Các toán cứu hộ vào ngày 29/3 đã giải thoát con tàu công-tơ-nơ khổng lồ bị kẹt gần một tuần tại kênh Suez, chấm dứt cuộc khủng hoảng làm tắc nghẽn một trong những hải lộ quan trọng nhất thế giới và ngưng hàng tỉ đô la một ngày về thương mại trên biển.
Được nước thủy triều cao giúp sức, một đoàn tàu kéo kéo mũi quả lê của tàu Ever Given, cao bằng một tòa nhà chọc trời khỏi một bờ cát của con kênh, vốn bị mắc cạn ở đó kể từ ngày 23/3.
Các tàu kéo hú còi reo mừng khi hướng dẫn tàu Ever Given qua dòng nước sau nhiều ngày bất khiển dụng làm cho cả thế giới chú ý, xem xét kỹ lưỡng và truyền thông xã hội nhạo báng.
Con tàu khổng lồ tiến về phía Great Bitter Lake, một vùng nước rộng nửa đường giữa hai đầu nam và bắc của con kênh, và sẽ được kiểm tra tại đây, Công ty Evergreen Marine, một công ty chuyển vận lớn có trụ sở tại Đài Loan, điều hành con tàu, cho biết.
“Chúng tôi đã kéo tàu ra rồi!” ông Peter Berdowski, Tổng giám đốc Boskalis, công ty trục vớt được thuê để lôi con tàu Ever Given nói, trong một tuyên bố, “Tôi phấn khích loan báo là toán chuyên gia của chúng tôi, làm việc với sự cộng tác chặt chẽ của Thẩm quyền Kênh Suez, đã thành công làm cho tàu Ever Given nổi trở lại… do đó việc đi ngang qua Kênh Suez nay trở lại như cũ.”
Bị vùi dập vì một trận bão cát, tàu Ever Given ủi vào một bờ kinh chỉ có một làn, khoảng 6 km phía bắc của lối vào phía nam của con kênh, gần thành phố Suez. Việc này gây ra tắc nghẽn giao thông rộng lớn làm 9 tỉ đô la một ngày thương mại toàn cầu bị chặn lại và làm căng thẳng chuỗi cung cấp vốn đã chịu gánh nặng của đại dịch virus corona.
Có ít nhất 367 tàu, chở đủ mọi thứ từ dầu thô cho đến gia súc, bị kẹt lại vì phải chờ đi qua Kênh Suez. Hàng chục con tàu khác, phải đi con đường khác dài hơn vòng qua Mũi Hảo vọng tại cực nam châu Phi-xa hơn 5.000 km khiến cho tàu tiêu tốn thêm hàng trăm ngàn đô la tiền dầu và những phí tổn khác.
Ai Cập, xem con kênh như là một niềm tự hào quốc gia và một thu nhập đáng kể, đã mất hơn 95 triệu đô la phí qua kênh, theo công ty dữ liệu Refinitiv. Ngay cả khi công tác cứu hộ tiếp tục, Tổng thống Abdel Fattah el-Sissi, sau nhiều ngày im lặng về cuộc khủng hoảng, đã ca ngợi sự kiện ngày 29/3.
“Người Ai Cập đã giải quyết thành công cuộc khủng hoảng,” ông viết trên Facebook, “dù có phức tạp công nghệ khổng lồ.”
Tại làng Amer, nhìn về con kênh, cư dân reo hò khi con tàu chạy dọc làng. Nhiều người chen chúc nhìn con tàu trong khi những người khác vẫy tay chào từ biệt con tàu từ các cánh đồng cỏ ba lá.
“Nhiệm vụ hoàn tất,” ông Abdalla Ramadan, một dân làng nói. “Toàn thế giới thở phào nhẹ nhõm.”
Tòa đại sứ Mỹ tại Cairo gởi lời chúc mừng Ai Cập trên Twitter.
Trong khi con kênh hiện hết bị tắc nghẽn, vẫn chưa rõ khi nào việc đi lại trên kênh trở lại bình thường. Các nhà phân tích hy vọng sẽ mất khoảng 10 ngày nữa để giải quyết mọi ứ đọng tại hai đầu kênh.
Việc thông thương trở lại diễn ra vài ngày sau nỗ lực cao độ của một toán cứu hộ tinh nhuệ từ Hà Lan. Các tàu kéo, đẩy và kéo con tàu khổng lồ ra khỏi bờ, công việc của các tàu này được triều cường ngày 29/3 giúp sức mang đến kết quả làm cho con tàu nổi trở lại một phần.
Các tàu nạo vét chuyên dụng đào ở đuôi tàu và hút cát và bùn ở phía dưới. Công tác này cực kỳ tinh vi. Trong khi tàu Ever Given bị mắc cạn, thủy triều lên và xuống tạo áp lực lên con tàu dài 400 mét, nêu lên những quan ngại là tàu có thể bị nứt hoặc vỡ.
Một khi tàu Ever Given được kiểm tra tại Great Bitter Lake, các giới chức sẽ quyết định xem liệu con tàu mang cờ Panama, do Nhật Bản làm chủ chở hàng từ châu Á đến châu Âu có thể tiếp tục chạy đến đích nguyên thủy là Rotterdam, Hà Lan, hay cần phải cập bến khác để sửa chữa hay không.
Cuộc khủng hoảng đã nhấn mạnh đến con đường thương mại trọng yếu chở hơn 10% các hàng hóa toàn cầu, trong đó có 7% xăng dầu trên thế giới. Trên 19.000 con tàu chở hàng tiêu dùng do Trung Quốc sản xuất và hàng triệu thùng dầu và khí đốt thiên nhiên hóa lỏng từ Trung Đông và châu Á đến châu Âu và Bắc Mỹ.
Việc kênh Suez bị tắt nghẽn chưa từng có trước đây, nên lên những quan ngại về trì hoãn kéo dài, thiếu thực phẩm và giá cả cao đối với người tiêu dùng, đã khiến có nhiều nghi vấn về công nghiệp chuyên chở bằng tàu, và cung cấp theo đơn đặt hàng cho một thế giới hiện bị áp lực vì virus corona.
“Chúng ta vừa đi đến thời điểm nhìn thấy sự đổ vỡ tuyệt đối vào lúc bắt đầu COVID,” thuyền trưởng John Conrad, sáng lập viên và CEO của trang tin về chuyển vận bằng tàu thuyền gcaptain.com nói. “Chúng ta thường có các nhà kho rộng lớn tại tất cả các nước nơi có nhà máy thu hút các loại hàng cung cấp… Nay các tàu nổi này lại là những nhà kho.”
Chuyên gia thương mại quốc tế Jeffrey Bergstrand tiên đoán “chỉ có một ảnh hưởng dây chuyền nhỏ lên giá hàng hóa nhập khẩu Mỹ.”
“Vì hầu hết việc nhập khẩu bị chặn lại trong tuần qua đến châu Âu, người tiêu dùng Mỹ sẽ thấy ít chịu ảnh hưởng về giá cả hàng hóa nhập khẩu Mỹ, trừ phạm vi của những sản phẩm trung gian thuộc những sản phẩm cuối cùng của Mỹ làm tại châu Âu,” giáo sư về tài chánh Bergstrand, Trường Kinh doanh Mendoza thuộc Trường đại học Notre Dame nói.
