Trọng Thành / RFI 03/04/2022 – 12:04
Khoảng 160.000 thường dân vẫn bị kẹt tại thành phố cảng Mariupol miền nam Ukraina, nơi đang diễn ra các trận giao tranh giữa quân Nga và các lực lượng vũ trang Ukraina. Kế hoạch sơ tán thường dân, sau quyết định cho phép bất ngờ của Nga ngày 31/03, rút cục đang gặp đầy trắc trở. Quân đội Nga quy trách nhiệm cho hội Chữ Thập Đỏ Quốc Tế (CICR).
Reuters dẫn lại thông tin hãng tin Nga Interfax. Giải thích lý do của việc nhiều đoàn xe « trợ giúp nhân đạo » không vào được đến Mariupol trong hai ngày, thứ Sáu 01/03 và thứ Bảy 02/03, bộ Quốc Phòng Nga nhấn mạnh : Hội Chữ Thập Đỏ Quốc Tế « không đủ năng lực » để tổ chức việc sơ tán thường dân khỏi các vùng có chiến sự. Đại tá Mikhaïl Mizintsev, một quan chức bộ Quốc Phòng Nga, giải thích thêm là các đoàn xe « đã khởi hành quá chậm và không thể đến Mariupol đúng giờ ». Viên sĩ quan nói trên cũng cáo buộc một số phương tiện trong đoàn xe của CICR không tuân thủ đúng lộ trình.
Về phần mình, một người phát ngôn của hội Chữ Thập Đỏ Quốc Tế giải thích với Reuters qua thư điện tử : « hoạt động nhân đạo nhằm giải cứu thường dân ra khỏi thành phố Mariupol đang diễn ra. Tình hình trên thực địa đầy biến động, mọi thứ có thể thay đổi mau chóng ». Theo người đại diện hội Chữ Thập Đỏ nói trên, « do vai trò là một bên trung gian có vai trò trung lập trong chiến dịch phức tạp này, CICR không thể cung cấp thêm thông tin vào thời điểm hiện tại ».
Hôm qua, hội Chữ Thập Đỏ Quốc Tế cho biết chiến dịch sơ tán thường dân tại thành phố Mariupol do CICR thực hiện đã được cả phía Nga và chính quyền Kiev thông qua, nhưng các chi tiết cụ thể vẫn đang trong quá trình thương lượng. Trả lời đài Pháp France Inter tối thứ Sáu 01/04, CICR nhấn mạnh là « các bên cần tôn trọng các thỏa thuận đã được thông qua, và cung cấp các điều kiện, bảo đảm an ninh cần thiết ».
Về các lý do cụ thể gây trở ngại cho hoạt động sơ tán thường dân, trả lời France Inter, đại diện CICR, bà Alvona Synenko, đã liệt kê hàng loạt điều kiện như : « đi bằng đường nào ? vào giờ nào ? bao nhiêu người ? ». Và đối với những nơi chiến sự đang diễn ra ác liệt, thì « phải có các thỏa thuận rất cụ thể, chẳng hạn như tuyến đường không được gài mìn. Cần phải có các chỉ dẫn rõ ràng » đối với các lực lượng vũ trang tại chỗ.
Mới chỉ có 771 thường dân được sơ tán khỏi Mariupol
Tối thứ Sáu 01/04, theo tổng thống Ukraina, các đoàn xe của hội Chữ Thập Đỏ đã đưa được khoảng 3.000 người rời khỏi Mariupol đến được Zaporijia, điểm đầu của « hành lang nhân đạo ». Tuy nhiên, sau đó, phó thủ tướng Ukraina Iryna Verechtchouk cho biết cụ thể hơn là « chỉ có 771 người đến trực tiếp từ Mariupol», số còn lại đến từ thị trấn Berdiansk, do quân Nga kiểm soát.
Cho đến nay, sau hơn một tháng chiến tranh, quân Nga vẫn chưa chiếm được thành phố lớn nào tại Ukraina. Theo nhiều nhà quan sát, kiểm soát hoàn toàn Mariupol, cho dù thành phố đã gần như bị tàn phá tan hoang, vẫn đang là mục tiêu nhắm tới hàng đầu của quân đội Nga.
Ngày 24/03, đúng một tháng kể từ khi Nga tấn công Ukraina, Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc ra nghị quyết yêu cầu Nga ngừng tất cả các hành động bạo lực chống Ukraina, đặc biệt là nhắm vào thường dân và tài sản dân sự. Nghị quyết được 140 quốc gia thông qua (5 quốc gia chống, 38 bỏ phiếu trắng).
