Xung đột giữa Nga và Ukaine đã sắp tròn hai tuần. Nga – quốc gia có quân đội vốn được xếp vào loại hùng mạnh thứ hai trên thế giới, vượt xa quân đội Ukraine cả về quân số lẫn số lượng cũng như sự đa dạng của các loại phương tiện quân sự vẫn đang loay hoay tìm chiến thắng có tính quyết định trên chiến trường và bình diện ngoại giao.
Thông tin, hình ảnh về quân đội Nga trong cuộc xâm lược Ukraine từ 24/2/2022 đến nay làm cả thế giới ngỡ ngàng: Trang bị cá nhân của binh sĩ Nga không chỉ… đơn sơ đến mức tội nghiệp trong bối cảnh hiện đại hóa đã trở thành xu thế chung của quân đội các quốc gia trên toàn thế giới (chẳng hạn phương tiện liên lạc là những bộ đàm do Trung Quốc sản xuất vốn được bày bán rộng rãi ở nhiều nơi trên thế giới, có nơi, phụ huynh còn mua loại bộ đàm này cho trẻ con chơi,…), mà còn bộc lộ sự tàn nhẫn đối với những người được ủy nhiệm xông pha trận mạc (khẩu phần là những hộp thực phẩm chuyên dùng cho quân nhân trên chiến trường đã hết hạn từ những năm 2015,…).
Rồi vì thiếu thực phẩm, thiếu đạn,… một số đơn vị của quân đội Nga đã buông súng đầu hàng quân đội Ukraine… Những đoàn quân xa, chiến xa bọc thép,… không bị bể bánh vì chất lượng vỏ không chịu được lực ma sát lớn khi di chuyển hay khi sa lầy thì thiếu xăng,… không thể hành tiến, cuối cùng, một số phải bỏ lại dọc đường cho nông dân Ukraine dùng máy cày kéo đi nơi khác, một số trở thành mục tiêu cho binh sĩ hay các phương tiện bay không người lái của Ukraine tiêu diệt… Người ta không thể hiểu nổi tại sao những viên tướng Nga lại tệ đến vậy trong soạn thảo – phê duyệt kế hoạch hành quân, chẳng lẽ họ không biết tiếp liệu giữ vai trò thế nào trong một cuộc chiến?
Đã từng có rất nhiều tố cáo về tham nhũng trong quân đội Nga, những hợp đồng mua bán trang bị, thiết bị quốc phòng chủ yếu nhằm giúp giới tướng lãnh và các nhà thầu làm giàu,… cũng như những ẩn họa khi nhiều sĩ quan Nga trở thành tướng chỉ nhờ cam kết trung thành với Putin, thành ra không biết… đọc bản đồ quân sự!.. Những tố cáo ấy từ giới đối lập ở Nga chưa bao giờ được điều tra và trả lời cho dân chúng Nga bởi quân đội Nga – lực lượng bảo vệ quyền lực của Putin – là đối tượng bất khả xâm phạm, những vấn đề liên quan đến quốc phòng luôn được dán nhãn… “bí mật quốc gia”… Giờ, chính xung đột Nga – Ukraine lột trần, phơi bày tất cả những thứ trước đây được che giấu rất kỹ (1)…
***
Cuối tuần vừa qua, Ủy ban Kiểm tra của Ban Chấp hành Trung ương đảng CSVN (UBKT BCH TƯ) loan báo Ban Thường vụ Đảng ủy (BTV ĐU) Học viện Quân y (HVQY) hai nhiệm kỳ liên tục (2015 – 2020 và 2020 – 2025) có dấu hiệu vi phạm kỷ luật đảng và vi phạm pháp luật. Kết quả kiểm tra sơ bộ cho thấy, trước mắt, cần xem xét, kỷ luật ba viên tướng (hai trung tướng là Chính ủy và Giám đốc, một thiếu tướng là Phó Giám đốc HVQY), một đại tá, một thượng tá vì “đề xuất, tổ chức thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ cấp quốc gia nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm xét nghiệm COVID-19 phục vụ công tác phòng chống dịch và việc mua sắm vật tư, kit xét nghiệm từ Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á” (2).
