria), và an ninh toàn cầu suy yếu (ISIS tăng 100% tấn công).4. Bảo Vệ Lợi Ích Gia Đình Và Phe Nhóm: Crypto Và Thao TúngTrên hết, hệ thống này phục vụ lợi ích cá nhân: Holdings crypto gia đình Trump $6,7 tỷ (40% net worth, 11/2025), với $TRUMP memecoin ($93 triệu) và WLF/USD1 ($3,15 tỷ). Chính sách GENIUS Act (7/2025) và pardon CZ Zhao (10/2025) kiếm $800 triệu phí, nhưng thúc de-dollarization (BRICS CBDC tăng 20% giao dịch), làm USD mất giá tiềm năng 15-30% nếu dự trữ chuyển sang vàng/crypto. Liên quan Witkoff (cha Zach, co-founder WLF) và donors nước ngoài (UAE $2 tỷ), đây là “self-dealing” – biến Nhà Trắng thành “crypto cash machine” (Reuters).Sa thải tướng lĩnh và gỡ thanh tra càng dễ thao túng: Quân đội thiếu lãnh đạo (15% lỗ hổng), pháp lý bị “purge” để che đậy (hủy kiện Binance). Hậu quả: Người nghèo gánh nợ tăng ($2 nghìn tỷ/năm), lạm phát, và mất an sinh – trong khi phe nhóm thu lợi.Kết Luận: Hậu Quả Của Vòng Luẩn Quẩn – Từ Siêu Cường Đến “Trump First”?Tổng hợp lại, vòng luẩn quẩn này bắt đầu từ hận thù (trả thù 470 mục tiêu), dẫn đến bất bình đẳng (cắt an sinh bù miễn thuế), phá hoại liên minh (lợi Nga, cô lập Mỹ), và thao túng thể chế (sa thải tướng lĩnh/thanh tra) để bảo vệ lợi ích gia đình (crypto $6,7 tỷ). Không chỉ người nghèo gánh hậu quả (poverty tăng 3,8 triệu), mà Mỹ mất vị thế: USD rủi ro de-dollar (56% share), quân đội suy yếu, đồng minh xa lánh. Đây không phải “America First” mà là “Trump First” – một mô hình độc đoán làm suy yếu dân chủ. Nếu không có kiểm soát từ Quốc hội hoặc tòa án (hiện GOP thống trị), Mỹ có thể đối mặt khủng hoảng hiến định lớn. Liệu đây là đỉnh điểm hay chỉ mới bắt đầu? Thời gian sẽ trả lời, nhưng dữ liệu đến nay đã rõ ràng: Hậu quả không chỉ nội bộ mà còn toàn cầu.