Vũ Ngọc Chi chuyển ngữ
Trong số ít máy bay chiến đấu F-16 được đưa đến Ukraine, có một chiếc đã bị rơi. Điều đó gây thiệt hại như thế nào? Và quân Kiev có thể bảo vệ Pokrovsk trước quân Nga bao lâu nữa? Đại tá Markus Reisner giải thích với NTV, điều gì sẽ quyết định cuộc giao tranh cam go.
NTV: Ông Reisner, tuần trước ông có đề cập đến nguy cơ một máy bay chiến đấu F-16 do phương Tây cung cấp từ trên không rớt xuống và điều đó sẽ gây thiệt hại như thế nào về mặt quân sự và biểu tượng. Bây giờ điều đó dường như đã xảy ra. Ông biết gì về việc đó?
Markus Reisner: Cho đến nay có nhiều thông tin trái ngược nhau. Đầu tiên là tin đồn về một vụ tai nạn, sau đó là tin một máy bay vô tình bị bắn hạ bởi khẩu đội phòng không Patriot của Ukraine. Các quan chức Mỹ đã phủ nhận điều sau đêm qua. Điều này cho thấy chiếc F-16 và phi công của nó có thể đã bị tên lửa hành trình Nga từ mặt đất bắn hạ trong cuộc không kích quy mô lớn ngày 26/8. Tuy nhiên, cũng có thể xảy ra lỗi kỹ thuật, chẳng hạn như do lỗi bảo trì. Nhưng tất cả điều này là suy đoán vào lúc này.
NTV: Có thể rút ra được kết luận nào? Có lẽ việc đưa phi công tham gia chiến đấu chỉ sau vài tháng huấn luyện trên hệ thống mới có phải là quá táo bạo?
Markus Reisner: Nếu một khẩu đội phòng không Patriot của Ukraine bắn hạ nó, thì điều này cho thấy Ukraine gặp khó khăn trong việc tạo ra bức hình tình hình trên không chính xác. Đây được gọi là “Hình ảnh trên không được nhận thấy” hay viết tắt là RAP.
Bản đồ tình huống kỹ thuật số được nối mạng như vậy mô tả tất cả các chuyển động của các chuyến bay, chủ yếu bao gồm cả lực lượng của ta và địch. Nó chủ yếu được sử dụng để chỉ định mục tiêu mà không còn gây nghi ngờ gì hết.
NTV: Và nếu một RAP như vậy không có sẵn hoặc chỉ có sẵn ở một mức độ hạn chế?
Markus Reisner: Thì các lỗi nghiêm trọng có thể xảy ra, bao gồm cả việc bắn rơi một trong các máy bay của chính mình. Tuy nhiên, nếu phi công tự mình gây ra tai nạn thì đó thực sự có thể là lỗi của người vận hành. Nếu người Nga đứng đằng sau việc này, điều đó sẽ cho thấy rằng họ luôn giám sát các sân bay của Ukraine.
NTV: Cho đến nay, Điện Kremlin hầu như không sử dụng vụ chiếc F-16 bị phá hủy cho mục đích tuyên truyền. Điều đó có thể giải thích được không?
Markus Reisner: Một số nỗ lực đã được thực hiện trên mạng xã hội Nga nhằm làm mất uy tín của giới lãnh đạo lực lượng không quân Ukraine. Họ muốn miêu tả sứ mệnh F-16 là một thất bại ngay từ đầu và hiện đang cố coi việc mất chiếc máy bay này là một thành công của Nga.
Nhưng ở đây họ không cung cấp được bất kỳ bằng chứng nào. Không có video nào quay cảnh một cuộc không chiến bắn hạ, cũng không có video nào về một chiếc F-16 đậu trên mặt đất bị bắn trúng. Nếu không có bằng chứng rõ ràng thì tổn thất không thể cho đó là do người Nga làm.
NTV: Trong vài ngày qua, các nhà quan sát chủ yếu tập trung vào Pokrovsk ở miền đông Ukraine. Người ta nói rằng nhiều người đang di tản khỏi đó vì người Nga đang tiến gần hơn đến mục tiêu là chiếm thành phố đó. Tình hình ở đó như thế nào?
