Trump ký luật yêu cầu Bộ Tư pháp công bố hồ sơ Epstein – nhưng những cuộc chiến thực sự chỉ mới bắt đầu

0
8
Screenshot

Washington Post – Theodoric Meyer
Nguồn tiếng Anh: Trump signs bill directing Justice Department to release Epstein files
Ngày: 19/11/2025

Tổng thống Donald Trump vào tối thứ Tư xác nhận rằng ông đã ký thành luật dự luật buộc Bộ Tư pháp phải công bố tất cả những tài liệu chưa phân loại liên quan đến Jeffrey Epstein – trùm tài chính giàu có từng bị kết án tội phạm tình dục và qua đời trong nhà tù liên bang năm 2019.

Động thái này đánh dấu một bước ngoặt chính trị kỳ lạ: Trump từng nhiều tháng phản đối mạnh mẽ nỗ lực công bố hồ sơ của Quốc hội, trước khi bất ngờ đảo chiều ủng hộ khi dự luật nhận được sự đồng thuận gần tuyệt đối ở Hạ viện và Thượng viện.

Trong tuyên bố ngắn gọn từ Nhà Trắng, Trump không đề cập đến sự thay đổi lập trường của mình, cũng không nhắc đến những lo ngại dai dẳng rằng một số tài liệu có thể gây bất lợi cho những người từng là bạn bè, cộng tác viên, hoặc đồng minh chính trị của ông. Thay vào đó, ông nói rằng quyết định ký dự luật là “một bước tiến cho sự minh bạch” và rằng “người dân Mỹ có quyền biết sự thật.”

Tuy nhiên, phía sau khoảnh khắc công bố trang trọng ấy là một thực tế phức tạp hơn nhiều: luật mới không đảm bảorằng toàn bộ hồ sơ Epstein sẽ được đưa ra ánh sáng. Bộ Tư pháp – cơ quan hiện đang nắm toàn quyền triển khai – vẫn giữ im lặng về việc đâu sẽ là “giới hạn đỏ”, thông tin gì có thể được công bố, và thời điểm giải mật thực tế là bao giờ.

Với sự im lặng này, việc Trump ký luật dường như chỉ là màn mở đầu cho một cuộc đấu mới: cuộc đấu giữa công luận và bộ máy hành pháp về số phận một trong những bộ hồ sơ gây tranh cãi nhất nước Mỹ trong nhiều thập niên.

Quyết định của Trump không diễn ra trong khoảng trống chính trị. Nó xuất hiện sau một chuỗi các diễn biến dồn dập cho thấy Quốc hội – đặc biệt là Hạ viện – đã không còn kiên nhẫn với sự thiếu minh bạch kéo dài nhiều năm từ Bộ Tư pháp và FBI liên quan đến vụ Epstein.

Trong nhiều tháng, một nhóm nghị sĩ cả hai đảng đã thúc đẩy một chiến dịch gây áp lực hiếm hoi: buộc các lãnh đạo Quốc hội phải đưa dự luật ra bỏ phiếu, bất chấp việc Nhà Trắng khi đó bác bỏ ý tưởng này và cảnh báo rằng việc giải mật có thể “gây tổn hại đến các cuộc điều tra đang diễn ra”. Đỉnh điểm là việc hơn 400 dân biểu ký tên vào bản kiến nghị ép lãnh đạo Hạ viện phải đưa dự luật ra sàn – một động thái cực kỳ bất thường, cho thấy đây là vấn đề vượt khỏi biên giới phe phái.

Ngay cả những nghị sĩ Cộng hòa ủng hộ Trump cũng tỏ ra sốt ruột: họ lo rằng nếu không hành động, đảng sẽ bị gắn nhãn là “bên che giấu” trong một vụ bê bối đã kéo dài quá lâu. Những nạn nhân trong vụ Epstein – nhiều người đã công khai xuất hiện trước Quốc hội – cũng đã gây sức ép mạnh, liên tục đặt câu hỏi: tại sao chính quyền Trump trong nhiệm kỳ trước, và Bộ Tư pháp dưới cả hai đời tổng thống, vẫn cố giữ các tài liệu trong bóng tối?

