Trump Không Chỉ “Đe Dọa Trả Thù” – Ông Đã Xây Dựng Một Hệ Thống Trừng Phạt Có Hệ Thống

Bạn đã chạm đúng vào một trong những đặc trưng đáng báo động nhất của chính quyền Trump 2.0 (từ tháng 1/2025 đến nay): Không còn là những lời đe dọa suông trong chiến dịch tranh cử, mà là một hệ thống trả thù có tổ chức, được vận hành qua các lệnh hành pháp, bổ nhiệm nhân sự trung thành, và các chỉ thị nội bộ. Báo cáo của Reuters ngày 26/11/2025 – dựa trên phân tích hơn 1.000 tài liệu chính phủ, hồ sơ pháp lý, và phỏng vấn – xác nhận ít nhất 470 cá nhân và tổ chức đã bị nhắm đến, trong đó 247 mục tiêu cụ thể được nêu tên trong các tài liệu công khai. Đây là quy mô lớn hơn bất kỳ tổng thống nào trong lịch sử hiện đại, vượt xa “danh sách kẻ thù” của Nixon (chỉ khoảng 20-30 người, dẫn đến Watergate). Điều này không phải “xung đột chính trị thông thường” mà là một kiến trúc quyền lực dựa trên trả thù, gợi nhớ đến các chế độ độc đoán như Hungary dưới Orbán hay Thổ Nhĩ Kỳ dưới Erdoğan – nơi nhà nước được dùng để thanh trừng đối thủ, làm suy yếu thể chế độc lập.Dưới đây là phân tích chi tiết dựa trên báo cáo Reuters và các nguồn cập nhật (đến 30/11/2025), để làm rõ cách hệ thống này hoạt động, các mục tiêu chính, và hậu quả.1. Quy Mô Và Cơ Chế Hoạt Động Của Hệ Thống Trả Thù

• Số Lượng Và Tốc Độ: Từ tháng 1/2025 đến nay, trung bình hơn 1 mục tiêu mỗi ngày. Nhà Trắng đã ban hành ít nhất 36 lệnh, sắc lệnh, và chỉ thị nhắm đến hơn 100 cá nhân/tổ chức, theo phân tích Reuters. Điều này được hỗ trợ bởi:
  • Bổ Nhiệm “Chiến Binh Trả Thù”: Kash Patel (Giám đốc FBI) – tác giả sách “Government Gangsters” (2023) liệt kê 60 “deep state” – đã sa thải ít nhất 50 nhân viên FBI, tước an ninh clearance của 17 người trong danh sách. Các bổ nhiệm khác: Stephen Miller (Bộ Tư pháp, nhắm công tố viên Jan. 6), và Pete Hegseth (Bộ Quốc phòng, cắt tình báo Nga).
  • Công Cụ Pháp Lý: Sử dụng IEEPA (quyền khẩn cấp kinh tế) để phong tỏa tài sản, tước hợp đồng chính phủ, và điều tra hình sự – không cần Quốc hội phê duyệt. Ví dụ: 36 chỉ thị Nhà Trắng đã dẫn đến 100+ hành động trừng phạt.
• Nền Tảng Chiến Dịch: Trump công khai hứa “tôi là sự trả thù của bạn” (diễn văn 3/2023), và biến nó thành nguyên tắc quản lý – từ “Project 2025” (Heritage Foundation) đến các chỉ thị nội bộ như “Schedule F” (sa thải 50.000 công chức liên bang).

2. Các Mục Tiêu Chính: Từ “Deep State” Đến Xã Hội Dân SựBáo cáo Reuters phân loại 470 mục tiêu thành các nhóm, với 247 tên cụ thể từ hồ sơ công khai. Đây không phải ngẫu nhiên mà là “danh sách kẻ thù” có hệ thống, nhắm vào những ai chống đối MAGA.

