Tác giả: Mike Kaput
Trong những gì có thể trở thành một trong các diễn biến chính trị quan trọng nhất của năm 2026, Thung lũng Silicon đang chuẩn bị cho một cuộc chiến chính trị – và mặt trận được họ lựa chọn chính là Trí tuệ nhân tạo (AI).
Tuần này, một super PAC tập trung vào AI có tên Leading the Future đã chính thức xuất hiện với hơn 100 triệu USD hậu thuẫn. Mục tiêu công khai của tổ chức này là tài trợ cho các ứng viên “thân thiện với AI” và chống lại những gì họ coi là sự can thiệp quá mức của các quy định, vốn có thể làm chậm đà đổi mới của nước Mỹ.
Liệu AI có trở thành “điểm nóng” trong cuộc bầu cử giữa kỳ Mỹ năm 2026? Tôi đã phân tích chủ đề này cùng Paul Roetzer – nhà sáng lập và CEO của Marketing AI Institute – trong tập 165 của podcast The Artificial Intelligence Show.
Sự trỗi dậy của Super PAC AI
Leading the Future không phải là một PAC thông thường. Đây là super PAC, nghĩa là có thể huy động nguồn tiền không giới hạn và chi tiêu tự do, miễn là không trực tiếp phối hợp với các ứng viên tranh cử.
Những người ủng hộ nổi bật gồm quỹ đầu tư mạo hiểm Andreessen Horowitz, Chủ tịch OpenAI Greg Brockman, cùng một liên minh các “ông lớn” công nghệ coi việc điều tiết AI không chỉ là vấn đề chính sách, mà là mối đe dọa sinh tồn đối với tiến bộ công nghệ.
Super PAC này đang nhắm tới bốn bang chiến địa then chốt: New York, California, Illinois và Ohio.
Thông điệp của họ rất rõ ràng: ngành AI không phản đối mọi quy định, nhưng muốn các “lan can” hợp lý. Điều họ lo sợ là một ma trận luật lệ chắp vá giữa các bang, hoặc những quy định quá thận trọng, có thể bóp nghẹt động lực phát triển.
Trong tuyên bố được đăng trên The Wall Street Journal, lãnh đạo nhóm viết:
“Có một lực lượng khổng lồ đang tìm cách làm chậm triển khai AI, ngăn người lao động Mỹ hưởng lợi từ vai trò dẫn đầu toàn cầu của Hoa Kỳ trong đổi mới và tạo việc làm, đồng thời dựng lên một hệ thống quy định chắp vá. Hệ sinh thái này sẽ là đối trọng trong năm tới.”
Nói cách khác, đây không phải là vài chỉnh sửa kỹ thuật – mà là cuộc chiến giành tương lai AI.
Bản tuyên ngôn đứng sau phong trào
Theo Paul Roetzer, nền tảng tư tưởng của phong trào này chính là The Techno-Optimist Manifesto, do Marc Andreessen công bố năm 2023.
Bản tuyên ngôn này là một lời hiệu triệu cho đổi mới không bị trói buộc. Nó khẳng định rằng việc làm chậm AI không chỉ sai lầm mà còn vô đạo đức.
Marc Andreessen viết:
“Chúng tôi tin rằng bất kỳ sự làm chậm nào đối với AI đều sẽ cướp đi sinh mạng. Những cái chết có thể tránh được nhờ AI nhưng lại không xảy ra vì AI không được phép tồn tại – đó là một hình thức giết người.”
Chính thế giới quan này định hình cách tiếp cận của super PAC: không phải điều chỉnh rìa ngoài, mà là đảm bảo môi trường pháp lý để AI tăng tốc tối đa.
Một cuộc chạy đua chính trị kiểu mới
Nếu mọi thứ nghe có vẻ chưa từng có tiền lệ, thì đúng là như vậy.
Ngành AI đang vạch ranh giới chính trị bằng tiền bạc, thông điệp và nhân lực. Với ký ức còn mới về các hạn chế AI của Liên minh châu Âu – từ giới hạn tính toán đến quy mô mô hình – giới công nghệ Mỹ phát tín hiệu rõ ràng: họ sẽ không để kịch bản đó lặp lại tại Hoa Kỳ.
Đây là một canh bạc lớn. Brockman – người trước đây gần như không can dự chính trị – đã nhập cuộc. Andreessen Horowitz, vốn công khai đứng gần chính quyền Trump, cũng “all-in”. Thung lũng Silicon đang tập hợp quanh một mục tiêu chung: bảo vệ tốc độ phát triển AI bằng mọi giá.
“Bầu cử giữa kỳ Mỹ sẽ là ‘điểm zero’ của cuộc chiến AI,” Roetzer nhận định.
Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Nếu Leading the Future thành công, nó có thể mở ra một mô hình hoàn toàn mới về cách các ngành công nghiệp định hình bầu cử. Nếu thất bại, đó có thể là dấu hiệu cho thấy xã hội và chính trị Mỹ bắt đầu phản kháng quyền lực công nghệ không kiểm soát.
Dù kết quả ra sao, mức độ rủi ro là cực lớn.
Như Roetzer kết luận:
“Họ sẽ chiến đấu để giành chiến thắng, với sự hậu thuẫn của những người giàu nhất thế giới. Họ tin rằng họ phải thắng bằng mọi giá – bất kể điều đó đưa ai vào vị trí quyền lực.”
Bài viết này cho thấy một bước ngoặt nguy hiểm nhưng rất thật trong nền dân chủ Mỹ:
-
AI không còn là công nghệ – mà là quyền lực chính trị.
Khi một ngành huy động 100 triệu USD để “định hình luật chơi”, câu hỏi không còn là đổi mới hay không, mà là ai kiểm soát đổi mới.
-
Lập luận “AI cứu mạng người” là con dao hai lưỡi.
Việc gán đạo đức tuyệt đối cho AI (“làm chậm AI là giết người”) có thể vô hiệu hóa mọi tranh luận dân chủ, kể cả các lo ngại về việc làm, giám sát, bất bình đẳng và an ninh.
-
Đây là một hình thức “bắt giữ chính sách” (policy capture) công khai.
Không vận động hậu trường – mà là bước thẳng vào bầu cử, chọn ứng viên, chọn luật.
-
Câu hỏi lớn nhất:
Liệu năm 2026, cử tri Mỹ bỏ phiếu cho đại diện của mình – hay cho tương lai AI do giới tỷ phú vẽ ra?