Sự thật là, đến phút chót, Trump không còn lựa chọn chính trị tốt hơn ngoài việc ký luật.

Một cố vấn thân cận với Nhà Trắng thừa nhận với Washington Post rằng:

“Nếu ông ấy phủ quyết, chúng ta sẽ trả giá với cả hai phía: cử tri MAGA và cử tri độc lập. Không ai muốn đứng về phía bí mật trong vụ Epstein.”

Một lý do khác cũng không thể bỏ qua: nhiều nghị sĩ Cộng hòa hiểu rõ rằng nếu tiếp tục ngăn cản, họ sẽ tự tay đưa quyền kiểm soát câu chuyện vào tay Đảng Dân chủ – vốn đang tận dụng tối đa cơ hội để chuyển hướng cuộc tranh luận sang vấn đề đạo đức và minh bạch thể chế.

Chính vì vậy, khi dự luật được thông qua với tỉ lệ 427–1 tại Hạ viện và sau đó được Thượng viện cho phép thông qua theo thủ tục “unanimous consent”, Trump đã rơi vào thế không thể chịu nổi rủi ro chính trị của một cú phủ quyết.

Dù ông cố mô tả quyết định ký luật như một bước đi chủ động, thực tế lại khác: ông bị áp lực từ chính đảng của mình, từ Quốc hội, từ nạn nhân, và từ làn sóng công luận ngày càng lớn.

Việc ký luật, vì vậy, không khép lại câu chuyện – nó chỉ làm thay đổi điểm cân bằng quyền lực, và đặt Bộ Tư pháp vào tâm của trận chiến mới: trận chiến về mức độ giải mật và minh bạch thực sự.

Những lỗ hổng lớn trong dự luật: vì sao việc ký luật không đồng nghĩa hồ sơ Epstein sẽ được hé lộ đầy đủ

Mặc dù được quảng bá là bước ngoặt cho sự minh bạch, dự luật mà Trump ký hôm thứ Tư chứa nhiều điều khoản cho thấy thực tế sẽ phức tạp và mờ mịt hơn rất nhiều. Chính trong văn bản luật, các “cánh cửa thoát hiểm” đã được xây dựng cẩn thận – và phần lớn quyền quyết định vẫn nằm trong tay Bộ Tư pháp.

Đầu tiên, đạo luật quy định rằng các tài liệu liên quan đến vụ Epstein phải được công bố trong phạm vi những thông tin “không phân loại”. Khoản này nghe có vẻ vô hại, nhưng trong thực tế, Bộ Tư pháp có toàn quyền xác định phần nào được xem là:

  • “nhạy cảm với an ninh quốc gia”,
  • “ảnh hưởng đến hoạt động ngoại giao”,
  • hoặc “làm suy yếu các cuộc điều tra đang diễn ra”.

Ba nhãn phân loại này – vốn thường được sử dụng trong các vụ khủng bố, phản gián hoặc hoạt động tình báo – giờ được trao cho DOJ để áp dụng vào một vụ bê bối liên quan tới tội phạm tình dục và mạng lưới quyền lực toàn cầu của Epstein.

Đây không chỉ là điểm kỹ thuật.
Nó là cơ chế bảo vệ cho phép Bộ Tư pháp gạt sang bên những tài liệu có khả năng gây ra rúng động chính trị.

Một chuyên gia về luật hồ sơ liên bang được Washington Post phỏng vấn đã nói thẳng:

“Nếu Bộ Tư pháp muốn giữ lại tài liệu, họ luôn có cách. Quốc hội đã không tạo ra một cơ chế cưỡng chế đủ mạnh để buộc giải mật.”

Thứ hai, đạo luật cho phép che toàn bộ thông tin có thể “định danh nạn nhân”, bao gồm tên thật, chi tiết đời tư, hình ảnh hoặc bất kỳ dữ liệu nào được xem là “nhạy cảm”. Điều này là hợp lý về mặt đạo đức, nhưng trong thực tế, nó có thể cho phép DOJ che toàn bộ một phần tài liệu, vì bất kỳ trang nào liên quan đến nạn nhân đều chứa dữ liệu cá nhân.