Cần lưu ý, HVQY là một đơn vị trực thuộc Bộ Quốc phòng. Nếu lãnh đạo Bộ Quốc phòng không ưng thuận, các viên tướng lãnh đạo HVQY không thể… “gây hậu quả rất nghiêm trọng, làm thất thoát, lãng phí lớn ngân sách nhà nước, ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19, gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức đảng và HVQY” nhưng có lẽ giống như các scandal liên quan đến nhiều viên tướng khác, sẽ không có bất kỳ viên tướng nào là lãnh đạo Bộ Quốc phòng tự đứng ra nhận trách nhiệm – tự xử, hoặc bị đảng… “xem xét, kỷ luật”, bị hệ thống công quyền truy cứu trách nhiệm liên đới với tư cách… “người đứng đầu”!
Cho đến giờ này, số lượng tướng lãnh của Quân đội nhân dân Việt Nam bị… “xem xét, kỷ luật” vì dính líu hoặc trực tiếp, hoặc gián tiếp tới tham nhũng có lẽ đã khó dùng hai bàn tay để đếm! Dựa vào đặc quyền, đặc lợi để tham nhũng xảy ra ở tất cả các quân chủng (lục quân, không quân, hải quân) và những lực lượng chuyên trách trong việc bảo vệ biên giới cả trên đất liền lẫn trên biển (cảnh sát biển, biên phòng). Tham nhũng đã là… phong trào mà rờ vào cấp nào (kể cả quân khu, quân đoàn, sư đoàn,…) cũng đụng… điển hình tai tiếng. Thậm chí, tham nhũng cả khi quốc gia và dân tộc đang chiến đấu với thảm họa như trường hợp HVQY câu hết với Công ty Việt Á để kiếm chác do COVID-19 bùng phát.
Khi tham nhũng trong quân đội không còn là hiện tượng cá biệt, mỗi lần… “xem xét” không còn… “kỷ luật” một vài cá nhân mà phải “kỷ luật” cả nhóm mang hàm tướng như đã biết và đang thấy thì nguy cơ đối với quốc gia, dân tộc không còn đơn thuần chỉ là những thiệt hại do tham nhũng gây ra. Giá quân đội Nga, rộng hơn là dân tộc Nga đang phải trả cho việc câm nín khi hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tài bồi những cá nhân mang hàm tướng mà thiếu cả kiến thức quân sự cần thiết lẫn sự tự trọng, ý thức về trách nhiệm, danh dự của một quân nhân chính là ví dụ. Phong tướng chỉ nhằm giữ cho… “anh em” khỏi… “tâm tư” (3) khác gì chủ động chuốc trước thảm họa theo cấp số nhân nếu không may xảy ra xung đột?
***
Bên cạnh sự căm giận Putin nói riêng và chính quyền Nga nói chung đang tàn phá Ukraine, gieo rắc chết chóc, thương tật, ly tán và đủ loại tai họa khác lên đầu người Ukraine, sau khi xem thông tin, đặc biệt là hình ảnh, video clip ghi lại hoạt động của những người lính Nga trên đất Ukraine, đây đó trên Internet, một số người quan tâm đến hoạt động quân sự – quốc phòng của các quân đội trên thế giới, bày tỏ sự ngậm ngùi cho thân phận của người lính Nga: Chi tiêu cho quốc phòng của Nga tăng đều đặn hàng năm. Năm ngoái, Nga chi đến 70 tỉ Mỹ kim nhưng khoản tiền khổng lồ ấy không dành cho sự chăm sóc, bảo vệ những người lính Nga khi họ phải xông pha nơi “hòn tên, mũi đạn”.
Ví dụ trang bị cá nhân của quân nhân Nga thua xa quân nhân của nhiều quốc gia mà vị thế về sức mạnh quân sự kém hơn: Không có kính bảo vệ mắt, không có bọc bảo vệ khủy tay, bọc bảo vệ đầu gối… Chẳng riêng Nga, những trang bị cá nhân rất nhỏ nhưng thể hiện rất rõ nhận thức về vai trò chiến binh, ý thức bảo vệ chiến binh của Việt Nam cũng đâu có khác gì Quân nhân Việt Nam không chỉ không được cung cấp những trang bị cá nhân rất nhỏ như vừa đề cập mà còn thiếu cả áo giáp. Cứ so trang bị cá nhân của quân nhân Việt Nam với trang bị cá nhân của… cảnh sát cơ động – lực lượng đảm trách vai trò trấn áp tại Việt Nam – sẽ thấy “anh em” của các viên tướng Việt Nam nói riêng và hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam chưa bao giờ là những người sẽ trực tiếp chiến đấu bảo vệ xứ sở khi cần!
Chú thích
(1) https://www.foxnews.com/world/ukraine-war-corruption-russian-military-affecting-performance