1. Bức tranh tổng quát: vì sao chuyện này rất lớn
Chỉ trong vài ngày:
- Đơn kiến nghị thủ tục (discharge petition) về Epstein Files Transparency Act đã đạt đủ 218 chữ ký – tất cả 214 Dân chủ + 4 Cộng hoà. (The Washington Post)
- Chữ ký chốt hạ là của Dân biểu Adelita Grijalva (D–Arizona) – người bị Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson “treo” không cho tuyên thệ suốt khoảng 7 tuần, đúng vào thời điểm shutdown. (AP News)
Như vậy, đây không chỉ là chuyện “mở hồ sơ Epstein”, mà là:
- Cuộc đấu về quyền giám sát & quyền buộc hành pháp phải minh bạch.
- Bài test xem Đảng Cộng hoà ưu tiên bảo vệ Trump hay bảo vệ nạn nhân & công luận.
- Và một ví dụ sống động cho thấy: thủ tục nghị viện (rules) có thể bị dùng để chặn sự thật – hoặc phá vòng vây cho sự thật.
2. Discharge petition là gì? Vì sao Trump & Johnson sợ?
Trong Hạ viện Mỹ, bình thường:
- Chủ tịch Hạ viện + đa số phe cầm quyền quyết định cái gì được đem ra bỏ phiếu.
- Dù một dự luật có 300 người ủng hộ nhưng nếu lãnh đạo không muốn, nó vẫn bị “ngâm” trong ủy ban.
Discharge petition (đơn kiến nghị giải toả) là “vũ khí hạt nhân thủ tục”:
- Nếu 218 dân biểu ký vào,
- Họ có thể bỏ qua lãnh đạo đảng, buộc phải mang dự luật ra bỏ phiếu trước toàn Hạ viện. (Clerk of the House)
Trong vụ Epstein:
- Dự luật là H.R. 4405 – Epstein Files Transparency Act do Dân biểu Ro Khanna (D–CA) soạn, yêu cầu Bộ Tư pháp công bố toàn bộ hồ sơ vụ Epstein trong 30 ngày (xoá hoặc che tên nạn nhân). (Wikipedia)
- Tháng 9/2025, Dân biểu Cộng hoà Thomas Massie (R–Kentucky) nộp discharge petition để ép Hạ viện phải bỏ phiếu dù lãnh đạo Cộng hoà và Trump không thích. (Wikipedia)
Vì sao Nhà Trắng và Johnson sợ?
- Một quan chức trong chính quyền Trump nói thẳng với báo chí:
bỏ phiếu ủng hộ discharge petition là “a very hostile act to the administration” – một hành động rất thù địch với chính quyền. (Wikipedia) - Trump lên mạng gọi đây là “Jeffrey Epstein Hoax” và cảnh báo chỉ có “very bad or stupid Republican” mới ủng hộ. (Newsweek)
Nói gọn: discharge petition trong trường hợp này chính là một cuộc nổi loạn thủ tục ngay trong Hạ viện, nhằm tháo cái “nắp nồi áp suất” mà Trump và lãnh đạo Cộng hoà đang đè lên hồ sơ Epstein.