Thứ ba, Bộ Tư pháp có quyền giữ lại bất kỳ tài liệu nào có liên quan tới:

  • một cuộc điều tra hình sự còn đang mở,
  • các cuộc điều tra “tiềm năng”,
  • hoặc điều tra mà cơ quan này cho rằng “có thể phải mở lại”.

Điều khoản này nguy hiểm ở chỗ:
DOJ không cần chứng minh rằng một cuộc điều tra đang thực sự diễn ra.
Chỉ cần tuyên bố “có khả năng ảnh hưởng” đã đủ để trì hoãn việc công bố thêm nhiều tháng – thậm chí nhiều năm.

Thứ tư, luật không quy định hình phạt hay chế tài khi Bộ Tư pháp chậm trễ. Không có thời hạn phạt, không có chế tài dân sự, không có điều khoản buộc cung cấp tài liệu theo trát tư pháp. Luật chỉ yêu cầu DOJ “báo cáo tiến độ” – một dạng ngôn ngữ chính trị vốn cho phép quan chức hành pháp trả lời mà không tiết lộ gì cụ thể.

Tệ hơn nữa, không có cơ chế giám sát độc lập để kiểm tra tài liệu trước khi DOJ quyết định công bố hay che giấu. Quốc hội có thể yêu cầu thông tin, nhưng:

  • không có quyền truy cập trực tiếp toàn bộ hồ sơ nguyên bản,
  • không thể yêu cầu bản chưa chỉnh sửa,
  • và nếu DOJ viện dẫn lý do an ninh – Quốc hội buộc phải chấp nhận.

Một cựu quan chức an ninh quốc gia nói với Washington Post rằng:

“Luật này thực chất trao cho Bộ Tư pháp quyền làm trọng tài cuối cùng. Họ có thể công bố 20% tài liệu và nói rằng phần còn lại ‘nhạy cảm’. Quốc hội không thể cưỡng chế.”

Điểm then chốt:
Những người bị ảnh hưởng nhất bởi việc công bố hồ sơ – những cá nhân quyền lực, những nhân vật trong giới tài phiệt, chính trị, truyền thông – chính là những người có lợi nhất khi DOJ duy trì quyền hạn rộng rãi này.

Do đó, dù Quốc hội gần như nhất trí thông qua dự luật, kết quả thực tế vẫn phụ thuộc vào ý chí chính trị của Bộ Tư pháp và Nhà Trắng, chứ không phải vào văn bản luật.

Nói cách khác:
Trump đã ký luật tạo ra một sự kiện mang tính biểu tượng.
Nhưng việc liệu người dân Mỹ có thực sự nhìn thấy “sự thật” hay không – điều đó vẫn còn được quyết định trong bóng tối của Bộ Tư pháp.

Sự im lặng của Bộ Tư pháp và những tín hiệu cho thấy cuộc chiến giải mật còn lâu mới kết thúc

Ngay sau khi Trump ký dự luật, lẽ ra Bộ Tư pháp phải là cơ quan đầu tiên đưa ra một kế hoạch rõ ràng về cách thức triển khai. Nhưng trái với kỳ vọng của Quốc hội, DOJ hầu như giữ im lặng – một sự im lặng đáng chú ý, và theo các chuyên gia, hoàn toàn không phải ngẫu nhiên.

Trong tối cùng ngày, phát ngôn viên Bộ Tư pháp chỉ đưa ra một tuyên bố duy nhất: cơ quan này “sẽ tuân thủ luật và ưu tiên bảo vệ nạn nhân”. Không có lịch trình. Không có chi tiết về quy trình rà soát. Không có cam kết về tỷ lệ tài liệu sẽ công bố, và quan trọng nhất: không có lời đảm bảo rằng quyết định công bố sẽ không bị chính trị hóa.

Một quan chức DOJ (ẩn danh), trong cuộc trao đổi với Washington Post, nói rằng:

“Chúng tôi cần thời gian để xác định những tài liệu nào có thể gây rủi ro pháp lý cho nạn nhân hoặc ảnh hưởng đến các cuộc điều tra chưa khép lại. Không thể công bố ồ ạt.”