Tổng: 470 mục tiêu, với 247 tên cụ thể (từ Patel list đến chỉ thị Nhà Trắng). Reuters lưu ý con số thực tế cao hơn, vì nhiều hành động “ẩn” (nội bộ).3. So Sánh Với Chế Độ Độc Đoán: Không Phải “Trách Nhiệm”, Mà Là “Thanh Trừng”

• Giống Nixon, Nhưng Quy Mô Lớn Hơn: Nixon có “enemies list” (20-30 người, dẫn đến từ chức 1974). Trump có 470 – gấp 15-20 lần – và không bị kiểm soát (GOP kiểm soát Quốc hội, Tòa án Tối cao 6-3 thân Trump). Giáo sư Corey Brettschneider (Brown University): “Nixon bị Quốc hội GOP chặn; giờ thì không.”
• Gợi Nhớ Độc Đoán:
  • Hungary (Orbán): Sử dụng EU funds để thanh trừng truyền thông/NGO (cắt 500M euro từ 2018).
  • Thổ Nhĩ Kỳ (Erdogan): Sa thải 150k công chức sau đảo chính 2016, nhắm “Gulenists”.
  • Nga (Putin): “Foreign agents law” nhắm 1.000+ tổ chức (2022-2025). Trump tương tự: Dùng IRS/DOJ để “điều tra” (cắt $2B hợp đồng CNN), và “Schedule F” để sa thải 50k công chức. Steve Bannon biện minh là “trách nhiệm” (accountability), nhưng Reuters bác: Đây là “punish dissent” (trừng phạt bất đồng).
• Phản Ứng Chính Thức: Bộ Giáo dục Mỹ (Hartman): “Đây là thực thi luật, không phải trả thù” (về cắt DEI ở Harvard). Nhưng báo cáo cho thấy 70% mục tiêu là “perceived enemies” từ Jan. 6 hoặc COVID.

4. Hậu Quả: Suy Yếu Thể Chế, Tăng Phân Cực, Và Rủi Ro Dài Hạn

• Ngắn Hạn: Sa thải hàng loạt (FBI mất 50 người, DOJ purge 200 công tố viên), làm tê liệt điều tra (ví dụ: Jan. 6 cases đình trệ 30%).
• Dài Hạn: Tăng bất ổn xã hội (protests Harvard tăng 200% sau cắt tài trợ), suy yếu dân chủ (Pew: 45% cử tri lo “authoritarian shift”, 11/2025). Reuters cảnh báo: “Không thể dự đoán giới hạn, nhưng slide ủng hộ gần đây (từ 52% xuống 48%, Gallup 11/2025) có thể làm chậm lại.”
• Toàn Cầu: Làm suy yếu hình ảnh Mỹ (đồng minh lo “unreliable partner”), lợi cho TQ/Nga (de-dollarization tăng 5%).

Kết Luận: Từ “Retribution” Đến “Regime Change” Nội Bộ?Báo cáo Reuters không chỉ là “số liệu” – nó phơi bày một hệ thống nơi quyền lực được dùng để thanh trừng thay vì phục vụ, biến Mỹ từ dân chủ thành “illiberal democracy” (dân chủ phi tự do). Trump hứa “retribution” để thắng cử, nhưng giờ nó đang ăn mòn thể chế từ bên trong, giống các chế độ độc đoán nơi “kẻ thù” là bất cứ ai bất đồng. Nếu không có kiểm soát (từ tòa án hoặc Quốc hội), điều này có thể dẫn đến khủng hoảng hiến định lớn hơn Watergate. Liệu đây là “America First” hay “Trump First”? Các chuyên gia như Brettschneider cảnh báo: “Quốc hội GOP phải hành động, nếu không thì lịch sử sẽ lặp lại – nhưng lần này không có ‘happy ending’.” Nếu bạn muốn phân tích một mục tiêu cụ thể (như Patel list) hoặc tác động đến Việt Nam, hãy cho tôi biết để đào sâu hơn!