3. Dòng thời gian: từ Massie – Khanna đến chữ ký số 218 của Adelita Grijalva
(1) Khởi đầu: Massie phá hàng
- 2/9/2025: Ngày Hạ viện quay lại sau nghỉ tháng 8, Thomas Massie nộp discharge petition để kéo H.R.4405 từ Ủy ban Quy tắc ra sàn Hạ viện. (Clerk of the House)
- Chỉ vài ngày sau, ba dân biểu Cộng hoà khác ký vào:
Nancy Mace (SC), Lauren Boebert (CO), Marjorie Taylor Greene (GA). (TIME) - Tất cả Dân chủ lần lượt ký, đưa tổng số lên 214 chữ ký, chỉ thiếu vài ghế đặc biệt chưa bầu xong. (The Washington Post)
Trong bối cảnh này, Trump & Nhà Trắng mở chiến dịch gây áp lực:
- Truyền thông dẫn lại lời một quan chức: ủng hộ Massie là “đối đầu trực diện với Trump”. (Wikipedia)
- Trump tấn công công khai trên Truth Social, bảo các dân biểu Cộng hoà “đừng rơi vào bẫy Epstein của Đảng Dân chủ”. (Newsweek)
(2) Mike Johnson “treo” Adelita Grijalva trong 7 tuần
Trong lúc đó:
- Adelita Grijalva (D–Arizona) thắng bầu cử bổ sung, kế nhiệm ghế của cha cô (Dân biểu Raúl Grijalva) nhưng…
- Mike Johnson không cho tuyên thệ ngay, lấy lý do Hạ viện đang recess và vướng shutdown, dù trước đó ông từng tuyên thệ cho các dân biểu Cộng hoà trong hoàn cảnh tương tự. (TIME)
Báo chí và giới luật hiến pháp chỉ ra:
- Việc trì hoãn kéo dài hơn 50 ngày / hơn 7 tuần là chưa từng có tiền lệ. (TIME)
- Arizona thậm chí phải kiện ra toà liên bang, nói rằng Johnson tước quyền đại diện của cử tri chỉ để trì hoãn một chữ ký về hồ sơ Epstein. (TIME)
Nói theo kiểu dân gian: ông Johnson dùng cả một cuộc shutdown 43 ngày như cái “khiên” để tránh chữ ký số 218.(The Washington Post)
(3) 12/11/2025: Grijalva tuyên thệ – và ký ngay
- Ngày 12/11/2025, ngay trước khi Hạ viện bỏ phiếu mở lại chính phủ, Johnson buộc phải cho Grijalva tuyên thệ. (AP News)
- Chỉ ít phút sau bài phát biểu đầu tiên, cô bước tới bàn thư ký và ký vào discharge petition, trở thành chữ ký thứ 218. (https://www.wilx.com)
Từ thời điểm đó:
- Theo Rule XV của Hạ viện, petition phải “chín” trong ít nhất 7 ngày lập pháp, sau đó một dân biểu có thể nộp thông báo discharge và Chủ tịch Hạ viện buộc phải xếp lịch bỏ phiếu trong vòng 2 ngày lập pháp. (Reddit)
- Tức là nếu không có chiêu trò mới, đầu tháng 12 Hạ viện sẽ bắt buộc bỏ phiếu công khai: có hay không yêu cầu Bộ Tư pháp công bố hồ sơ Epstein trong 30 ngày. (The Wall Street Journal)
4. Bốn dân biểu Cộng hoà phá hàng – họ là ai và vì sao dám?
Theo Time & Newsweek, bốn người Cộng hoà ký discharge petition là: (TIME)
- Thomas Massie (R–KY) – kiểu “libertarian” cổ điển
- Từ lâu chống giám sát bí mật, phản đối nhà nước an ninh, ủng hộ minh bạch.
- Đứng tên nộp discharge petition, dám đối đầu công khai với Trump.
- Nancy Mace (R–SC) – nạn nhân hiếp dâm, tự kể câu chuyện cá nhân
- Lauren Boebert (R–CO) – Freedom Caucus, thường rất MAGA
- Bị Trump và quan chức Nhà Trắng mời vào White House để gây sức ép rút tên, nhưng vẫn giữ chữ ký. (Colorado Public Radio)
- Marjorie Taylor Greene (R–GA) – biểu tượng MAGA cực hữu
- Công khai viết trên X: “The Epstein rape and pedophile network must be exposed… Release all the Epstein information by any means possible” và tuyên bố: “nếu có chuyện gì xảy ra với tôi, xin mọi người điều tra xem ai đang tìm cách chặn hồ sơ”. (Wikipedia)
Như vậy, ngay trong Đảng Cộng hoà:
- Có chia rẽ thật sự giữa phe bảo vệ Trump đến cùng và phe ưu tiên minh bạch / đứng cùng nạn nhân.