Nghe có vẻ hợp lý. Nhưng theo nhiều chuyên gia pháp lý, đây chính là kiểu ngôn ngữ mà Bộ Tư pháp đã sử dụng trong suốt 5 năm qua để trì hoãn việc công bố hồ sơ Epstein.

Một cựu công tố viên liên bang nhận định:

“Nếu DOJ không muốn công bố điều gì đó, họ sẽ viện dẫn hai lý do: an ninh và điều tra đang tiếp diễn. Cả hai đều gần như không thể phản biện.”

Một Bộ Tư pháp ở thế phòng thủ – và vẫn kiểm soát cuộc chơi

Đạo luật mới buộc DOJ phải giải mật, nhưng không làm thay đổi một thực tế quan trọng: chỉ có DOJ mới biết chính xác bộ hồ sơ gồm những gì.

Ai được nhắc tên?
Những email nào có thể gây chấn động?
Những giao dịch, danh sách khách mời, sổ liên lạc nào có thể gây ra hậu quả chính trị?

Công chúng và Quốc hội không biết.
Chỉ có DOJ biết.

Và chính điều này khiến các chuyên gia đặc biệt lo ngại.

Một nhà nghiên cứu về minh bạch hồ sơ chính phủ tại Georgetown nói:

“Bạn không thể ép cơ quan nắm hồ sơ phải công bố mọi thứ nếu bạn không có quyền kiểm tra độc lập. Và trong vụ Epstein, không hề có cơ chế đó.”

Sự im lặng của DOJ: một chiến lược chứ không phải phản ứng thụ động

Điều khiến Quốc hội bức xúc không phải là DOJ chưa có câu trả lời — mà là việc cơ quan này cố ý để khoảng trống thông tin tồn tại, tạo điều kiện cho một chiến lược xử lý kéo dài theo kiểu “đặt lại lịch liên tục”.

Theo phân tích của Washington Post, sự im lặng đó cho phép DOJ:

  • trì hoãn tiến độ mà không bị coi là chống đối,
  • soạn “khung lọc” tài liệu có lợi nhất cho cơ quan và các nhân vật liên quan,
  • chuẩn bị lý do chính thức để không công bố những phần nhạy cảm.

Một quan chức Quốc hội nói thẳng:

“Nếu DOJ không muốn cho công chúng biết một phần tài liệu nào đó, họ sẽ tìm lý do để che nó. Và Quốc hội hiện không có cách buộc họ làm khác đi.”

Các chuyên gia: Bộ Tư pháp đang “giữ lại nước cờ cuối cùng”

Động thái của Bộ Tư pháp được đánh giá là hành động giữ thế chủ động, ngay cả khi bị Quốc hội ép phải giải mật. Họ muốn:

  • tự quyết định phạm vi tài liệu,
  • tự quyết định mức độ che,
  • và tự quyết định thời điểm công bố.

Một giáo sư luật tại University of Virginia nhận xét:

“Đừng nhầm lẫn chữ ký của Trump với việc Bộ Tư pháp mất quyền kiểm soát. Trên thực tế, họ vẫn là người duy nhất có thể quyết định điều gì sẽ được đưa ra ánh sáng.”

Điều chưa được nói ra: nguy cơ chính trị cho cả hai đảng

Việc DOJ im lặng cũng phản ánh một sự thật nhạy cảm:

  • trong hồ sơ Epstein có tên của rất nhiều người quyền lực,
  • thuộc cả hai đảng,
  • thuộc giới tài chính, giải trí, công nghệ, truyền thông, học thuật, ngoại giao.

Không ai biết khi công bố, những cái tên nào sẽ xuất hiện — và điều đó khiến một số lãnh đạo chính trị hiện nay không mặn mà với giải mật toàn phần, dù họ tuyên bố ủng hộ minh bạch.

Một cố vấn lập pháp thẳng thắn nói:

“Có nhiều người rất nổi tiếng trong các tài liệu này. Không phải ai cũng muốn nhìn thấy tên mình được đưa lên báo.”