Markus Reisner: Người Nga tiếp tục tiến tới và đang gây áp lực lớn lên Pokrovsk. Từ Kupyansk đến Zaporizhia, họ tấn công với tổng cộng sáu đoàn cơ động tác chiến. Ngoài ra còn có hai đoàn quân nữa gần Kharkiv và Kursk.
Ở Donbass, ba trong số sáu đoàn cơ động tạo thành một đội quân đông đảo với khoảng 150.000 binh sĩ. Họ đang cố gắng chọc thủng các vị trí phòng ngự của Ukraine. Bằng cách tiến gần Kursk, Ukraine muốn ngăn chặn đỉnh điểm của cuộc tấn công mùa hè của Nga.
Họ muốn lấy gió ra khỏi cánh buồm của người Nga. Tuy nhiên, điều này không hiệu quả. Hiện đang có cuộc giao tranh gay gắt tại Pokrovsk, nơi đây là trung tâm hậu cần quan trọng của Ukraine và là căn cứ của tuyến phòng thủ thứ ba.
NTV: Phía Ukraine cũng cho biết, giao tranh “ác liệt” ở đó. Họ đề cập đến điều gì?
Markus Reisner: Quân Nga đang ngày càng chiếm nhiều thị trấn ở phía đông Pokrovsk. Nhiều nơi nhanh đến mức chúng vẫn tương đối nguyên vẹn. Quân đội Nga đã chọc thủng được tuyến phòng thủ thứ hai.
Hiện tại, chúng ta đang chứng kiến một hiệu ứng domino, mặc dù ở mức độ hạn chế: Sự thất thủ của một thị trấn đe dọa quân Ukraine đang phòng thủ ở bên sườn. Họ phải rút lui và thị trấn tiếp theo rơi vào tay người Nga. Hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy, một cuộc giao tranh ác liệt ở cự ly gần, với thương vong nặng nề cho cả hai bên.
NTV: Pokrovsk nằm cách tiền tuyến một khoảng về phía Tây và một “hành lang” sẽ được tạo ra nếu thành phố bị chiếm. Liệu người Ukraine có cơ hội cắt đứt hành lang này từ phía bắc và phía nam và do đó cắt đứt nguồn cung cấp cho quân địch? Thậm chí bao vây họ?
Markus Reisner: Để làm được điều này, họ cần có lực lượng dự trữ hoạt động di động và không bị ràng buộc. Có nghĩa là, quân đội có sẵn trong khu vực và có khả năng chiến đấu.
NTV: “Khả năng chiến đấu” có nghĩa là gì trong trường hợp này?
Markus Reisner: Hiệu quả chiến đấu có nghĩa là chúng phải được cơ giới hóa, tức là có xe tăng, để có thể phát triển sức mạnh xung kích thích hợp. Việc sử dụng dự trữ chiến lược cũng có thể thực hiện được. Nhưng những điều này sẽ phải được chuẩn bị trước.
Ukraine tuyên bố sẽ tổ chức lại các lữ đoàn từ 160 đến 169. Năm nay điều này đã được thử nghiệm với các Lữ đoàn 150 đến 159. Chúng, thực ra, chỉ nhằm mục đích cho cuộc tấn công tiếp theo, nhưng ngay lập tức được triển khai đến những khu vực quan trọng nhất của mặt trận.
NTV: Quân Nga vẫn còn cách Pokrovsk một quảng. Nhưng nếu họ đến được các khu vực đã được xây cất, liệu một loại chiến tranh đô thị nào đó có bắt đầu không?
Markus Reisner: Chúng ta đã chứng kiến điều gì đó tương tự lặp đi lặp lại trong hai năm rưỡi qua. Ví dụ, hãy nghĩ đến các trận chiến ở Mariupol, Lysychansk, Bakhmut hay Avdiivka. Người phòng thủ có lợi thế là có thể ẩn nấp và bố trí tối ưu trong đô thị. Anh ta có thể thực hiện các cuộc phục kích. Những người Nga tấn công đã đáp trả bằng bạo lực lớn. Hết khu nhà này đến khu nhà khác bị san bằng bởi pháo, bệ phóng tên lửa và bom lượn. Số phận này giờ đây cũng đe dọa Pokrovsk.