- Bối cảnh dư luận: một khảo sát Marist cho thấy 77% người Mỹ muốn công bố toàn bộ hồ sơ Epstein (xoá tên nạn nhân), trong đó 67% cử tri Cộng hoà cũng muốn. (Wikipedia)
Nên bốn dân biểu này rõ ràng nghe cử tri nhiều hơn nghe Trump.
5. Chiến lược của Mike Johnson: “cho điều tra giả vờ – chặn bỏ phiếu thật”
Trong nhiều tuần, Johnson dùng hai luận điểm:
- “Không cần discharge petition, vì Ủy ban Oversight đã điều tra và công bố 20.000 trang tài liệu rồi.” (House Oversight Committee)
- “Tôi sẽ không chặn vote đâu” – tuyên bố với báo chí rằng ông không ngăn Hạ viện bỏ phiếu, chỉ “làm đúng thủ tục”. (The Guardian)
Vấn đề là:
- Ủy ban Oversight do đa số Cộng hoà kiểm soát, có thể ngâm bất cứ dự luật / nghị quyết nào mà không đưa ra toàn Hạ viện.
- Các tài liệu được công bố đến nay chủ yếu là email, log, memo chọn lọc từ tài sản Epstein, chưa phải toàn bộ những gì Bộ Tư pháp giữ. (House Oversight Committee)
Discharge petition làm một việc rất rõ:
Tước khỏi tay Johnson quyền “ngâm hồ sơ”.
Bắt ông phải để 435 dân biểu công khai bấm nút Yes/No trước mặt cử tri.
Chính điều này khiến Nhà Trắng Trump nổi giận – vì bây giờ, mọi dân biểu Cộng hoà sẽ bị cử tri hỏi: “Anh đang bảo vệ trẻ em hay bảo vệ Epstein & Trump?”
6. Ý nghĩa thể chế & thông điệp cho cộng đồng người Việt
Từ góc nhìn hiến pháp & tam quyền:
- Hạ viện không hoàn toàn bất lực trước lãnh đạo đảng mình
- Discharge petition là cách thiểu số trong đa số (một nhóm 20–30 dân biểu) có thể liên minh với đối lập (*) để buộc cả Hạ viện đối mặt với một vấn đề mà lãnh đạo muốn né.
- Đây là cơ chế “nổi loạn trong khuôn khổ luật”.
- Sự thật về Epstein – và vai trò của Trump – bây giờ không chỉ là chuyện tư pháp, mà là bài test đạo đức cho Quốc hội
- Nếu Hạ viện đã có 218 người đòi minh bạch nhưng cuối cùng lại bỏ phiếu không công bố hồ sơ, cử tri sẽ thấy rất rõ:
Ai đang nói “bảo vệ trẻ em” nhưng lại sợ danh sách khách hàng của Epstein.
- Nếu Hạ viện đã có 218 người đòi minh bạch nhưng cuối cùng lại bỏ phiếu không công bố hồ sơ, cử tri sẽ thấy rất rõ:
- Với cộng đồng người Việt trên mạng: nên tập trung sai lầm thể chế, không chỉ cảm xúc về cá nhân Trump
- Không chỉ hỏi: “Trump có hiếp dâm không?”
- Mà phải hỏi:
“Vì sao một tổng thống có thể dùng áp lực lên lãnh đạo Quốc hội để chặn việc điều tra một đường dây ấu dâm quốc tế?”
- Và:
“Vì sao Chủ tịch Hạ viện dám để một bang mất ghế đại diện 50 ngày chỉ để trì hoãn một chữ ký?”
Đó là những câu hỏi về cơ chế quyền lực, chứ không chỉ về scandal cá nhân.
PHẦN 5: “Nếu hồ sơ Epstein được giải mật – các kịch bản pháp lý & chính trị với Trump và đảng Cộng hoà”