Sự im lặng của DOJ, vì vậy, không chỉ là vấn đề kỹ thuật. Nó phản ánh một cân bằng quyền lực mong manh giữa Nhà Trắng, Bộ Tư pháp, và một hệ thống chính trị vốn luôn bất an trước nguy cơ bị phơi bày.

Những kịch bản sắp tới và hệ quả chính trị dài hạn của “Luật hồ sơ Epstein”

Việc Donald Trump đặt bút ký dưới Epstein Files Transparency Act tạo ra một hình ảnh rất dễ dùng cho mục đích tuyên truyền: một tổng thống tuyên bố “ủng hộ minh bạch”, chấp nhận cho công bố các hồ sơ nhạy cảm liên quan đến một trong những vụ bê bối đáng xấu hổ nhất của giới tinh hoa Mỹ.

Nhưng câu hỏi thực sự không phải là: “Luật đã được ký chưa?”
Mà là: “Luật đó sẽ được thi hành như thế nào – và ai có quyền quyết định?”

Từ góc độ đó, các chuyên gia và nhà quan sát chính trị mà Washington Post phỏng vấn đều cho rằng chúng ta đang đứng trước vài kịch bản lớn.


Kịch bản 1: Công bố “lấy lệ” – đủ để nói là minh bạch, nhưng không chạm đến lõi quyền lực

Trong kịch bản này, Bộ Tư pháp công bố một lượng tài liệu đáng kể về mặt số lượng – hàng chục nghìn trang – nhưng phần lớn là:

  • hồ sơ đã từng được nhắc tới trong các vụ kiện dân sự,
  • tài liệu điều tra ở cấp địa phương từ thập niên 2000,
  • trích lục bị bôi đen đến mức hầu như không còn thông tin mới,
  • báo cáo hành chính về điều kiện giam giữ Epstein trước khi chết.

Số liệu công bố sẽ đủ lớn để chính quyền tuyên bố thắng lợi:

“Chúng tôi đã giải mật chưa từng có tiền lệ.”

Nhưng về nội dung, công chúng có thể chỉ nhìn thấy một phiên bản khác của những gì họ đã biết, với các mảnh ghép quan trọng về mạng lưới quyền lực xung quanh Epstein vẫn nằm ngoài tầm với.

Trong trường hợp đó, Quốc hội có thể tổ chức các phiên điều trần ồn ào, yêu cầu thêm tài liệu, nhưng không có công cụ thực sự để buộc Bộ Tư pháp phải đi xa hơn.


Kịch bản 2: Công bố từng đợt – và vụ Epstein biến thành chiến trường phe phái

Một kịch bản khác là DOJ chọn cách công bố theo từng đợt:

  • mỗi lần tung ra một gói tài liệu,
  • để báo chí, mạng xã hội, và giới hoạt động “xử lý” trong vài tuần,
  • sau đó lại tiếp tục vòng lặp.

Chu trình này biến vụ Epstein thành một chuỗi scandal nối tiếp, trong đó:

  • mỗi bên chính trị chọn những mẩu tài liệu có lợi cho mình,
  • làm nổi bật các tên tuổi liên quan tới đối thủ,
  • trong khi giảm nhẹ hoặc bỏ qua những chi tiết bất lợi cho phe mình.

Vụ Epstein lúc đó ít mang tính “truy tìm sự thật”, mà trở thành nguyên liệu tuyên truyền cho cả hai phe:

  • Đảng Dân chủ nhấn vào những tên tuổi bảo thủ, người thân Trump, nhà tài trợ GOP.
  • Phe Cộng hòa phản công bằng danh sách những nhân vật trong giới liberal, Hollywood, học thuật, truyền thông gắn với Epstein.

Trong kịch bản này, thể chế có thể nói là “đã minh bạch hơn”, nhưng niềm tin công chúng khó được khôi phục – vì mọi thứ lại bị cuốn vào vòng xoáy phân cực chính trị.


Kịch bản 3: Một số “quả bom” thật sự nổ – và hệ thống buộc phải tự xem xét lại

Đây là kịch bản mà nhiều người hy vọng, nhưng không ai dám chắc sẽ xảy ra.