NTV: Ông đã đề cập đến tầm quan trọng của địa điểm hậu cần của Ukraine. Những vấn đề lớn nhất sẽ nảy sinh ở đâu nếu người Nga chiếm được thành phố này?
Markus Reisner: Có thể hình dung Ukraine sẽ ổn định tuyến phòng thủ thứ ba, trong đó lực lượng dự bị được đưa vào Pokrovsk, kịp thời. Tuy nhiên, nếu điều này không thành công, thì ngoài việc quân Nga chiếm được thành phố, một cuộc đột phá sâu về phía Tây cũng có thể xảy ra. Điều này có thể dẫn đến sự sụp đổ của mặt trận Donbass của Ukraine. Ukraine nhất định phải ngăn chặn điều này.
NTV: Người Ukraine có cơ hội thực sự để bảo vệ thành phố trước quân đội Nga không?
Markus Reisner: Tất cả phụ thuộc vào tình trạng lực lượng của cả hai bên. Dù đã lùi về phía sau, nhưng quân Ukraine được hưởng lợi từ việc lực lượng Nga cũng bị thiệt hại nặng nề. Đằng sau những người lính tấn công của đoàn thứ nhất và thứ hai, không có đoàn thứ ba, được trang bị đầy đủ và mạnh mẽ đang chờ đợi để hỗ trợ những kẻ tấn công Nga thành công vào thời điểm quan trọng.
Nhưng người Nga đang ném những gì họ có vào cuộc chiến. Giống như người Ukraine làm. Bên nào có sức chịu đựng lâu hơn và nhiều nguồn lực hơn, sẽ thắng.
NTV: Còn tình hình hiện tại ở Kursk, nơi Ukraine đã kiểm soát lãnh thổ Nga trong vài tuần qua, ra sao? Liệu quân đội Nga triển khai ở đó có đủ để ngăn chặn cuộc tấn công của Ukraine không?
Markus Reisner: Đà tấn công của Ukraine ở Kursk đã ngưng lại. Hiện nay, chúng ta đang chứng kiến ngày càng nhiều cuộc phản công của Nga. Mặt khác, quân Ukraine đang cố gắng giành được các vị trí phòng thủ thuận lợi trên cơ sở cục bộ. Để làm được điều này, họ phải từ bỏ những vùng đất trống rộng lớn và chiếm hữu rừng, đồi hoặc thị trấn. Bởi vì những chỗ này phù hợp hơn cho một cuộc chiến bền vững.
Vấn đề nằm ở ưu thế trên không và các biện pháp gây nhiễu điện tử của Nga. Cả hai đều đang gây thêm khó khăn cho quân Ukraine. Ở Kursk, họ đang cố gắng duy trì quân đội lưu dộng và nhanh nhẹn.
NTV: Liệu người Ukraine có thể ổn định được lãnh thổ mình chiếm được và giữ vững những khu rừng, đồi núi và thị trấn này lâu dài trước sự kháng cự của Nga không?
Markus Reisner: Ở đây, cũng như ở Donbass, mọi thứ đều phụ thuộc vào tình trạng lực lượng của cả hai bên. Người Nga đang bổ sung lực lượng mỗi ngày, đặc biệt là từ khu vực phía bắc Kharkiv. Do đó, các cuộc tấn công của Nga ở đó gần như chấm dứt.
Người Nga đang tiến hành một cách có hệ thống gần Kursk và Kharkiv. Họ trinh sát và tấn công các mục tiêu được xác định bằng pháo và bom lượn. Mục đích là để làm suy yếu quân Ukraine.
Chính cái vòng luẩn quẩn này mà Ukraine phải thoát ra. Nhưng họ có một nhược điểm mang tính quyết định ở đây: Những nước ủng hộ từ phương Tây, chủ yếu là Mỹ, không cho phép các hệ thống vũ khí tầm xa của phương Tây được triển khai sâu sau phòng tuyến của Nga.
Frauke Niemeyer đã nói chuyện với Markus Reisner
Pháo binh Ukraine chiến đấu gần Pokrovsk để cản trở bước tiến của quân Nga. Nguồn: Imago/Abaca PRESS