Nếu trong số các hồ sơ được giải mật có:

  • những email, ghi chú, bản khai làm lộ mức độ thân thiết giữa Epstein với các chính trị gia cao cấp đương nhiệm,
  • bằng chứng cho thấy các cơ quan công quyền từng bỏ qua cảnh báo, hoặc cố ý giảm nhẹ truy tố vì sức ép chính trị,
  • hoặc tiết lộ vai trò của các cố vấn, luật sư, nhân vật trung gian trong việc “làm sạch lý lịch” cho Epstein sau bản án đầu tiên ở Florida,

thì vụ Epstein có thể vượt ra khỏi khuôn khổ một scandal đạo đức – trở thành câu hỏi về tính liêm chính của hệ thống tư pháp liên bang.

Khi đó, Quốc hội sẽ không thể dừng ở mức yêu cầu hồ sơ. Họ sẽ phải đối mặt với:

  • các yêu cầu điều tra độc lập,
  • sức ép cải tổ luật về thỏa thuận truy tố,
  • và những kêu gọi xem xét lại vai trò của các công tố viên, thẩm phán, quan chức an ninh trong toàn bộ chuỗi sự kiện kéo dài nhiều năm.

Đó là kịch bản ít khả năng nhất – vì nó đòi hỏi một mức độ dũng cảm chính trị hiếm thấy – nhưng lại là kịch bản duy nhất có thể phục hồi phần nào niềm tin vào khái niệm “bình đẳng trước pháp luật”.


Trump và di sản chính trị của ông trong vụ Epstein

Dù kết quả thế nào, việc ký luật đã đặt tên Donald Trump vào câu chuyện theo một cách không thể xóa bỏ:

  • Ông là người từng phản đối nỗ lực giải mật,
  • sau đó đổi hướng ủng hộ khi không còn đường lui chính trị,
  • và cuối cùng ký một đạo luật vừa mang tính biểu tượng, vừa chứa đầy kẽ hở.

Trong những năm tới, nếu hồ sơ Epstein được công bố theo kiểu nửa vời, Trump có thể nói:

“Tôi đã ký luật, tôi đã làm phần của mình.”

Nhưng nếu có những tài liệu nêu tên ông, các cố vấn, hoặc những người thân cận, ông sẽ không thể đổ trách nhiệm lên “deep state” mà không vấp phải một nghịch lý: chính ông là người đã hợp thức hóa cơ chế giải mật ấy.

Về một nghĩa nào đó, Trump đã tự buộc mình vào một canh bạc dài hạn:

  • hoặc lịch sử nhìn ông như người mở khóa một chương đen tối trong đời sống chính trị Mỹ,
  • hoặc ông bị ghi nhớ như người cố gắng kiểm soát mức độ thiệt hại – nhưng lại không thể kiểm soát hoàn toàn.

Cuối cùng: Epstein như một phép thử đạo đức cho nền dân chủ Mỹ

Trong hơn nửa thập kỷ, tên tuổi Jeffrey Epstein là biểu tượng của một điều mà nhiều người Mỹ vẫn nghi ngờ: rằng có một tầng lớp đặc quyền sống ngoài tầm với của luật pháp, với một hệ sinh thái gồm:

  • luật sư đắt giá,
  • công tố viên dễ thỏa hiệp,
  • chính trị gia sẵn sàng làm ngơ,
  • và truyền thông đôi khi cũng bị cuốn vào mạng lưới quan hệ, thay vì phơi bày sự thật.

Luật mà Trump ký không xóa được mạng lưới đó.
Nhưng nó khiến câu hỏi trở nên rõ ràng hơn:

Liệu nước Mỹ có dám nhìn thẳng vào những gì được ghi lại trong hồ sơ Epstein – hay sẽ tiếp tục chọn cách che mắt mình bằng những câu chuyện kể dễ chịu hơn?

Câu trả lời sẽ không đến từ một chữ ký, mà từ cách Bộ Tư pháp, Quốc hội, truyền thông và công chúng xử lý những tài liệu sẽ – hoặc sẽ không – được đưa ra ánh sáng trong những tháng tới.